اگر پیامبر امروز در میان ما بود؛ نسخه نجات امت چه بود؟

حجت‌الاسلام امیرعلی حسنلو مدیر گروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه‌های علمیه در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری آنا درباره علت تأکید پیامبر (ص) بر وحدت و پرهیز از تفرقه در واپسین روز‌های عمر بیان داشت: پیامبر اکرم در سال‌های آخر عمر خود با توجه به حوادثی که روی داده بود در جنگ‌ها و امتحاناتی که از ابتدای هجرت و در مسیر جهاد و وقایع مختلف از امت سراغ داشت، براساس علم و آگاهی از آینده امت و اسلام، موظف بود تمام آنچه را که برای حفظ دین باید انجام می‌داد به درستی و دقت کامل انجام دهد. از انتخاب جانشینان تا تصریح به نام آنان که در روایت جابر بن عبدالله انصاری ذکر شده، همه در همین راستا بود.

وی افزود: در روز‌های آخر، پیامبر اکرم (ص) بار‌ها این امتحانات را تکرار کرد و شناخت حضرت از اطرافیان خود قطعی‌تر شد که اینها از فرمان حضرت تمرد و توطئه و کودتا خواهند کرد؛ بنابراین موضوعاتی، چون قلم و کاغذ، ماجرای جیش اسامه و قضیه امامت نماز از نمونه‌های همین آزمایش‌ها بود که متأسفانه با تمرد برخی همراه شد و نگرانی پیامبر را بیشتر کرد. حضرت بار‌ها فرمود: بعد از من فرقه‌فرقه نشوید و حول محور اهل بیت و اطاعت از قرآن جمع شوید.

اثر رحلت پیامبر بر جامعه اسلامی

حجت‌الاسلام حسنلو درباره آثار رحلت پیامبر اکرم (ص) توضیح داد: به محض رحلت حضرت، اهل بیت کنار گذاشته شدند. اولین اقدام برخی از صحابه که در فکر مطرح کردن خود بودند، تجمع در سقیفه بنی‌ساعده بود؛ حتی قبل از نماز بر پیکر پاک رسول‌الله (ص). این حرکت نوعی آشوب و کودتای از پیش طراحی‌شده بود. این آغاز بی‌نظمی سیاسی و فرهنگی و اجتماعی در اسلام شد و آثار مخرب آن به جنگ‌های داخلی، ارتداد برخی قبایل، فتنه‌ها و خونریزی‌های فراوان انجامید.

سفارش‌های آخر پیامبر (ص)

وی ادامه داد: پیامبر اکرم (ص) در واپسین لحظات عمر شریفشان، وصایای مهمی به حضرت علی (ع)، حضرت فاطمه (س) و سایر مسلمانان فرمودند. ایشان بر اهمیت وحدت، تمسک به قرآن و اهل بیت (ع) تأکید کردند و فرمودند: من در میان شما دو چیز گرانبها به یادگار می‌گذارم؛ اگر به آن دو تمسک جویید هرگز گمراه نخواهید شد: کتاب خدا و عترتم اهل بیتم.

این پژوهشگر تاریخ اسلام با اشاره به توصیه‌های اخلاقی پیامبر (ص) گفت: در سفارش‌های ایشان آمده بود: به والدین نیکی کنید، در برخورد با برادر مسلمان گشاده‌رو باشید، مردم را به اسلام دعوت کنید و از مست‌کننده‌ها دوری گزینید. این وصایا نه تنها برای رشد فردی، بلکه برای تقویت روابط اجتماعی و دینی حیاتی است.

چرا رحلت پیامبر امتحانی بزرگ بود؟

وی گفت: خداوند پیامبر خود را بین ادامه حیات و ملاقات پروردگار مخیر کرد و حضرت شوق دیدار خدا را برگزید. اما بعد از رحلت، امتحان بزرگ امت آغاز شد؛ یعنی رفتار آنان با قرآن و اهل بیت. بسیاری از این امتحان مردود شدند، چرا که از پیرامون قرآن و عترت پراکنده شدند. اگر اطاعت می‌کردند، از بلا‌های دنیا و آخرت نجات می‌یافتند؛ اما نافرمانی کردند و گرفتار مصائب شدند.

پیامبر به‌عنوان الگوی نسل جوان

حجت‌الاسلام حسنلو اظهار داشت: قرآن کریم پیامبر (ص) را به‌عنوان الگوی حسنه معرفی می‌کند. باید این زیبایی‌های زندگی و سیره پیامبر را به زبان روز برای جوانان تبیین کرد. امروزه مشکلاتی، چون طلاق، فروپاشی خانواده و بحران جمعیت وجود دارد که سیره پیامبر در حل آنها کارآمد است. با وجود مشکلات رفتاری برخی از همسران، پیامبر (ص) هیچ‌گاه به طلاق متوسل نشدند و فرمودند: ابغض الاشیا عندی الطلاق. این آموزه برای نسل امروز بسیار کاربردی است.

اگر پیامبر امروز در میان ما بودند...

وی افزود: پیامبر امروز هم همان چیزی را می‌فرمود که دیروز: وحدت، اطاعت از قرآن و اهل بیت. پیامبر در قیامت نیز شکایت خواهد کرد که امت او قرآن را مهجور گذاشتند. خداوند نیز در قرآن مودت اهل بیت را پاداش رسالت قرار داد، اما امت نه تنها آن را فراموش کردند، بلکه اهل بیت را آزار دادند. امروز هم امت اسلامی به‌جای حمایت از مظلومان غزه، به پیروی از آمریکا و اسرائیل عمل می‌کنند و این همان بازگشت به جاهلیت است که پیامبر اکرم (ص) از آن برحذر داشتند.