عبادی: کاهش معوقات پرستاران به ۷ ماه/ کمبود ۱۰۰ هزار پرستار در کشور
به گزارش خبرنگار آنا؛ عباس عبادی، معاون پرستاری وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در نشست خبری صبح روز یکشنبه ۲۶ مرداد ۱۴۰۴ با تبریک روز خبرنگار و قدردانی از تلاش‌های اصحاب رسانه در حوزه سلامت، گفت: تمام فلسفه فعالیت ما در معاونت پرستاری این است که اقدامات و تصمیمات در نهایت منجر به ارتقای سلامت مردم از طریق پیشگیری، درمان، مراقبت به‌موقع و توانبخشی شود و در عین حال کرامت انسان‌ها و شهروندان حفظ گردد.
کاهش معوقات پرستاران
او در ادامه به موضوع معوقات جامعه پرستاری اشاره کرد و افزود: در ابتدای دولت چهاردهم، میانگین معوقات کارکنان سلامت اعم از پرستار، پزشک، پیراپزشک و نیروهای پشتیبانی حدود ۱۲ ماه بود، اما با اهتمام رئیس‌جمهور و وزیر بهداشت، این رقم با شیب قابل قبول به حدود شش ماه کاهش یافت. در حال حاضر میانگین معوقات در حوزه تعرفه پرستاری هفت ماه و در حوزه اضافه‌کار حدود سه ماه است. اکثر دانشگاه‌های علوم پزشکی تلاش می‌کنند اضافه‌کار را تقریباً همزمان با حقوق پرداخت کنند.
معاون پرستاری وزارت بهداشت با اشاره به اقدامات انجام‌شده در دولت سیزدهم و چهاردهم گفت: فرمول محاسبه اضافه‌کار برای مشمولان ارتقای بهره‌وری اصلاح شد و از آبان گذشته ساعت اضافه‌کار همکاران به لحاظ ریالی حدود ۲.۵ برابر افزایش یافت. همچنین از سال ۱۴۰۴ پرداخت اضافه‌کار از درآمد اختصاصی دانشگاه‌ها خارج و بخشی از بودجه عمومی کشور خواهد بود. این اقدام باعث می‌شود فشار مالی دانشگاه‌ها کاهش یابد و پرداخت اضافه‌کار به‌روزتر انجام شود.
افزایش ظرفیت پرستاری و چالش کمبود نیروی انسانی
عبادی در پاسخ به پرسشی درباره کمبود پرستار در کشور تأکید کرد: در سال‌های اخیر ظرفیت پذیرش دانشجوی پرستاری افزایش یافته است، به‌طوری که فقط در مقطع کارشناسی بیش از ۱۳ هزار و ۵۰۰ نفر پذیرش شدند. اگر رشته‌های اتاق عمل و هوشبری را هم اضافه کنیم، حدود ۱۷ هزار نفر ورودی جدید داریم. با این حال، مشکل اصلی در نگهداشت پرستاران است. اگر برای پرستاران جذابیت‌های شغلی و معیشتی ایجاد نشود، مثل یک آبکش خواهد بود که نیروی انسانی تولید می‌کنیم اما به دلیل مهاجرت یا ترک شغل از دست می‌دهیم.
او افزود: مطالعات اقتصادی نشان می‌دهد هزینه تربیت یک پرستار بسیار بالاست. اگر بخشی از این هزینه صرف بهبود حقوق و شرایط کاری پرستاران شود، انگیزه مهاجرت و ترک شغل به شدت کاهش می‌یابد.
استانداردهای پرستاری و نیاز به ۱۰۰ هزار نیروی جدید
معاون پرستاری وزارت بهداشت تصریح کرد: طبق استانداردهای بین‌المللی، به ازای هر تخت بیمارستانی باید ۱.۸ پرستار حضور داشته باشد، اما در کشور ما این نسبت حدود ۰.۹۵ است. بنابراین برای رسیدن به حداقل استانداردها، حدود ۱۰۰ هزار پرستار کم داریم. هرچند بعد از کرونا استخدام‌های خوبی انجام شد، اما بازنشستگی و ترک شغل باعث شد همچنان با کمبود جدی مواجه باشیم.
عبادی در پایان گفت: برای رفع مشکلات نگهداشت پرستاران، لایحه‌ای تحت عنوان حمایت مادی و معنوی از گروه پرستاری تهیه و به دولت ارائه شد، اما به دلیل تغییر دولت به تعویق افتاد. امیدواریم با پیگیری‌های جدید این لایحه به سرانجام برسد تا بخشی از مشکلات جامعه پرستاری حل شود.
مشکل توزیع و جاذبه‌های شغلی
معاون وزارت بهداشت در پاسخ به سوال خبرنگار آنا، به چالش‌های اصلی نیروی پرستاری در کشور اشاره کرد و گفت: با وجود افزایش ظرفیت آموزش پرستاری و سهمیه استخدام، مشکل اصلی، نگهداشت نیروها و مهاجرت آن‌ها است. بسیاری از دانشجویان پس از آموزش یا به مراکز ما نمی‌آیند، یا به شغل‌های دیگر روی می‌آورند و برخی نیز مهاجرت می‌کنند.
وی با بیان اینکه توزیع نیروی پرستاری در استانها نامتوازن است، توضیح داد: در استان‌های غربی کشور، تعداد متقاضیان استخدام گاهی تا ۴۰ برابر سهمیه است، اما در برخی استانها مانند هرمزگان، سیستان و بلوچستان، و خوزستان، حتی تهران، متقاضی کمتر از ظرفیت پیش‌بینی‌شده است. علت اصلی این است که مزایای شغلی و شرایط زندگی در استان‌های کم‌برخوردار با شهرهای بزرگ متفاوت است و این اختلاف دیده نشده است.
لزوم رشته حاکمیتی و سرمایه‌گذاری در نگهداشت پرستاران
معاون وزارت بهداشت افزود: پرستاری باید یک رشته حاکمیتی باشد تا دولت بتواند مستقیم در جذب و نگهداشت نیروها ورود کند. همانطور که در حوزه پزشکی اقدامات مشابه انجام شده، باید برای پرستاران هم جذابیت شغلی، حمایت مسکن، و تسهیلات زندگی در مناطق کم‌برخوردار فراهم شود. سرمایه‌گذاری در آموزش پرستاران تنها زمانی نتیجه می‌دهد که نگهداشت آن‌ها تضمین شود.
چالش‌های جنسیتی و فرهنگی
وی به مشکلات بانوان پرستار اشاره کرد و گفت: ۷۵ درصد پرستاران کشور بانوان هستند. تعهدات خانوادگی و مسائل فرهنگی باعث می‌شود بسیاری از آن‌ها نتوانند به استان‌های دور یا مناطق کم‌برخوردار بروند، حتی اگر شرایط پرداخت و استخدام بهبود یابد.
برنامه‌های آینده: مسکن و جاذبه شغلی
معاون وزارت بهداشت در مورد برنامه‌های دولت برای حل این مشکلات گفت: طرحی با همکاری وزارت مسکن در حال آماده‌سازی است تا همه بیمارستان‌های تازه‌تأسیس نقشه‌ای برای اسکان پرستاران و پزشکان داشته باشند. از زمین‌های رایگان دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها برای ساخت مسکن استفاده می‌شود و همچنین بخش‌هایی از پروژه مسکن ملی برای پرستاران اختصاص خواهد یافت. همچنین هدف افزایش انگیزه و ماندگاری پرستاران است تا بیمارستان‌ها قبل از افتتاح، نیروی انسانی مورد نیاز خود را داشته باشند.
وی در ادامه گفت: هر تخت بیمارستانی هزینه بالایی دارد و تربیت یک پرستار نیز سرمایه‌گذاری قابل توجهی می‌طلبد. بنابراین علاوه بر توسعه کمی بیمارستان‌ها، باید جذب و نگهداشت منابع انسانی هم به اندازه کافی تقویت شود.
ظرفیت پرستاری و چالش‌های جذب
معاون وزارت بهداشت درباره ظرفیت پرستاری گفت: موضوع ظرفیت پرستاران جنجالی شد، برخی گروه‌های پرستاری با این موضوع مخالفت کردند. خانه پرستار اعلام کرده حدود ۵۰ هزار پرستار بیکار داریم، اما چرا از این ظرفیت استفاده نمی‌کنیم؟ هزینه‌های بالای آموزش پرستار برای خانه‌نشینی، کارهای غیرمرتبط یا مهاجرت صرف می‌شود. این چالش تا زمانی که بودجه تامین نشود، حل نخواهد شد.
وی افزود: با برگزاری آزمون استخدامی مشخص خواهد شد که چه تعداد ثبت‌نام کرده و چند نفر جذب خواهند شد.
جزئیات آزمون استخدامی
معاون وزیر بهداشت ادامه داد: تا کنون بیش از ۱۰۰ هزار نفر در گروه‌های مختلف نظام سلامت برای آزمون ثبت‌نام کرده‌اند. مجوز جدید استخدام حدود ۲۷ هزار نفر است که از این تعداد تقریباً ۹۵۰۰ نفر پرستار مستقیم در بخش درمان و فوریت‌ها هستند و مجموعاً حدود ۱۲ هزار نفر در مجموعه پرستاری جذب خواهند شد.
توسعه مدارس بهیاری و مخالفت‌ها
وی درباره توسعه مدارس بهیاری گفت: در گذشته، توسعه مدارس بهیاری در دستور کار بوده، اما با مخالفت سازمان نظام پرستاری روبه‌رو شده است. دلیل ما هم فنی است، نه صنفی؛ پرستاری یک حرفه تخصصی است و توسعه مدارس بهیاری با این رویکرد تخصصی همخوانی ندارد.
معاون وزارت بهداشت توضیح داد: در دهه ۹۰ سیاست وزارتخانه گسترش دانشکده‌های پرستاری و تخصصی شدن آموزش بود. بهیارها سه سال آموزش می‌بینند و ادامه تحصیل برای لیسانس پرستاری نیز زمان‌بر است، بنابراین استفاده از ظرفیت آن‌ها بدون برنامه منسجم، هزینه کشور را هدر می‌دهد.
تمرکز بر جذب و نگهداشت نیروی انسانی
وی تاکید کرد: به جای توسعه مدارس بهیاری، تمرکز ما بر افزایش ظرفیت دانشکده‌های پرستاری و جذب و نگهداشت نیروها است. با توجه به آمار بازنشستگی و خروج سالانه حدود ۴ هزار پرستار، این رویکرد مقرون به صرفه‌تر و سازگار با نیازهای تخصصی کشور است.
برنامه‌های آینده
معاون وزیر در پایان گفت: با سرمایه‌گذاری مناسب روی تربیت و نگهداشت پرستاران، بخش قابل توجهی از مشکلات نیروی انسانی حل خواهد شد و از هزینه‌های هدررفته جلوگیری می‌شود.
انتهای پیام/
