وقتی زاویه نگاه، سرنوشت قضاوت‌ها را عوض می‌کند/ ما رأيتُ إلا جميلاً؛ تفسیر توحیدی از یک واقعه خونین
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، چرا برخی در اوج اسارت و مصیبت، از زیبایی سخن می‌گویند و برخی دیگر بر تخت قدرت، خود را پیروز میدان می‌دانند؟ پاسخ در «زاویه نگاه» نهفته است. زاویه‌ای که می‌تواند شکست را پیروزی، و اسارت را پیام‌آوری حقیقت معنا کند.
حجت‌الاسلام طاهرقلی‌زاده، کارشناس مباحث خانواده و اجتماع، معتقد است بسیاری از سوءتفاهم‌ها، نارضایتی‌ها و حتی ظلم‌ها در زندگی فردی و اجتماعی، به‌دلیل نگاهی است که سطحی، شتاب‌زده و فاقد عمق است.
او در یادداشت پیش‌رو نگاهی دارد به تأثیر زاویه دید در فهم حقایق، و آن را با الگویی الهی و تاریخی چون حضرت زینب (س) در واقعه عاشورا مقایسه می‌کند.
تأثیر زاویه نگاه بر فهم حقایق و زیبایی‌ها
یکی از اساسی‌ترین عوامل خطا در داوری‌های انسانی، زاویه نگاهی است که بر اساس آن پدیده‌ها و رویدادها ارزیابی می‌شوند. نگاه، همان دریچه‌ای است که از خلال آن، حوادث و اشخاص معنا می‌یابند و قضاوت‌ها شکل می‌گیرد. زاویه نگاه، به‌تنهایی می‌تواند که یک رخداد در چشم ما را شکست یا پیروزی، زیبایی یا زشتی، و موفقیت یا ناکامی جلوه کند.
قرآن چه می‌گوید؟ قلب‌هایی که نمی‌فهمند
در آموزه‌های قرآنی بارها بر این حقیقت تأکید شده است که انحراف نگاه، منشأ بسیاری از کج‌فهمی‌ها و قضاوت‌های نادرست است. خداوند متعال در آیه‌ای هشدار می‌دهد: «أَفَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ... فَإِنَّهَا لَا تَعْمَى الْأَبْصَارُ وَلَٰكِنْ تَعْمَى الْقُلُوبُ الَّتِي فِي الصُّدُورِ» (حج/۴۶)
بر اساس آن باید گفت نگاه انسان، اگر تنها بر پایه چشم ظاهری باشد، محدود و سطحی می‌شود، اما هنگامی که به جایگاه عقل و قلب راه یابد، به مرتبه‌ای می‌رسد که حقیقت را می‌بیند و از خطای قضاوت مصون می‌ماند. این نوع نگاه، نه صرفاً دیدن اشیا و وقایع، بلکه فهمیدن معنا و درک حقیقت پدیده‌ها است.
نگاهی که شکست را به پیروزی بدل می‌کند
رتبه نگاه در زندگی انسان، به اندازه‌ای تعیین‌کننده است که می‌تواند شکست‌ها را به فرصت، و رنج‌ها را به زیبایی بدل کند. هر چه چشم دل پاک‌تر و اندیشه عمیق‌تر باشد، زاویه نگاه گسترده‌تر و انسان در فهم مسیر خود به حقیقت نزدیک‌تر می‌گردد.
عاشورا؛ میدان برخورد دو نگاه
واقعه عاشورا و حوادث پس از آن یکی از روشن‌ترین عرصه‌ها برای درک تأثیر زاویه نگاه در قضاوت است. در این رخداد، دو نگاه کاملاً متضاد با یکدیگر رویاروی شدند: نگاهی که تنها به ظواهر قدرت و غلبه مادی چشم دوخته بود، و نگاهی که باطن حقیقت را در پرتو ایمان و توحید می‌دید.
یزید: پیروزی با ظاهر قدرت؟
در کاخ شام، یزید که خود را پیروز میدان می‌پنداشت، خطاب به اهل‌بیت پیامبر (ص) با لحن تحقیرآمیز مدعی شد که خداوند اهل‌بیت را خار کرد؛ نگاه یزید محدود به ظاهری بود که در آن امام حسین (ع) و یارانش به شهادت رسیده بودند و اهل‌بیت در بند اسارت بودند. او گمان می‌کرد که قدرت ظاهری، نشانه حقانیت است.
حضرت زینب (س): زیبایی در دل مصیبت
در برابر این نگاه، حضرت زینب (س) با استواری و یقین پاسخ داد: «ما رأيتُ إلا جَميلاً»؛ من جز زیبایی ندیدم. این پاسخ، نه از سر شکیبایی صرف، که برآمده از نگاهی توحیدی و حقیقت‌بین بود. در دیدگاه حضرت زینب (س)، شهادت امام حسین (ع) نه یک شکست، بلکه اوج پیروزی حق بر باطل و تجلی زیبایی اراده الهی بود.
معیار پیروزی از نگاه اهل‌بیت (ع)
او نشان داد که معیار پیروزی در مکتب اهل‌بیت (ع)، پیروزی بر نفس، وفاداری به حقیقت، و ماندگاری در مسیر عدالت است، حتی اگر نتیجه ظاهری، اسارت و مصیبت باشد.
قضاوت‌های روزمره؛ واقعیت یا توهم؟
این دو زاویه نگاه، الگویی روشن از حقیقتی هستند که در زندگی انسان‌ها نیز تکرار می‌شود. بسیاری از قضاوت‌های انسان‌ها درباره دیگران یا رویدادهای زندگی، بر اساس ظواهر انجام می‌شود و همین امر سبب می‌گردد واقعیت‌ها گاه وارونه دیده شوند.
موفقیت واقعی در آینه ایمان
فردی که از نظر مالی یا جایگاه اجتماعی در سطح بالایی است، ممکن است در نگاه سطحی موفق جلوه کند، اما حقیقت موفقیت را باید در آرامش، صداقت و رشد معنوی جست‌وجو کرد.
قرآن کریم می‌فرماید: «وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ» (آل‌عمران/۱۳۹)
انتهای پیام/
