انتشار کتاب«الگوریتم‌های پیشگام در طراحی دارو‌های محاسباتی» توسط عضو هیئت علمی دانشگاه
به گزارش خبرنگار آنا، کتاب«الگوریتم‌های پیشگام در طراحی دارو‌های محاسباتی» توسط بابک خلیلی عضو هیئت علمی گروه زیست‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن منتشر شد.
بابک خلیلی در گفتگو با خبرنگار آنا درباره این کتاب اظهار کرد: وی در توضیح این کتاب اظهار کرد: در عصری که فناوری‌های هوش مصنوعی و تحلیل داده‌های زیستی در حال بازتعریف مرز‌های علم پزشکی هستند، این کتاب افق‌های نوینی را در طراحی محاسباتی دارو مطرح می‌کند. «الگوریتم‌های پیشگام در طراحی دارو‌های محاسباتی»، با نگاهی بین‌رشته‌ای، نقش بی‌بدیل الگوریتم‌های تکاملی، یادگیری ماشین و مدل‌سازی مولکولی را در آینده درمان‌های فردمحور تحلیل و به بررسی پارادایم مقایسه‌ای الگوریتم‌های هوش مصنوعی در این زمینه می‌پردازد.
وی افزود: جهش چشمگیر فناوری در دهه گذشته به‌ویژه از سال ۲۰۲۰ به بعد، طراحی دارو را از رویکرد‌های تصادفی و تجربی به مدل‌هایی دقیق، پیش‌بینی پذیر و هدفمند سوق داده، هوش مصنوعی امروز نه تنها ساختار‌های پیچیده پروتئینی را پیش‌بینی می‌کند؛ بلکه قادر است رفتار دارو در سطح اتمی را شبیه‌سازی کرده و واکنش بدن هر بیمار را پیش‌بینی کند. این تغییر پارادایم، در واقع ستون فقرات پزشکی شخصی‌سازی‌شده و درمان‌های دقیق را شکل داده است.
عضو هیئت علمی گروه زیست‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن گفت: بر اساس این کتاب، سیستم‌هایی مانند AlphaFold۲، ابزار‌های یادگیری عمیق و شبکه‌های عصبی گرافی، توانسته‌اند روند کشف دارو را به طرز چشمگیری تسریع و هزینه‌ها را کاهش دهند. مدل‌های الگوریتمی، با تحلیل میلیون‌ها ترکیب شیمیایی، دارو‌هایی را پیشنهاد می‌دهند که دقیقاً با ژنوم و متابولیسم فرد بیمار تطابق دارد.
خلیلی بیان کرد: کاربرد همزمان چند فناوری نوین مانند CRISPR در ویرایش ژن، اومیکس‌ها در شناسایی مسیر‌های زیستی، و داده‌کاوی با کمک هوش مصنوعی، راه را برای خلق نسل تازه‌ای از دارو‌های هدفمند هموار کرده است. این روند، به‌ویژه در درمان بیماری‌هایی مانند سرطان، بیماری‌های ژنتیکی نادر، و عفونت‌های مقاوم به دارو نتایج چشمگیری در پی داشته است.
وی توضیح داد: طراحی دارو دیگر فقط یک فرمول شیمیایی نیست؛ بلکه یک مسئله چندمتغیره، میان‌رشته‌ای و مبتنی بر تحلیل داده است. به کمک الگوریتم‌های تکاملی چندهدفی، می‌توان همزمان اثربخشی دارو، عوارض جانبی، سازگاری با ژنوم فرد و حتی هزینه تولید را بهینه‌سازی کرد.
عضو هیئت علمی گروه زیست‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن ادامه داد: در چارچوب پزشکی دقیق و شخصی‌سازی‌شده، دارو به جای آنکه برای «بیماری» طراحی شود، برای «بیمار» طراحی می‌شود. این تغییر دیدگاه، تحولی ریشه‌ای در سیستم درمانی ایجاد کرده است. دیگر از نسخه‌های یکسان برای همه استفاده نخواهد شد. اکنون، مدل‌های محاسباتی قادرند با استفاده از داده‌های ژنوم، نوع خاصی از سرطان یا پاسخ ایمنی را در یک فرد خاص پیش‌بینی کرده و نسخه‌ای اختصاصی ارائه دهند.
خلیلی تشریح کرد: این کتاب همچنین به نقش فناوری‌های شبیه‌سازی دینامیک مولکولی و مدل‌سازی ساختار–فعالیت اشاره می‌کند؛ روش‌هایی که دارو را پیش از ساخت، درون رایانه آزمایش می‌کنند. چنین رویکردهایی، زمان توسعه دارو را از سال‌ها به چند ماه کاهش داده‌اند. آینده درمان در دستان الگوریتم‌هاست. فناوری، نه به‌عنوان جایگزین پزشک، بلکه به‌عنوان مشاوری دقیق و بی‌خطا، به کمک تصمیم‌گیری‌های بالینی خواهد آمد.
وی مطرح کرد: این کتاب با بررسی آخرین الگوریتم‌های تکاملی، شبکه‌های عصبی، مدل‌های چندهدفی و فناوری‌های بیوانفورماتیکی، راهنمایی جامع برای پژوهشگران، دانشجویان و متخصصان حوزه دارو و سلامت محسوب می‌شود.
ضو هیئت علمی گروه زیست‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن تبیین کرد: در روزگاری که جهان به سمت درمان‌های دقیق، ارزان، سریع و بدون عارضه پیش می‌رود، این کتاب تألیف به زبان بین‌المللی گامی است در مسیر جهانی شدن پزشکی مبتنی بر هوش مصنوعی. عصری که در آن هر دارو، نسخه‌ای اختصاصی برای هر انسان خواهد بود. این کتاب که در انگلستان به چاپ رسیده است به‌زودی از طریق پایگاه‌های بین‌المللی در دسترس پژوهشگران قرار خواهد گرفت.
به گزارش آنا، بابک خلیلی حداد برای ارائه نظریه جدیدی در باب بهره‌گیری از شبکه نورونی خودآموز و مدل HMM و ارائه مدل کاملاً ایرانی این نسخه از هوش مصنوعی در تشخیص پزشکی که مبتنی بر منطق فازی فعالیت می‌کند، به‌عنوان سخنران ویژه به هشتمین کنفرانس بین‌المللی محاسبات و تکنولوژی که در ماه اکتبر سال جاری در دانشگاه اندونزی (UI) برگزار خواهد شد دعوت شده‌اند.
انتهای پیام/
