۶- غذای ما هم در آینده به فناوری هسته‌ای گره می‌خورد!
به گزارش خبرگزاری آنا؛ اصلاح ژنتیکی گیاهان با استفاده از فناوری هسته‌ای یکی از روش‌های پیشرفته برای بهبود کیفیت و بهره‌وری محصولات کشاورزی است. این فناوری از پرتوتابی یون‌ساز بهره می‌گیرد تا تغییرات ژنتیکی در گیاهان ایجاد کند، که می‌تواند موجب افزایش مقاومت به خشکی، شوری، آفات و بیماری‌ها شود. این روش، برخلاف روش‌های سنتی اصلاح ژنتیکی، بدون دخالت مستقیم در DNA گیاه انجام شده و از طریق جهش‌های طبیعی القا شده توسط پرتوهای هسته‌ای، گونه‌های مقاوم‌تر را تولید می‌کند.
روش‌های اصلاح ژنتیکی مبتنی بر فناوری هسته‌ای
روش‌های مختلفی برای اصلاح ژنتیکی گیاهان به کمک فناوری هسته‌ای وجود دارد که برخی از آن‌ها را در ادامه بررسی می‌کنیم:
۱. پرتوتابی هسته‌ای (Mutation Breeding): این روش شامل تابش پرتوهای گاما، ایکس یا نوترون به بذرها یا گیاهان است که موجب جهش‌های ژنتیکی می‌شود. این جهش‌ها می‌توانند باعث افزایش مقاومت به خشکی، شوری و بیماری‌ها شوند.
۲. نشان‌گذاری ایزوتوپی (Isotope Labeling): در این روش، ایزوتوپ‌های پایدار یا پرتوزا برای بررسی نحوه جذب مواد مغذی توسط گیاهان استفاده می‌شود. نتایج این تحقیقات به بهینه‌سازی کوددهی و افزایش بهره‌وری محصولات کشاورزی کمک می‌کند.
۳. کنترل بیولوژیکی آفات با پرتودهی: استفاده از پرتودهی برای عقیم‌سازی آفات یکی از روش‌های جایگزین برای کاهش مصرف سموم شیمیایی است که موجب حفظ محیط زیست و جلوگیری از آسیب به محصولات کشاورزی می‌شود.
۴.. تسریع تکامل طبیعی گیاهان: ایجاد تنوع ژنتیکی گسترده امکان اصلاح گونه‌های مقاوم‌تر را فراهم می‌کند که در افزایش عملکرد محصولات بسیار مؤثر است.
کشورهای پیشرو در استفاده از فناوری هسته‌ای برای اصلاح گیاهان
در سطح جهانی، بیش از ۷۰ کشور از فناوری هسته‌ای برای اصلاح ژنتیکی گیاهان استفاده می‌کنند. آمریکا، روسیه، هند، پاکستان، چین و ایران از جمله کشورهایی هستند که این فناوری را به‌کار گرفته‌اند. برخی از موفق‌ترین برنامه‌های اصلاح ژنتیکی شامل تولید گندم مقاوم به خشکی در هند، بهبود تولید برنج در چین و افزایش بهره‌وری محصولات در روسیه بوده‌اند.
ایران و استفاده از فناوری هسته‌ای در اصلاح ژنتیکی گیاهان
پیشرفت کشورمان در فناوری هسته‌ای باعث شده است که امروز ایران نیز از فناوری اصلاح ژنتیکی گیاهان با کمک فناوری هسته‌ای برای افزایش بهره‌وری کشاورزی و امنیت غذایی برخوردار باشد.
مراکز تحقیقاتی مختلفی در ایران روی مسئله اصلاح ژنتیکی گیاهان با کمک فناوری هسته‌ای کار می‌کنند که ما در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- پژوهشکده زیست‌فناوری دانشگاه صنعتی اصفهان: مطالعات روی بذرهای مقاوم به خشکی، شوری و آفات.
- تحقیقات روی اصلاح ژنتیکی گندم‌های هگزاپلوئید: تولید گونه‌هایی با مقاومت بیشتر به تغییرات اقلیمی.
- اصلاح ژنتیکی جو: بهینه‌سازی گونه‌های مقاوم به گرما و خشکی برای کشاورزی پایدار.
- مراکز پرتودهی و تحقیقاتی: بهبود کیفیت بذرها و افزایش عملکرد محصولات از طریق پرتودهی هسته‌ای.
افزایش ۴۰ درصدی عملکرد محصولات با استفاده از فناوری هسته‌ای در اصلاح ژنتیکی گیاهان
سود جستن از فناوری‌های جدید در امور سنتی اگر مبتنی بر اصول علمی باشد، به طور حتم زندگی انسان‌ها را تسهیل می‌کند و مزایای مختلفی برای بشر در پی دارد.
اصلاح ژنتیکی با کمک فناوری هسته‌ای هم از این امر مستثنی نیست و می‌توان مزایای مختلفی را برای استفاده از آن در کشاورزی برشمرد که موارد زیر برخی از آن‌ها هستند:
۱. اصلاح ژنتیکی با پرتودهی موجب افزایش ۴۰ درصدی عملکرد محصولات.
۲. افزایش ماندگاری محصولات و کاهش ۳۰ درصدی ضایعات پس از برداشت.
۳. جایگزینی عقیم‌سازی پرتویی برای کاهش مصرف سموم.
۴.ذتولید محصولات با کیفیت بالاتر و ماندگاری بیشتر برای توسعه تجارت.
ضرورت استفاده از فناوری هسته‌ای در اصلاح ژنتیکی گیاهان
اصلاح ژنتیکی گیاهان با فناوری هسته‌ای، مسیری نوین برای مقابله با بحران‌های اقلیمی و تأمین امنیت غذایی است. این فناوری در ایران و سایر کشورها نتایج قابل‌توجهی در تولید محصولات مقاوم و افزایش بهره‌وری کشاورزی داشته است. با سرمایه‌گذاری بیشتر در این حوزه، ایران می‌تواند به یک قدرت برتر در فناوری‌های زیست‌فناوری کشاورزی تبدیل شود.
انتهای پیام/
