بازتعریف تربیت در مدارس سما؛ گامی برای تحقق تمدن اسلامی
به گزارش خبرنگار آنا، حسن بنیانیان، مشاور عالی فرهنگی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در جلسه تخصصی شورای فرهنگی مدارس دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان با اشاره به لزوم بازنگری در مدل ذهنی آموزش در مدارس اظهار کرد: برای دستیابی به آموزش هدفمند و اثربخش، باید نگاه فرهنگی و تربیتی در مدارس بازتعریف شود؛ زیرا آموزش و تربیت، دو مسیر جداگانه نیستند؛ بلکه درهم‌تنیده‌اند و هر گونه تفکیک، مانع تحقق اهداف آموزش و پرورش خواهد بود.
وی با تأکید بر اهمیت خلاقیت و نوآوری در طراحی مسیر‌های یادگیری افزود: مدیر مدرسه باید با نگاهی علمی، انسانی و الهی به فرآیند تربیت بنگرد؛ همان‌گونه که پزشک عمومی برای شناخت بدن و درمان آن نیاز به تخصص دارد، ما نیز به دانش تخصصی برای هدایت ذهن و دل دانش‌آموزان نیازمندیم.
مشاور عالی فرهنگی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی بر نقش محوری این دانشگاه در توسعه مدارس سما تأکید و عنوان کرد: مدارس سما باید به الگویی برای تولید دانش، تربیت نسلی خلاق و معتقد و همچنین توسعه الگو‌های موفق فرهنگی در کشور تبدیل شوند. یکی دیگر از موضوعات مهم، توجه به مفهوم فرهنگ در مدارس است و فرهنگ نباید صرفاً به مراسم و مناسک محدود شود؛ بلکه باید در راستای تقویت ارزش‌ها، هویت ملی-مذهبی و روحیه مسئولیت‌پذیری در دانش‌آموزان بازتعریف شود.
بنیانیان با قدردانی از تلاش‌های انجام‌شده برای ارتقاء کیفی مدارس سما، بر تداوم گفت‌و‌گو‌های تخصصی، تقویت بنیان‌های تربیتی و توجه ویژه به مهارت‌های زندگی در طراحی برنامه‌های آموزشی تأکید کرد.
مقابله با تهدیدات فرهنگی با تربیت اعتقادی
وی با اشاره به لزوم بازتعریف نقش مدرسه در نظام تربیتی کشور و تربیت اعتقادی و فرهنگی در مدارس سما بیان کرد: تهدیدات نرم فرهنگی و نفوذ تدریجی باور‌های بیگانه در میان نوجوانان، زنگ خطری است برای همه دست‌اندرکاران امر تعلیم و تربیت تا در اندیشه تقویت هویت دینی و ملی در مدارس و در میان نوجوانان و جوانان باشند.
مشاور عالی فرهنگی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی بیان اهمیت پر کردن خلأ‌های اعتقادی و فرهنگی دانش‌آموزان تصریح کرد: هیچ فضای خالی در ذهن و دل نوجوان نمی‌ماند اگر ما آن را با ارزش‌های الهی و فرهنگی پر کنیم. اگر این‌گونه نباشد، دشمن با ترویج بی‌حجابی، ضدیت با ولایت‌فقیه و ناهنجاری‌های اخلاقی آن را اشغال خواهد کرد.
بنیانیان اضافه کرد: نمی‌توانیم در برابر هجمه رسانه‌های غربی منفعل بمانیم. همان‌طور که در انتخابات یا مناسبت‌های اجتماعی می‌بینیم، دشمن با قدرت رسانه‌ای سعی در شکل‌دهی افکار عمومی دارد. در این شرایط، تنها راهکار، ارتقاء بینش فرهنگی و تربیتی در مدارس است.
وی نقش مدیران مدارس به‌عنوان محور تحول در تربیت نسل آینده را یادآور شد و مطرح کرد: مدیر مدرسه باید خود دارای روحیه جهادی، باور دینی و بینش فرهنگی باشد. تغییر از مدیران آغاز می‌شود؛ فردی که از هیئت و مسجد آمده، می‌تواند محیط مدرسه را به فضای تربیتی تبدیل کند.
مشاور عالی فرهنگی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به لزوم توجه به همه ابعاد تربیت ادامه داد: اگر فقط به نماز جماعت یا نمرات درسی اکتفا کنیم از رسالت اصلی‌مان دور می‌مانیم. تربیت باید جامع و فراگیر باشد؛ تربیت اعتقادی، عبادی، اخلاقی، بدنی، اقتصادی، حرفه‌ای و سیاسی-اجتماعی همگی باید در ساختار مدرسه لحاظ شود.
بنیانیان نقش معلمان در این فرآیند را پررنگ دانست و تأکید کرد: هر معلم، حتی مربی ورزش، باید بداند که چگونه می‌تواند از حوزه تخصصی خود در راستای تقویت تربیت دینی بهره ببرد. آموزش مهارت‌های جسمی، اگر بدون جهت‌گیری اعتقادی و اخلاقی باشد، نمی‌تواند انسان‌ساز باشد. مدرسه‌ای که تربیت سیاسی، اجتماعی و اعتقادی در آن کمرنگ باشد در برابر هجمه‌های نرم دشمن تاب نخواهد آورد. باید مدرسه را به جایگاه اصلی‌اش، یعنی محل تربیت انسان مؤمن، کارآمد، متعهد و مقاوم بازگردانیم.
معلمان محبوب، محیط‌های صمیمی و ارزیابی‌های علمی سه کلید طلایی تحول در مدارس سما
وی با تأکید بر نقش معلم محبوب، فضای صمیمی و ارزیابی علمی مستمر و با بیان این نکته که بسیاری از آموزش‌های تربیتی ما به‌صورت غیرمستقیم و ناخودآگاه بر دانش‌آموزان اثر می‌گذارد، عنوان کرد: اگر ندانیم چه چیزی را در ذهن و دل دانش‌آموز می‌کاریم، رسانه‌ها و ماهواره‌ها بدون اجازه، جای خالی را پر خواهند کرد. پس باید آگاهانه دست‌به‌کار شویم.
مشاور عالی فرهنگی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تبیین کرد: نخستین گام، داشتن معلمانی دوست‌داشتنی است؛ معلمی که بتواند از علم، عقل و احساس خود برای ساختن یک «ایده دوست‌داشتنی» بهره بگیرد. این معلم باید بداند چگونه بدون تحمیل و اجبار، رفتار مثبت را در دانش‌آموز تقویت کند.
بنیانیان با اشاره به تأثیر رفتار‌های مثبت و تقویت آنها از طریق پاداش‌دهی به‌موقع و فضای شاداب مدرسه توضیح داد: بچه‌ها امروز حوصله سخنرانی ندارند؛ اما اگر رفتار‌های خوبشان دیده شود و تشویق شوند، خودشان ادامه‌دهنده آن مسیر خواهند بود. باید مدرسه را به جایی تبدیل کرد که دانش‌آموز صبح‌ها با شوق بیاید، نه با دلهره یا بی‌میلی.
وی با اشاره به مسئولیت ویژه مدیران مدارس اظهار کرد: مدیر مدرسه باید امنیت روانی، نشاط، و آرامش فضای آموزشی را تأمین کند. رصد معلمان، شیوه آموزش، تعاملات درون‌مدرسه‌ای، آسیب‌شناسی فضای فیزیکی و شناسایی عوامل تضعیف‌کننده روحیه، همگی از وظایف کلیدی مدیران هستند.
مشاور عالی فرهنگی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی بر تشکیل تیمی علمی از استادان رشته‌های روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، تعلیم‌وتربیت، اقتصاد و معارف اسلامی برای حضور در مدارس و انجام مشاهدات دقیق میدانی تأکید و تصریح کرد: باید به مدیران، معلمان، دانش‌آموزان و حتی والدین فرصت گفت‌و‌گو با این گروه علمی داده شود. خروجی این تعامل می‌تواند یک نسخه کاربردی برای هر مدرسه باشد که دقیقاً بگوید کدام نقش‌ها نیازمند اصلاح هستند.
بنیانیان تشریح کرد: تغییر نیازمند آگاهی، باور و پذیرش نقد علمی است. باید از تجربه پیشکسوتانی که سال‌ها در عرصه تعلیم و تربیت فعالیت داشته‌اند، بهره برد. مدارس سما اگر بخواهند الگویی برای تحول در آموزش و پرورش کشور باشند، باید در پذیرش این تحول پیشگام و ایثارگر باشند.
وی با تأکید بر ضرورت ورود استادان دانشگاه به میدان آموزش مدارس مطرح کرد: باید میان استادان دانشگاه‌های تعلیم و تربیت و مدارس، گفت‌وگوی واقعی شکل بگیرد. هر مدرسه باید به یک آزمایشگاه برای تربیت تبدیل شود و استاد دانشگاه هم باید بیاید، ببیند، لمس کند و پیشنهاد بدهد. ما از مدیران می‌خواهیم مقاومت نکنند؛ بلکه ایثار کنند.
مشاور عالی فرهنگی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی بیان کرد: اگر فضای مدرسه، فضای گفت‌و‌گو، همفکری و روح انقلابی نداشته باشد، چطور انتظار داریم نسل بعدی مجری تمدن اسلامی باشد؟ نباید اجازه بدهیم ظرفیت‌های انقلابی مدارس تضعیف شود. امروز دانش‌آموز اگر عضوی از بدنش درد گرفت، مشخص و معلوم است و نمی‌تواند درس بخواند؛ اما اگر درد دلی داشته باشد، کسی نمی‌فهمد!
پیوند دانشگاه و مدارس برای تحول در آموزش
معاون امور مدارس دانشگاه آزاد اسلامی نیز با اعلام آمادگی همکاری مدارس سما استان اصفهان گفت: در اصفهان اقدامات اولیه برای پیوند بین دانشگاه و مدارس آغاز شده و همکاری‌های مشترک بین دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی و مدارس سما در حال اجراست و این روند به‌زودی به ۱۵ شهرستان دیگر استان نیز گسترش خواهد یافت.
نفیسه حسین‌پور افزود: این تبادل تجربیات دوجانبه میان استادان و مدیران مدارس، زمینه‌ای برای تحول واقعی در آموزش و پرورش خواهد بود.
انتهای پیام/
