کاهش نرخ بهره بانکی، کلید مهار تورم و کنترل قیمت دلار

به گزارش خبرنگار آنا، رسول بخشی نماینده مردم اصفهان و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در نشست تخصصی بررسی نقش نظام بانکی در تحولات اقتصادی کشور در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) اظهار کرد: مانع اصلی در مسیر هدایت نقدینگی به سمت فعالیت‌های مولد، نرخ بهره پول است. هرچه نرخ بهره بالاتر باشد، این مانع سنگین‌تر می‌شود و حرکت سرمایه به‌سوی بخش‌های مولد را دشوارتر می‌کند؛ بنابراین، تمهیداتی باید اندیشیده شود تا نرخ بهره کاهش پیدا کند و در نهایت حذف شود.

وی افزود: دولت با کسری بودجه مواجه بوده و از سوی دیگر روزانه 7 هزار میلیارد تومان پول خرج می‌شود که عدد بسیار بزرگی است. حال این سؤال پیش می‌آید که چگونه روزانه 7 هزار میلیارد تومان خرج می‌شود؛ اما همه کسری دارند؟ اگر بتوانیم این معما را در اقتصاد ایران حل کنیم، مسئله حل می‌شود.

نماینده مردم اصفهان ادامه داد: پاسخ اولیه به این معما این است که اگرچه روزانه 7 هزار میلیارد تومان خرج می‌شود؛ اما این پول به دست آن کس یا کسانی که باید برسد نمی‌رسد. طبق آمار‌های منتشرشده، ۷۰ درصد از نقدینگی در اختیار کمتر از یک درصد سپرده‌ها بوده و ۳۰ درصد باقی‌مانده به بقیه سپرده‌ها می‌رسد. این یعنی زمین اقتصاد در ایران کج است، این مسئله اصلی ماست و نیاز بوده زمین صاف شود تا آب به همه نقاط به‌طور یکسان برسد.

بخشی با اشاره به نرخ بهره و پیامد‌های منفی رشد آن تصریح کرد: صفر شدن نرخ بهره نیازمند برنامه بوده؛ ممکن است بپرسید در ژاپن چرا مردم پول‌های خود را از بانک خارج نمی‌کنند تا در دلار و ملک و طلا سرمایه‌گذاری کنند؟ پاسخ این بوده که آنجا مردم نمی‌توانند بخرند؛ زیرا کسی به آنها دلار نمی‌فروشد و فروش دلار جرم محسوب می‌شود، همچنین به دلیل مالیات سنگین روی طلا، کسی طلا نمی‌خرد و این مالیات خیلی بیشتر از نرخ سودی بوده که ممکن است بانک از من کم کند؛ بنابراین برای مردم به صرفه نیست.

دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان اضافه کرد: اما در ایران، بانک مرکزی خودش سکه و دلار عرضه می‌کند و به مردم می‌گوید بخرید تا قیمت آن را کاهش دهند در حالی که مردم می‌خرند و قیمت هم پایین نمی‌آید؛ زیرا افزایش قیمت طلا و دلار دلایل ساختاری دارد. افزایش عرضه طلا و دلار و حتی مسکن در بازار قیمت این اقلام را پایین نمی‌آورد؛ زیرا افزایش قیمت‌ها در ایران چیزی از جنس کمبود عرضه نیست.

بخشی بیان کرد: آن چیزی که روی تورم اثر می‌گذارد فقط بهره پول است. در طول ۵۰ سال گذشته، در طلا تولید ۲.۲ برابر شده، یعنی اگر برای نمونه۵۰ سال قبل یک کیلو تولید می‌کرده‌ایم الان دو کیلو و دویست گرم تولید می‌کنیم؛ اما از سوی دیگر نقدینگی ۱۵۰ هزار برابر و به همین دلیل قیمت طلا در طول این سال‌ها حدود ۷۲ هزار برابر رشد کرده است.

وی مطرح کرد: درباره دلار هم قضیه همین است؛ زیرا می‌خواهیم با ریال، دلار بخریم. حجم دلاری که آمریکا در طول ۵۰ سال گذشته طبق آمار‌های خودشان، خلق کرده ۲۶ برابر شده؛ اما ریال ۱۵۰ هزار برابر، اگر ۱۵۰ هزار را بر ۲۶ تقسیم کنیم به‌طور حدودی ۶ هزار می‌شود، همچنین قیمت دلار نیز در این ۵۰ سال حدود ۷ هزار برابر گران شده است.

نماینده مردم اصفهان تبیین کرد: علت آن بهره است. بهره یعنی رشد و وقتی می‌گوییم بهره‌وری پول ۳۰ درصد بوده، یعنی حجم پول در کلان ۳۰ درصد زیاد می‌شود. بهره پول در ایران در طول این سال‌ها بیش از بهره پول در آمریکا بوده؛ هرچه بهره کمتر باشد، رشد حجم پول هم کمتر است و هرچه این رشد کمتر باشد، دلار هم کمتر گران می‌شود.

بخشی توضیح داد: اگر می‌خواهید قیمت دلار را ثابت نگه دارید سیاست کلی برای این کار به زبان ساده این بوده که نرخ بهره در ایران را با نرخ بهره در آمریکا یکسان کنید تا رشد پول‌ها برابر شود و این یک قاعده است. پس اگر می‌خواهید دلار ارزان شود، بهره در ایران باید کمتر از بهره در آمریکا باشد.

وی تأکید کرد: برخی می‌گویند دلیل تورم در ایران افزایش قیمت دلار بوده؛ اگر تثبیت نرخ ارز صورت گیرد، قیمت‌ها بالا نمی‌رود و راه تثبیت نرخ ارز را هم دستوری می‌دانند. با همین منطق ارز ۲۸۵۰۰ را ایجاد کردند. درست است که با افزایش دلار قیمت کالا‌ها افزایش پیدا می‌کند؛ اما سؤالی که باید پیش از این بپرسیم این بوده که چرا قیمت دلار بالا می‌رود؟ چرا زمانی دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومان بود؛ اما اکنون ۸۰ هزار تومان شده است؟ علت آن بهره‌وری پول بوده و تا این بهره کم نشود، دلار کاهش پیدا نمی‌کند.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: تا زمانی که بهره افزایش دارد، به‌یقین دلار گران خواهد شد؛ بنابراین سمت‌وسوی سیاست‌های اقتصادی در بانک مرکزی، وزارت اقتصاد، کمیسیون اقتصادی مجلس و دیگر دستگاه‌های اقتصادی، باید کاهش بهره‌وری پول باشد و هر کاری انجام می‌دهیم، باید اثر آن را روی کاهش بهره بسنجیم.

به گزارش آنا، در ادامه دانشجویان حاضر در نشست به طرح سؤالات و انتقادات خود در حوزه اقتصاد و تورم پرداختند که این کارشناس اقتصاد به سؤالات آنان پاسخ داد.