دروغ سبز ترامپ؛ توهُم کشاورزی سعودی از چه زوایایی قابل نقد علمی است؟
خبرگزاری آنا ـ حسین بوذری؛ دونالد ترامپ رئیس جمهور تروریست آمریکا در سفر به منطقه و در رأس آن عربستان سعودی اظهارات متناقض و احمقانه‌ای را علیه ایران اسلامی به کار برد که نشان از رویکرد چندوجهی رژیم آمریکا علیه جمهوری اسلامی با اهداف از پیش تعیین شده داشت.
ترامپ با اظهارات تند و ادعاهای بی‌اساس علیه تهران از یکسو دنبال دوشیدن عربستان سعودی و برخی دولت‌های منفعل عربی بود و از سوی دیگر در بحبوحه مذاکرات غیررسمی هسته‌ای با تهران دنبال امتیازگیری بدون دردسر.
سیاست فشار بر ایران توسط دولتمردان آمریکایی از دوران بعد از قطع رابطه این رژیم با جمهوری اسلامی دنبال شده و هر بار هم با شکست مفتضحانه‌ای همراه بوده است، به‌خصوص در دوران دولت شهید رئیسی که فشار اقتصادی و تحریم‌ها به‌دلیل تمرکز دولت سیزدهم بر تولید ملی و داخلی، حمایت از سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی و در نهایت رویکرد صادرات و تجارت خارجی منهای نفت با شکست سختی مواجه شد.
براساس اعتراف صریح مقامات آمریکایی سیاست فشار حداکثری رژیم جنایتکار آمریکا عیله ایران در دولت سیزدهم عملاً شکست خورده و راه به‌جایی نبرد.
تمرکز ترامپ بر عملیات روانی علیه تهران مسبوق به سابقه است، به‌طوری که در دوره نخست ریاست‌جمهوری‌اش هم سیاست عملیات روانی را علیه ایران به کار برد، اما این سیاست هم مانند سیاست‌های قبلی سایر رؤسای جمهور آمریکا محکوم به شکست بود، چراکه جمهوری اسلامی هرگز بنا نداشت به آمریکا باج بدهد.
براین اساس، دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در نشست «سرمایه‌گذاری عربستان سعودی و آمریکا» دوباره ادعاهای واهی علیه جمهوری اسلامی به کار برد که بعد از بررسی مشخص شد این ادعاها از آن دست ادعاهای مضحکی بود که نتانیاهو سال ۱۳۹۷ در مجمع عمومی سازمان ملل سیرک تازه‌ای به راه انداخت و با نمایش تصاویری مدعی شد که تل‌آویو انبار تازه‌ای از تجهیزات هسته‌ای شناسایی کرده است!
البته نتانیاهو با تکرار ادعای سرقت اسناد هسته‌ای از ایران، با نشان دادن تصاویری از یک ساختمان در «تورقوزآباد»، مدعی شد که ایران در نزدیکی تهران تجهیزات هسته‌ای دارد که آن را به آژانس گزارش نکرده و همین تصویر که زیر آن به لاتین «تورقوزآباد» نوشته شده کافی بود تا ادعای خنده‌دار او به طنز کاربران فضای مجازی تبدیل شود و حتی یکی از کاربران با لحنی تمسخرآمیز عنوان کرد که در نقشه‌ای که نتانیاهو از «تورقوزآباد» نمایش داد، به‌نظر در حال غنی‌سازی لواشک هستند!
این سیرک مضحک نتانیاهو تا مدت‌ها اسباب تمسخر مردم دنیا بود و نشان داد نتانیاهو سازمان ملل را با سیرک اشتباه گرفته و شاید مقصود نتانیاهو از غنی‌سازی در «تورقوزآباد» قالی‌شویی‌هایی بوده که اطراف آن بودند.
برگردیم به سیرک ترامپ این بار در عربستان سعودی، حال سیرک ترامپ در نشست سرمایه‌گذاری عربستان سعودی و آمریکا چه بود؟
ترامپ در این نشست مدعی شد: «مدیریت ناکارآمد دولت ایران موجب قطعی برق، کمبود آب و تخریب زیرساخت‌ها شده و با مقایسه پروژه‌های عمرانی عربستان سعودی، مانند ساخت آسمان‌خراش‌ها و تبدیل صحرا به زمین کشاورزی، اشاره کرد که ایران زمین‌های کشاورزی خود را به بیابان تبدیل کرده و حتی مافیای آب در این کشور با خشک کردن رودخانه‌ها ثروت‌اندوزی میکند.»
این ادعاها خیلی زود در شبکه‌های اجتماعی دست به دست چرخید و متأسفانه برخی عوام که هیچ تخصصی در حوزه محیط زیست ندارند، این صحبت‌های سراسر کذب و غیرکارشناسی ترامپ را دستاویز قرار دادند تا به زعم خود از آب گل‌آلود ماهی بگیرند، اما در سوی دیگر کارشناسان دغدغه‌مند حوزه محیط زیست خیلی زود وارد کارزار شدند و به‌لحاظ علمی اراجیف ترامپ را رد کردند.
یکی از این کارشناسان پیام نجفی عضو هیئت علمی دانشگاه، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان، دانشیار گروه آب، دکتری تخصصی - مهندسی کشاورزی - آبیاری و زهکشی، کارشناس حوزه کشاورزی و محیط‌زیست است که سال‌ها در حوزه محیط زیست ایران به پژوهش پرداخته است.
خبرنگار آنا در راستای رد علمی ادعاهای رئیس جمهور آمریکا گفت‌و‌گویی را با نجفی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان ترتیب داده است.
این گفت‌و‌گو را در زیر می‌خوانید:
کشاورزی ایران در افق؛ تکیه بر دانش بومی یا تقلید از رویکرد پرهزینه سعودی
آنا: جناب دکتر، درباره اظهارات ترامپ در عربستان سعودی مبنی بر «تبدیل اراضی کشاورزی ایران به زمین‌های بایر و بیابان، در مقابل تبدیل عربستان سعودیِ صحرایی به اراضی کشاورزی»، تحلیل جنابعالی از ابعاد مختلف این گزاره چیست و این سخنان رئیس جمهور ایالات متحده از چه جنبه‌هایی قابل نقد و ارزیابی تخصصی است؟
نجفی: بله. در برخی شبکه‌های اجتماعی و سایت‌ها به اخباری برخورد کردم که بخش‌هایی از کشور عربستان سعودی با تکیه بر آبیاری بارانی و استفاده بهینه از سطح زیرکشت، محصولات خود را افزایش داده و در نتیجه به کاهش آفات گیاهی منجر شده که این قابل رؤیت است.
ترامپ در عربستان سعودی گفته بود که اراضی در عربستان سعودی زیرکشت رفته و منجر به کشت گندم شده است، این پروژه چندین سال است در عربستان سعودی اجرا می‌شود و رو به افول است، یعنی سعودی‌ها حجم زیادی از تجهیزات آبیاری بارانی را خریده‌اند و آب‌های فسیلی را هم مصرف کرده‌اند و همینطور از ظرفیت آبشیرین‌کُن‌ها و منابعی که ده‌ها و صدها سال به‌طول می‌انجامد تا تأمین شوند، از بین رفتند.
حال براساس گزارش‌های رسمی روند بسیاری از محصولات در اراضی سعودی‌ها رو به کاهش است و حتی بخشی از آنها رهاسازی شده‌اند و تنها برنده بازی فقط شرکت‌های تولیدکننده آبیاری بارانی آمریکایی هستند که با قیمت گزاف محصولاتشان را به سعودی‌ها فروختند.
سعودی‌ها تا وقتی آبیاری بارانی کشت و کار می‌کنند عملاً توسعه کشاورزی را نخواهند دید
آنا: چه مدل یا رویکردی برای توسعه کشاورزی در مناطق خشک و کم‌آب مانند عربستان سعودی، می‌تواند همزمان جنبه‌های اقتصادی، زیست‌محیطی و پایداری منابع را به همراه داشته باشد و از وابستگی به منابع نفتی بکاهد؟ به عبارت دیگر، چه استراتژی‌های جایگزینی برای توسعه کشاورزی پایدار در این مناطق وجود دارد؟
نجفی: تا وقتی عربستان سعودی نفت دارد این محصول غیراقتصادی (آبیاری بارانی) و ضد محیط‌زیستی کشت و کار می‌شود و زمانی که زور نفت از پشت آـن برداشته شود، عملاً کشاورزی در عربستان سعودی اتفاق نخواهد افتاد.
تا وقتی عربستان سعودی نفت دارد این محصول غیراقتصادی (آبیاری بارانی) و ضد محیط‌زیستی کشت و کار می‌شود و زمانی که زور نفت شت آـن برداشته شود، عملاً کشاورزی در عربستان سعود اتفاق نخواهد افتاد
این مطالب غیرتخصصی که متأسفانه برخی سایت‌های داخلی و شبکه‌های اجتماعی به‌صورت عامیانه مطرح کرده و به آن دامن می‌زنند هیچ سندیتی ندارد و اگر بخواهیم تخصصی‌تر به موضوع نگاه کنیم، روند توسعه‌ای که در عربستان سعودی اتفاق می‌افتد کاملاً ضد محیط زیست بوده و در جهت منافع اقتصادی شرکت‌های آمریکایی است، درحالی که تولید محصولات کشاورزی باید در راستای محیط زیست، اقلیم و ساختار و بومی آن منطقه باشد و متناسب با شرایط اقلمی می‌توانیم فعالیت کشاورزی داشته و محصول کشت کنیم.
حفظ اکوسیستم، حفظ منابع فسیلی و حفظ منابع زیرزمینی جزء ضرورت‌هاست و اتفاقاً نقدی که در کشورمان وجود دارد این است که در یک جاهایی نباید توسعه کشاورزی اتفاق می‌افتاد، چراکه به آب‌های زیرزمینی فشار زیادی وارد شد.
آنا: با توجه به مصرف آب‌های فسیلی و شیرین‌کن‌ها در کشاورزی عربستان سعودی، یک ارزیابی جامعی از پایداری اقتصادی و زیست محیطی این رویکرد کشاورزی در بلندمدت بیان کنید، آیا منافع کوتاه‌مدت اقتصادی، هزینه‌های بلندمدت زیست محیطی را توجیه میکند؟
نجفی: عوارض توسعه کشاورزی با بهای فشار بر آب‌های زیرزمینی ممکن است گران باشد، حرفی که توسط رئیس جمهور آمریکا مطرح شد و در افکار عمومی هم به این صحبت غیرتخصصی و غیرکارشناسی مانور داده می‌شود که عربستان سعودی زمانی یک صحرا بود و تبدیل به اراضی کشاورزی شد، به‌لحاظ علمی، فنی و زیست‌محیطی کاملاً غلط است.
همانطور که می‌دانید موضوع «آبشیرین‌کُن‌ها» به چنین حجمی که کشورهای حوزه خلیج فارس انجام می‌دهند عملاً اکوسیستم دریای خزر را دچار چالش میکند و این هم در آینده مشکلاتی ایجاد خواهد کرد و منابع آب زیرزمینی، منابع آب فسیلی قرن‌ها طول می‌کشد تا جبران شود و باید این منابع حفظ شود.
افزایش سطح تبخیر بلای جان کشاورزی
آنا: با توجه به اولویت‌های مطرح شده برای کشاورزی ایران (حفظ منابع آب، کاهش تبخیر، عدم وابستگی به نفت) و انتقاد از رویکرد تبلیغاتی کشورهای حاشیه خلیج فارس، به نظر شما چگونه می‌توان علاوه بر ارتقای دانش عمومی از الگوبرداری غیرعلمی و پرهزینه از روش‌های کشاورزی ناپایدار در ایران جلوگیری و به سمت توسعه کشاورزی بومی و متناسب با شرایط اقلیمی کشور حرکت کرد؟
نجفی: البته در کشورمان کشاورزی مبتنی بر حفظ منابع آب را در اولویت قرار دهیم و حفظ منابع آب زیرزمینی هم باید در اولویت قرار داشته باشد و کاهش سطح تبخیر هم مورد توجه قرار بگیرد و دمای هوا در کشورهایی مانند ایران نباید افزایش یابد و افزایش سطح تبخیر در ایران کار غلطی است؛ چراکه با افزایش سطح تبخیر عملاً منابع آب را از بین می‌بریم و اکوسیستم‌ها را دچار چالش می‌کنیم.
اولویت باید حفظ تالاب‌ها و منابع زیرزمینی باشد و استفاده از روش‌هایی که سطح تبخیر زیادی نداشته باشد و مهم‌تر از همه وابسته به نفت و منابع نداشته باشد و محصول، اقتصادی هم باشد.
آنچه کشورهایی مانند عربستان و امارات دنبال می‌کنند این است که در قالب تبلیغات، شو و خرید محصولات کشورهای خارجی مانند آمریکا که در راستای تأمین منافع آمریکایی‌هاست، برخی مردم کشورمان که اطلاعات علمی زیادی ندارند تحت تأثیر این تبلیغات پوچ قرار می‌گیرند، درصورتی که تبدیل صحرای عربستان به اراضی کشاورزی و در مقابل تبدیل ایران با اراضی کشاورزی به صحرا کاملاً به‌لحاظ علمی و فنی رد می‌شود.
آنا: در حقیقت تبلیغات رسانهای «تبدیل صحرای عربستان به اراضی کشاورزی و در مقابل تبدیل ایران با اراضی کشاورزی به صحرا» از سوی غول‌های رسانهای غرب و در رأس آن آمریکا و رژیم صهیونیستی انجام می‌شود و هدف‌شان هم این است که پیشرفت‌های ایران در حوزه کشاورزی را وارونه جلوه دهند و صحبت‌های سراسر کذب و غیرعلمی ترامپ را هم دستاویز قرار می‌دهند تا به مردم اینگونه وانمود کنند که ایران در حوزه کشاورزی در حال پسرفت است و برعکس عربستان در حال پیشرفت است! درحالی که با یک حساب سرانگشتی هم کاملاً مبرهن است که پیشرفت کشاورزی عربستان یک صدم ایران هم نیست و با وجود تحریم‌های ظالمانه ایران در حوزه اقتصادی و کشاورزی در حال پیشرفت روزافزون است و با تکیه بر ظرفیت‌های مناطق بومی به توسعه برسد.
نجفی: بله. کاملاً درست است، ایران با اتکا به منابع داخلی و افزایش سطح دانش قابل قیاس با کشورهای خارجی نیست و متأسفانه جهالت سعودی‌ها و ثروتی که از نفت به دست آورده‌اند بر دهانشان مزه کرده و ترامپ در گذشته هم نشان داده که هیچ اعتقادی به حوزه محیط زیست ندارد و در دروه نخست ریاست‌جمهوری‌اش هم نشان داده که ضد محیط زیست است.
این عوامل نشان‌دهنده آن است که فقط منافع اقتصادی برای ترامپ اهمیت دارد و نادانی و شوهای تبلیغاتی سعودی‌ها هم بر «از بین بردن» منابع داخلی تکیه دارد و این منابع را از بین برده‌اند و قطعاً این کار غیرعلمی، غیرتخصصی و ضد زیست‌محیطی است، مگر اینکه مطالعات درستی انجام شود و قطعاً افزایش سطح تبخیر و کشت و کاری که با بوم آن منطقه سازگار نیست، بهره‌برداری از منابع آبی که قابل استحصال نیست کار غلطی است و ما هم نباید در کشورمان این مسیر را پیش برویم.
با تکنولوژی‌هایی که بومی منطقه است می‌توانیم کشاورزی خود را توسعه دهیم و با اتکا به منابع داخلی و بومی و شرایط موجود در کشور و سایر کشورهای منطقه خلیج فارس بهترین روش و شیوه کاهش سطح تبخیر و تولید محصولاتیست که با بوم آن منطقه سازگار است.
آنا: چگونه می‌توان با تکیه بر دانش بومی و ظرفیت‌های فناورانه داخلی (مانند توسعه گلخانه‌ها)، ضمن ارتقای آگاهی عمومی از رویکردهای هیجانی و غیرعلمی در توسعه کشاورزی ایران جلوگیری و به سمت بهره‌وری پایدار از منابع آبی حرکت کرد؟
نجفی: شعار بچه‌گانه «تبدیل کردن صحرا به کشاورزی» از یک فرد کم‌سواد منطقی است، اما باید این موضوع را در جای خود مورد تحلیل قرار داد.
براین اساس، اطلاعات علمی و دانشی مردم کشورمان باید ارتقا پیدا کند تا بدانند برای توسعه کشاورزی در ایران چه مبنای باید مدنظر باشد و نباید هیجان‌زده عمل کرد، ازسویی در جاهایی که سطح تبخیر را افزایش دادیم، منابع آب دچار بحران شده و در زمینه بهره‌برداری بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی تجربه تلخی داریم و بهره‌برداری باید قابل محاسبه و ارزیابی دقیق باشد و این در کشورمان با دانش بومی در حال انجام است و دانشمندان کشورمان این محاسبات را انجام می‌دهند و به‌طور دقیق‌تر ارزیابی‌ها را انجام می‌دهند و نیازمند منابع آبیاری هم نیستم که در ایران تولید می‌شود و به‌لحاظ تکنولوژی ظرفیت بالایی داریم که گلخانه‌ها را توسعه دهیم.
البته توسعه گلخانه‌ها متناسب با مناطق بومی کشور در حال جهش است، البته این توسعه باید متناسب با مطالعات مهندسی شود، اما به هر صورت گلخانه‌ها موجب می‌شوند تا راندمان آبیاری بالاتر برود.
همانطور که گفتم برخی سایت‌های خبری عنوان کردند اراضی کشاورزی دستاورد سعودی‌هاست که قصد داشتم به‌عنوان متخصص حوزه کشاورزی و استاد دانشگاه این تذکر را بدهم که این مباحث را به متخصصان بسپارند، نه اینکه با یک جست‌وجوی اینترنتی اظهارنظر غیرعلمی کرده و اذهان مردم را مخدوش کنند.
انتهای پیام/
