دلایل کاهش جمعیت در کشور؛ از تغییر سبک زندگی تا افزایش تجمل‌گرایی
به گزارش خبرنگار آنا، نشست «بررسی بحران جمعیت و اهمیت جوانی جمعیت» با حضور استادان و اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گنبدکاووس، علی شهابی عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان با محور «جوانی جمعیت و بررسی چالش‌ها» برگزار شد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد گنبدکاووس در این نشست تأکید کرد که یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش جمعیت در ایران، تغییر سبک زندگی، مشکلات اقتصادی و افزایش تجمل‌گرایی است که ریشه همه آنها دور شدن از فرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی است.
علیرضا گرایلی متذکر شد: فرهنگ می‌تواند در همه شئون زندگی مردم اثر مثبت یا منفی داشته باشد؛ فرهنگی که در آن ساده‌زیستی را ملاک قرار دهد و از افزایش مصرف جلوگیری کند می‌تواند در برابر هجمه و ناهنجاری‌ها مقاومت داشته و تاب‌آوری کند.
وی با تأکید بر اینکه جلسه حاضر، فرصتی برای بررسی ریشه‌های کاهش جمعیت و ارائه راهکارهاست، به برخی از چالش‌های کلان نیز اشاره کرد و ادامه داد: نباید تصور کنیم بحران جمعیت فقط دسیسه دشمنان است؛ اگرچه کشور‌های غربی به‌‌خصوص در قبال جمعیت مسلمانان و ایران سیاست‌هایی برای کاهش رشد جمعیت دارند، اما باید بپذیریم که در درون کشور نیز مشکلاتی جدی وجود دارد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد گنبدکاووس خاطرنشان کرد: مشکل مسکن بسیار جدی است و اگر سالانه نتوانیم به اندازه نیاز کشور مسکن بسازیم هر سال نسبت به سال قبل قیمت‌ها به طور فزاینده‌ای بیشتر می‌شود و ممکن است در آینده‌ای نه چندان دور ازدواج تبدیل به یک رویا شود، بنابراین همه سیاست‌ها دولت باید برای ازدواج نسل جوان یک سیاست حمایتی و همه جانبه باشد.
گرایلی افزود: خانواده‌ها و جوان‌ها نیز باید سطح توقعات خود را کاهش دهند و در بسیاری از کشور‌های پیشرفته ازدواج دو نفر با حداقل وسایل زندگی یا یک اتاق شروع می‌شود، اما ما شاهد آن هستیم که جوان‌ها و خانواده‌های ایرانی برای تهیه خانه، آپارتمان و جهیزیه‌های گران‌قیمت شرط‌های سنگینی برای داماد می‌گذارند و همین عامل موجب عقب‌نشینی در شروع یک زندگی زوج ایرانی شده است.
وی با انتقاد از فشار‌های فرهنگی و اجتماعی که بر خانواده‌ها وارد می‌شود، گفت: امروز اگر دختری بدون جهیزیه یا جهیزیه ناچیزی وارد خانه شوهرش شود، ممکن است تا سال‌ها از سوی خانواده همسرش تحقیر شود و این نوع نگاه‌ها، برخاسته از ضعف فرهنگ‌سازی است و نیاز به اصلاح جدی دارد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد گنبدکاووس خواستار حرکت جمعی نخبگان، مسئولان و مردم درراستای تغییر نگرش‌ها و ایجاد فضای حمایتی برای جوانان شد و گفت: امیدوارم این نشست و نشست‌های مشابه، گامی مؤثر در راستای تبیین چالش‌های جمعیتی کشور و ارائه راهکار‌های عملی برای حل این بحران باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان هم با اشاره به اهمیت مسئله جمعیت در آینده کشور، آن را یکی از مهم‌ترین مسائل حال حاضر ایران دانست و اظهار کرد: مسئله جمعیت، تنها یک دغدغه مسئولان نیست؛ بلکه یک مسئله علمی، انسانی، اجتماعی و راهبردی است و آینده این کشور در گرو تصمیم‌ها و برنامه‌هایی است که ما برای مسئله جمعیت اتخاذ می‌کنیم و اگر امروز به فکر نباشیم، ممکن است فردا خیلی دیر شده باشد.
شهابی در ادامه با استناد به داده‌های آماری، روند پیری جمعیت را تهدیدی جدی برای کشور دانست و افزود: روند رشد جمعیت در سال‌های اخیر به شدت کاهش یافته و نرخ باروری به زیر سطح جانشینی رسیده، و کشور در مسیر سالمندی جمعیت قرار دارد و کاهش ازدواج، افزایش طلاق، پایین آمدن تمایل به فرزندآوری و مهاجرت نخبگان، همه عواملی هستند که ساختار جمعیتی ما را در معرض خطر قرار داده‌اند.
وی با اشاره به آثار و پیامد‌های این بحران، افزود: کشوری که نیروی انسانی جوان نداشته باشد، توان رقابت در حوزه‌های مختلف را از دست خواهد داد و کاهش جمعیت فعال، افزایش فشار بر سیستم بازنشستگی، کاهش بهره‌وری اقتصادی، رکود بازار کار، و در نهایت از بین رفتن فرصت‌های پیشرفت ملی از جمله پیامد‌های این روند است.
عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان، نقش دانشگاه و نخبگان را در این مسیر تعیین‌کننده دانست و عنوان کرد: استادان دانشگاه نه‌تنها باید نقش علمی خود را در تحلیل بحران جمعیت ایفا کنند، بلکه باید در زمینه فرهنگ‌سازی و تغییر نگرش جامعه نیز فعال باشند و جوانان امروز تحت تأثیر فضای مجازی، رسانه‌ها و الگو‌های نادرست زندگی هستند. ما باید برای آنها الگو‌های موفق و واقع‌گرایانه بسازیم.
شهابی با اشاره به ابعاد اقتصادی و روانی فرزندآوری، به موضوعاتی چون افزایش سطح توقعات از فرزندپروری، فشار اقتصادی بر خانواده‌ها و نیاز به حمایت‌های دولتی و اجتماعی پرداخت و تأکید کرد: نباید فرزندآوری را به‌عنوان یک بار مالی و روانی جلوه دهیم، بلکه باید آن را به عنوان فرصت رشد فردی، خانوادگی و ملی معرفی کنیم و این کار تنها با اصلاح سیاست‌ها، تسهیل ازدواج، تأمین امنیت شغلی و مسکن و حمایت‌های همه‌جانبه ممکن خواهد بود.
وی بر لزوم مسئولیت‌پذیری نخبگان علمی، رسانه‌ای، فرهنگی و مدیریتی کشور برای مقابله با این بحران تأکید و بیان کرد: نسل آینده در گرو تصمیمات امروز ماست و اگر ما الان آگاهانه عمل نکنیم، آینده‌ای خواهیم ساخت که در آن، فرصت‌های طلایی از دست رفته‌اند و دانشگاه باید قلب تپنده‌ی این حرکت باشد.
نشست «بررسی بحران جمعیت و اهمیت جوانی جمعیت» با پرسش و پاسخ استادان و تبادل دیدگاه‌ها پیرامون راهکار‌های مقابله با بحران جمعیت به پایان رسید.
انتهای پیام/
