دسترسی پژوهشگران به اطلاعات معتبر با هوش مصنوعی در کتابخانه ملی

به گزارش خبرنگار آنا، عاطفه زارعی مدیرکل اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور در آیین بزرگداشت روز معلم دانشگاه آزاد اسلامی همدان  با اشاره به اینکه روز معلم صرفاً مناسبت تقویمی نیست؛ بلکه بازتابی عمیق از ارزش و قداست رسالت آموزش است، اظهار کرد: استادان دانشگاه، پرچم‌داران توسعه علمی، هویتی زنده از میراث فکری جامعه و از عوامل کلیدی در تمدن‌سازی نوین هستند. در دنیای امروز، دانشگاه نه‌تنها محل انتقال دانش؛ بلکه بستر حل مسئله و نوآوری اجتماعی است.

وی با ترسیم تحول دانشگاه‌ها از نسل اول آموزش‌محور تا نسل پنجم تمدن‌ساز و مکتب‌ساز تأکید کرد: دانشگاه نسل پنجم، دانشگاهی بوده که فقط به اثرگذاری بسنده نمی‌کند؛ بلکه راهبر حرکت کل جامعه است. در این ساختار، استاد دانشگاه نه‌فقط مدرس، بلکه راهبر مسیر تولید دانش، هدایت فکری جامعه و حلقه پیوند میان پژوهش و سیاست‌گذاری است.

فاصله از حاشیه‌نشینی؛ دانشگاه‌ها به چالش‌های کشور ورود کنند

مدیرکل اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور با معرفی نقش و رسالت سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، این نهاد را حافظه تاریخی و علمی ملت ایران معرفی کرد و افزود: سازمان اسناد و کتابخانه ملی، مأموریت دارد دانش مکتوب، اسناد تاریخی، نشریات تخصصی، نسخ خطی و همچنین تاریخ شفاهی و دانش ضمنی جامعه را گردآوری، ساماندهی و برای نسل‌های آینده حفظ کند. اسناد رسمی و غیررسمی، تصاویر، مصاحبه‌ها و گزارش‌های رسانه‌ای همه و همه، سرمایه‌هایی بی‌بدیل‌اند که باید برای تحلیل‌های علمی و آینده‌پژوهی به کار گرفته شوند.

زارعی با بیان جمله‌ کلیدی در حوزه پژوهش که می‌گوید همه‌چیز داده است، توضیح داد: در علوم انسانی و اجتماعی هر پدیده و رخداد اجتماعی، یک داده قابل تحلیل است. اسناد در این میان، منابع اصلی تولید داده‌اند و استخراج درست از آنها می‌تواند به جریان‌سازی اطلاعات و شکل‌گیری اقتصاد دانش‌محور کمک کند.

هوش مصنوعی بدون داده‌های دقیق و بومی، ابزار ناقصی خواهد بود

وی با اشاره ورود فناوری‌های نوین به‌ویژه هوش مصنوعی به عرصه مستندسازی و پژوهش علمی عنوان کرد: هوش مصنوعی بدون داده‌های دقیق و بومی، ابزار ناقصی خواهد بود. سازمان اسناد و کتابخانه ملی با دیجیتال‌سازی گسترده و استانداردسازی فراداده‌ها، بستری فراهم کرده تا پژوهشگران بتوانند از طریق هوش مصنوعی به اطلاعاتی ساختاریافته، معتبر و کارآمد دسترسی پیدا کنند.

مدیرکل اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور خدمات تخصصی کتابخانه ملی همانند صدور فیپا، فاپا، شابک، سازمان‌دهی نسخ خطی و سربی و نیز نظام واسپاری منابع علمی را برشمرد و از پژوهشگران، استادان و مردم خواست برای ثبت و امانت اسناد، تصاویر، آثار مکتوب و حتی دست‌نوشته‌های شخصیت‌های مهم، به کتابخانه ملی ایران، مدیریت منطقه غرب کشور در همدان مراجعه کنند.

زارعی مطرح کرد: مدیریت منطقه غرب کشور با بیش از 30 سال سابقه فعالیت، اکنون در پنج استان همدان، کرمانشاه، ایلام، کردستان و لرستان به‌صورت یکپارچه خدمات علمی، اسنادی و اطلاعاتی ارائه می‌دهد. این ظرفیت عظیم، در خدمت جامعه علمی، فرهنگی و دانشگاهی قرار دارد.

به گزارش آنا، در پایان این آیین، تفاهم‌نامه همکاری مشترک میان دانشگاه آزاد اسلامی استان همدان و مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور به امضا رسید. این تفاهم‌نامه با هدف توسعه همکاری‌های علمی، پژوهشی، آموزشی و اسنادی، فراهم‌سازی زمینه‌های استفاده از ظرفیت‌های متقابل، و صیانت از میراث مکتوب و هویتی منطقه منعقد شد.

بر اساس مفاد این تفاهم‌نامه، طرفین در زمینه‌هایی همچون دیجیتال‌سازی منابع، بهره‌مندی از آرشیو اسناد ملی، برگزاری نشست‌های علمی و کارگاه‌های تخصصی، حمایت از پایان‌نامه‌ها و طرح‌های پژوهشی مرتبط با اسناد و تاریخ محلی و نیز توسعه بانک‌های اطلاعاتی علمی و تاریخی همکاری خواهند کرد. امضای این تفاهم‌نامه، گامی مهم در راستای پیوند میان دانشگاه به‌عنوان نهاد تولید علم و مرکز اسناد به‌عنوان نهاد حافظه تاریخی ملت محسوب می‌شود.