وقتی حجاب در لندن نماد اعتراض می‌شود
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، در حالی که حجاب در ایران با تحلیل‌های سیاسی و رسانه‌ای مورد مناقشه است، در قلب پایتخت‌های غربی، به‌ویژه لندن، به‌عنوان نمادی از استقلال، هویت و حتی مقاومت فرهنگی زن مسلمان در حال برجسته‌شدن است. حجاب دیگر تنها یک پوشش دینی نیست؛ بلکه به زبان گویای اعتراض زنانه به سلطه فرهنگی غرب بدل شده است.
در جوامعی همچون بریتانیا، گرچه قانوناً آزادی پوشش پذیرفته‌شده است، اما زن مسلمان محجبه همچنان با فشار‌های اجتماعی و رسانه‌ای روبه‌روست. با این حال، در سال‌های اخیر، طیف وسیعی از فعالان مسلمان با بهره‌گیری از ظرفیت‌های فرهنگی، اجتماعی و رسانه‌ای تلاش کرده‌اند تصویر جدیدی از زن محجبه ارائه دهند؛ زنی فعال، باهوش، اجتماعی و آگاه که حجاب را نه از سر اجبار، بلکه انتخابی آزادانه و معنادار برگزیده است.
حرکت‌هایی، چون برگزاری «روز جهانی حجاب»، اهدای روسری در خیابان‌ها، تبلیغات محیطی، و حتی ساخت مجسمه‌هایی از زنان محجبه در لندن، بخشی از این روایت‌سازی فرهنگی است که قصد دارد حجاب را از انزوا خارج کرده و به یکی از نماد‌های مقاومت نرم در برابر جریان‌های هم‌سان‌ساز فرهنگی غرب تبدیل کند.
گفتمان مقاومت در دل لیبرالیسم فرهنگی
آنچه در لایه‌های عمیق‌تر این پدیده قابل مشاهده است، شکل‌گیری نوعی «مقاومت فرهنگی نرم» از سوی زنان مسلمان در برابر استاندارد‌های تحمیلی غربی است؛ استاندارد‌هایی که زن را عمدتاً در چارچوب مصرف‌گرایی، جذابیت‌های ظاهری و رقابت‌های ظالمانه رسانه‌ای تعریف می‌کنند.
در همین زمینه، برخی اتاق‌های فکر بریتانیایی هشدار داده‌اند که حجاب، به‌ویژه در نسل دوم مهاجران مسلمان، دیگر فقط یک دستور دینی نیست، بلکه به نماد رد سلطه و تجلی استقلال فرهنگی تبدیل شده است. این تحلیل‌ها حاکی از آن‌اند که زن مسلمان با حجاب، به جای انفعال، کنشگری فرهنگی را انتخاب کرده است و این موضوع برای دستگاه فرهنگی غرب، چالش‌برانگیز است.
پنج دلیل زن مسلمان برای انتخاب حجاب در غرب
در این زمینه فائزه آقامحمدی، پژوهشگر حوزه زنان و فرهنگ با تأکید بر اینکه حجاب در بستر جوامع غربی چند لایه معنا پیدا کرده است، می‌گوید: زنان محجبه امروز در لندن، پاریس یا نیویورک، تنها از دین خود دفاع نمی‌کنند؛ آنها سبک زندگی‌ای را نمایندگی می‌کنند که در آن معنویت، کرامت زن، انتخاب آگاهانه و مقاومت فرهنگی هم‌زمان حضور دارد.
وی در ادامه پنج کارکرد و معنا برای حجاب در غرب برمی‌شمارد و می‌افزاید: در وهله نخست حجاب نمادی از اعتقاد دینی و معنویت است، در واقع حجاب، یک عمل عبادی و بیانگر تعهد شخصی به ارزش‌های دینی است. زنانی که به این لباس مذهبی پایبند هستند، اغلب آن را به عنوان بخشی از هویت خود و بیانگر ایمانشان می‌دانند. این امر، به ویژه در جوامعی که ارزش‌های معنوی در معرض تهدید قرار گرفته‌اند، نظیر جوامع غربی، اهمیت ویژه‌ای دارد.
این کارشناس فرهنگی، حفظ حرمت زنان را دومین کارکرد حجاب می‌داند و ابراز می‌دارد: حجاب به عنوان یک مؤلفه اخلاقی، به کاهش بی‌احترامی‌ها و تقلیل از بیان نگاه‌های جنسیتی کمک می‌کند. این امر، ضمن حفظ حرمت زنان، به آنها اجازه می‌دهد تا بر اساس ارزش‌ها و اعتقادات خود زندگی کنند.
وی با اشاره به نقش حجاب در مقاومت در برابر فرهنگ غالب ادامه می‌دهد: در عصر جهانی‌سازی و فرهنگ‌های مصرف‌گرای غربی، حجاب می‌تواند به عنوان نمادی از مقاومت در برابر فشار‌های یکسان‌سازی فرهنگی تلقی شود. زنانی که به حجاب پایبند هستند، با انتخاب این لباس، ضمن بیان اعتقادات خود، پیامی روشن به جامعه می‌دهند: ما به دنبال حفظ هویت و ارزش‌هایمان هستیم.
آقامحمدی تقویت اعتماد به نفس و آزادی شخصی را چهارمین کارکرد توصیف می‌کند و می‌گوید: برخلاف تصورات رایج، زنانی که به حجاب پایبند هستند، اغلب احساس می‌کنند که در برابر فشار‌های جامعه برای مطابقت با استاندارد‌های ظاهری، آزادی عمل بیشتری دارند. حجاب به آنها کمک می‌کند تا بر اساس ارزش‌های درونی خود شناخته شوند، نه بر اساس ظاهر فیزیکی.
وی با اشاره به نقش حجاب در ایجاد ارتباط عمیق‌تر می‌افزاید: حجاب می‌تواند به عنوان پلی برای ایجاد ارتباط عمیق‌تر بین افراد بر اساس ارزش‌ها و اعتقادات معنوی عمل کند. این امر، به ویژه در جوامع چندفرهنگی، می‌تواند به افزایش درک متقابل و احترام متقابل کمک کند.
اعتراف به نقش حجاب به عنوان نمادی از مقاومت زنانه در برابر لیبرالیسم
در نهایت اینکه «حجاب»، به عنوان یکی از ابعاد اصلی هویت دینی و فرهنگی، نقش مهمی در زندگی زنان و جوامع دارد. در بریتانیا، اسلام‌گرایان با تلاش‌های خود، نقشی مؤثر در معرفی و نرمال‌سازی حجاب به عنوان نمادی از اعتقاد و مقاومت فرهنگی ایفا کرده‌اند.
انتهای پیام/
