افزایش نگران‌کننده سرطان در ایران؛ آلودگی هوا و سبک زندگی ناسالم در صدر عوامل خطر
به گزارش خبرگزاری آنا، با افزایش آلودگی هوا، تغییر سبک زندگی و تغذیه ناسالم، سرطان با روندی رو به افزایش در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران مواجه شده است.
احسان اله رحیمی موقر، فلوشیپ جراحی سرطان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران در خصوص ماهیت سرطان و عواملی که باعث ابتلا به انواع آن می‌شود، اظهار کرد: سرطان یک بیماری است که در آن سلول‌های بدن به‌صورت غیرقابل کنترل رشد می‌کنند.
وی افزود: بدن ما یک سیستم منظم برای رشد و تقسیم سلول‌ها دارد، اما گاهی این سیستم دچار مشکل می‌شود و سلول‌ها شروع به تکثیر بی‌رویه می‌کنند. اگر این روند متوقف نشود، می‌تواند به بافت‌های اطراف حمله کند یا حتی از طریق خون و لنف به بخش‌های دیگر بدن پیش‌روی کند که در این صورت به آن متاستاز می‌گویند.
سبک زندگی و ژنتیک اصلی‌ترین عوامل ابتلا به سرطان است
وی در ادامه افزود: عوامل مختلفی در ابتلا به سرطان تاثیر دارند. برخی از این عوامل به سبک زندگی و محیط زندگی بازمی‌گردند. به عنوان مثال، سیگار کشیدن یکی از بزرگ‌ترین عوامل سرطان‌زاست، به‌ویژه برای سرطان‌های ریه، حنجره و مثانه. تغذیه ناسالم و چاقی هم می‌تواند باعث ابتلا به بیماری‌هایی چون سرطان روده و پستان شود. الکل، آلودگی هوا، اشعه‌های مضر مانند نور خورشید بدون محافظت مناسب، و برخی ویروس‌ها و عفونت‌ها نیز می‌توانند احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهند.
وی همچنین تأکید کرد: البته وجود این عوامل به معنی ابتلای قطعی فرد به سرطان نخواهد بود، اما رعایت یک سبک زندگی سالم، مانند تغذیه مناسب، ورزش، دوری از سیگار و انجام آزمایش‌های غربالگری، می‌تواند احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش دهد.
سونامی سرطان اغراق‌آمیز است
رحیمی موقر در پاسخ به این سؤال که آیا می‌توان گفت سونامی سرطان در کشور شروع شده، گفت: افزایش سرطان در کشور یک نگرانی جدی است. از یک طرف، به دلیل تغییرات سبک زندگی، افزایش آلودگی، تغییرات دموگرافیک و افزایش امید به زندگی، تعداد موارد ثبت‌شده سرطان افزایش یافته است. از طرف دیگر، بهبود و توسعه روش‌های تشخیص زودهنگام باعث شده که تعداد موارد تشخیص داده‌شده بیشتر شود. بنابراین، شاید واژه سونامی کمی اغراق‌آمیز به نظر برسد، اما بدون شک نیاز به برنامه‌ریزی دقیق در زمینه پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان احساس می‌شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران در خصوص تأثیر آلودگی هوا بر ابتلا به سرطان نیز توضیح داد: آلودگی هوا یک عامل مهم در افزایش خطر ابتلا به سرطان، به‌ویژه سرطان ریه است. وقتی که ما هوای آلوده را تنفس می‌کنیم، ذرات معلق و مواد شیمیایی وارد ریه‌های ما می‌شوند که به مرور زمان باعث التهاب و آسیب سلولی می‌شوند. این روند می‌تواند زمینه‌ساز جهش‌های ژنتیکی و در نهایت به سرطان منجر شود.
وی اضافه کرد: سرطان مثانه نیز می‌تواند تحت تأثیر آلودگی هوا قرار بگیرد. بسیاری از مواد سمی بعد از ورود به بدن از طریق ادرار دفع می‌شوند و به بافت مثانه آسیب می‌زنند. حتی سرطان خون نیز با برخی ترکیبات موجود در هوای آلوده، مانند بنزن، ارتباط دارد.
بسیاری از سرطان‌ها قابل درمان‌اند
وی در خصوص درمان انواع سرطان اظهار کرد: زمانی که نام سرطان می‌آید، بسیاری از افراد فکر می‌کنند که این به معنای حکم قطعی مرگ است، اما واقعیت این است که بسیاری از سرطان‌ها قابل درمان هستند، به‌ویژه اگر در مراحل اولیه شناسایی شوند. سرطان‌هایی مانند پستان، روده بزرگ و تیروئید اگر در مراحل ابتدایی تشخیص داده شوند، با جراحی و روش‌های درمانی دیگر می‌توانند به‌طور کامل درمان شوند.
رحیمی موقر همچنین افزود: سرطان‌های پیشرفته‌تر مانند سرطان ریه یا پانکراس معمولاً دیر تشخیص داده می‌شوند و درمانشان سخت‌تر است، اما حتی در این موارد هم درمان‌هایی وجود دارند که می‌توانند بیماری را کنترل کنند و عمر بیمار را طولانی‌تر کنند. امروزه با روش‌های جدید مانند ایمنی‌درمانی و درمان‌های هدفمند، حتی سرطان‌های پیشرفته هم می‌توانند برای مدت طولانی کنترل شوند.
اهمیت تغییر در سبک زندگی
رحیمی موقر در خصوص پیشگیری از سرطان گفت: قطعاً می‌توان تا حد زیادی از ابتلا به سرطان پیشگیری کرد. بسیاری از افراد فکر می‌کنند که سرطان یک بیماری غیرقابل کنترل است، اما حقیقت این است که سبک زندگی ما تأثیر زیادی بر احتمال ابتلا به این بیماری دارد. به‌عنوان مثال، سیگار یکی از عوامل اصلی سرطان است، به‌ویژه برای سرطان ریه. بنابراین اولین قدم این است که سیگار را کنار بگذاریم. بعد از آن، تغذیه سالم بسیار حائز اهمیت است؛ یعنی مصرف میوه و سبزیجات، کاهش مصرف فست‌فودها و غذاهای فرآوری‌شده. چاقی هم یک عامل خطر است، پس ورزش و فعالیت بدنی می‌تواند خطر ابتلا به چندین نوع سرطان را کاهش دهد.
وی ادامه داد: نکته دیگر که بسیاری به آن توجه نمی‌کنند، محافظت در برابر نور خورشید است. بسیاری از موارد سرطان پوست به دلیل قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض آفتاب بدون استفاده از ضدآفتاب مناسب اتفاق می‌افتد.
آمار سرطان در ایران
رحیمی موقر در پایان اشاره کرد: در ایران، شایع‌ترین سرطان‌ها شامل سرطان پستان در زنان، سرطان معده و سرطان روده بزرگ در مردان هستند. یکی از دلایل این مسئله، تغذیه نامناسب و مصرف بالای غذاهای فرآوری‌شده و فست‌فودهاست. آلودگی هوا و مصرف سیگار نیز عوامل مهمی در بروز سرطان ریه و برخی سرطان‌های دیگر هستند. همچنین، چاقی و کم‌تحرکی باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان‌هایی مانند روده بزرگ و پستان می‌شود.
وی افزود: کمبود غربالگری و تشخیص زودهنگام یکی دیگر از مشکلات است که باعث می‌شود سرطان‌ها در مراحل پیشرفته‌تر شناسایی شوند. خوشبختانه با توجه به آگاهی بیشتر مردم، روش‌های پیشگیری و درمان بهبود یافته و با تغییرات کوچکی در سبک زندگی، می‌توان خطر این سرطان‌ها را کاهش داد.
انتهای پیام/
