ایران در مسیر حذف مالاریا؛ موفقیت‌های چشمگیر و چالش‌های پیشرو
آمیتیس رمضانی، دبیر انجمن متخصصین بیماری‌های عفونی کشور در گفت‌و‌گو با خبرنگار آنا با بیان اینکه مالاریا یک بیماری عفونی انگلی است که از طریق نیش پشه به انسان منتقل میشود، گفت: این بیماری توسط یک ناقل یعنی پشه آنوفل منتقل میشود.
وی افزود: انگل مالاریا که پلاسمودیوم نام دارد، از طریق نیش پشه وارد بدن انسان میشود، وارد جریان خون شده و سپس وارد گلبول‌های قرمز میشود. در آنجا تکثیر پیدا میکند، گلبول قرمز را پاره میکند و دوباره وارد جریان خون میشود. این روند باعث بروز علائم بالینی خواهد شد.
رمضانی گفت: پنج نوع پلاسمودیوم داریم که از طریق پشه آنوفل منتقل میشوند. شدت علائم بستگی به نوع پلاسمودیوم دارد. برخی انواع آن علائم خفیفتری دارند و برخی شدیدتر هستند. بعضی انواع نیز بدون علائم در کبد باقی می‌مانند و بعد‌ها باعث عود بیماری میشوند. از طرفی اگر فرد آلوده توسط پشه دیگری گزیده شود، آن پشه هم آلوده میشود و چرخه انتقال ادامه پیدا میکند.
دبیر انجمن متخصصین بیماری‌های عفونی کشور در خصوص علائم بیماری مالاریا گفت: علائمی که بروز میکند شامل لرز، تب (که گاهی تا ۴۰ درجه میرسد)، تهوع، استفراغ، درد شکم و سردرد‌های شدید است. این علائم اختصاصی یک بیماری خاص نیستند، اما در تشخیص کمک کننده‌اند.
وی افزود: ابتلا به مالاریا به مناطقی که فرد در آنها زندگی میکند یا به سفر کرده بستگی دارد، همچنین سابقه گزش پشه. یکی از نکات تشخیصی مهم در مالاریا تب و لرزی است که بعد از عرق کردن و بهبود موقت، دوباره بازمی‌گردد. این روند به علت چرخه پاره شدن گلبول‌های قرمز است.
رمضانی ادامه داد: در بعضی از انواع مالاریا، مثل مالاریای فالسیپاروم که شدیدترین نوع آن است، ممکن است مغز درگیر شود یا کلیه‌ها دچار نارسایی شوند، گاهی کمخونی شدید هم ایجاد میشود. اگر بیماری به موقع تشخیص و درمان نشود، این علائم و عوارض اضافه خواهند شد. نوع انگل نقش تعیین‌کنند‌ه‌ای در شدت علائم دارد. همچنین نوع ویواکس علائم خفیفتری دارد ولی می‌تواند در کبد باقی بماند و بعد از مدتی دوباره علائم یا نشانه‌های بیماری ظهور کند.
وی درباره مناطق جغرافیایی درگیر بیماری تشریح کرد: بیشتر از ۹۰ درصد موارد مالاریا در دنیا در قاره آفریقاست. کشور‌های آفریقایی بیشترین بار بیماری و مرگ و میر ناشی از مالاریا را دارند. اما در منطقه ما، کشور‌هایی که در مرز‌های جنوب و جنوب شرقی ایران قرار دارند آلودگی مالاریا را دارند و کنترل مناسبی روی بیماری در این کشور‌ها وجود ندارد.
دبیر انجمن متخصصین بیماری‌های عفونی کشور تاکید کرد: در سال‌های گذشته ایران موفق شد آلودگی بومی مالاریا را کنترل کند، اما مواردی از استان‌های غیرمرزی گزارش شده‌اند که خوشبختانه همه آنها وارداتی بود.
رمضانی با اشاره به اینکه خوشبختانه تشخیص مالاریا آسان است و درمان مؤثری هم دارد، گفت: دارو‌های متعددی برای درمان مالاریا وجود دارند؛ از جمله مفلوکین، کینین، آرتمیسینین، پیماکین و دارو‌های دیگر. نوع داروی مورد استفاده بستگی به گونهی انگل دارد. همچنین واکسن هم وجود دارد، که عمدتاً برای کودکان مناطق بیماری بومی استفاده میشود. چون افرادی که ایمنی طبیعی ندارند، مثل شیرخواران، سالمندان، زنان باردار و افراد با نقص ایمنی، بیشتر در معرض ابتلا به نوع شدید و کشنده مالاریا هستند.
وضعیت ایران در مبارزه با مالاریا چگونه است؟
آمیتیس رمضانی با بیان اینکه ایران جزو کشور‌های پیشرو در مبارزه با مالاریا در منطقه است، گفت: برنامه‌های کشوری برای حذف این بیماری بر اساس سیاست‌های سازمان بهداشت جهانی (WHO) طراحی شده است.
وی افزود: شعار WHO برای امسال (۲۵ آوریل) درباره مالاریا، سرمایه گذاری هدفمند برای حذف مالاریا است که هدف این شعار جلب توجه بیشتر برای سرمایه‌گذاری و تقویت استراتژی‌های کنترلی است.
رمضانی ادامه داد: کشور ما در ۱۰ سال اخیر، برنامه حذف مالاریا بسیار موفق بود و از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ هیچ مورد بومی ثبت نشد. اما متأسفانه در دو سال اخیر به دلیل ورود موارد وارداتی از مرز‌های جنوبی و جنوب شرقی، برنامه‌های ما کمی تحت تأثیر قرار گرفتند. اما همچنان موارد شناسایی شده وارداتی هستند و انتقال بومی در کشور رخ نداده است.
وی افزود: باید استراتژی‌های جدید طراحی شود و سرمایه‌گذاری بیشتری صورت گیرد تا همچنان در مسیر حذف مالاریا حرکت کنیم.
انتهای پیام/
