از ریختن آبروی بورس در دولت دوازدهم تا آشفتگی بازار ارز/ چرا سرمایه‌ها از تولید فرار کردند؟
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا؛ با عنایت به نام گذاری سال جاری به عنوان سرمایه گذاری برای تولید؛ بررسی عمده ترین فرار سرمایه ها از تولید و رسوب آن ها در بازار های موازی بسیار حائز اهمیت است. از طرف دیگر با آسیب شناسی سرمایه در اقتصاد ایران می توان شرایط را برای وصول بیش از پیش سرمایه ها در بخش تولیدی محیا کرد. در همین راستا به گفتگو با یکی از فعالان صنعتی و کارشناسان خبره اقتصادی در این خصوص نشسته ایم .
مرتضی الله داد اقتصاد دان و رئیس پیشین مؤسسه عالی بانکداری ایران، در این خصوص به خبرنگار اقتصادی آنا گفت: مسلم است که نرخ ارزتثبیت خواهد شد اما باید توجه داشت که قیمت هایی که هم اکنون در بازار رقم می‌خورد، احساسی است و قیمت واقعی ارز در آینده تثبیت خواهد شد. آن چه که مسلم است، قیمت دلار در چهار ماه گذشته بر اساس خبر‌های سیاسی که به دست مردم رسید، تعیین شده است و کاهش ارزش پول ملی نیز در این بین باعث شد که برخی افراد برای حفظ ارزش پولشون ریال خود را به ارز یا طلا تبدیل کنند. هم اکنون با خبر مثبتی که از مذاکرات در عمان آمده است، نرخ در حال بازگشت به مقادیر منطقی خود هستند.
وی در خصوص چرایی فرار سرمایه ها از بخش مولد و رسوب در بازار طلا و ارز اظهار کرد: عوامل دخیل در این اتفاق مربوط به این دولت یا حتی دولت قبل نیست؛ بلکه باید توجه داشته باشیم که نرخ تشکیل سرمایه در کشور ما از سال ۹۰ یعنی ابتدای دهه ۹۰ منفی بوده است و حتی در تحقیقاتی که انجام شد نیز و کارشناسان به افزایش نرخ تشکیل سرمایه توصیه‌های کردند. لازم به ذکر است که سرمایه گذاری که قصد راه اندازی تولیدی دارد و قرار است که در نهایتا در بحث افزایش تولید ناخالص ملی سهمی داشته باشد لازم دارد که برای میل به اهدافش برخی از فاکتور‌های اقتصادی را به صورت قابل پیش بینی دراختیار داشته باشد. به عنوان مثال لازم است که این شخص بداند نرخ سود بانکی طی دوره های زمانی مشخص چقدر چه می‌شود؛ و یا نرخ ارز چگونه تغییر خواهد کرد و تصمیمات دولت در مورد صادرات چگونه خواهد بود.
رواج بی اعتماد به بازار سرمایه در دولت دوازدهم
رئیس پیشین مؤسسه عالی بانکداری ایران، ادامه داد: شرایط حاضر اقتصاد کشور بیانگر این موضوع است که اکثر اوقات یه سرمایه گذار نمی تواند پیش بینی قابل اعتنایی از آینده داشته باشد، بنابراین نرخ تشکیل سرمایه منفی شده است. هم اکنون مردم عادی سرمایه گذاری چندانی ندارند و در نهایت موفق به جمع آوری سرمایه های کوچیک شده اند که خب بدهی است که سرمایه ها بایستی به بازار سرمایه هدایت می شدند اما متاسفانه اتفاقاتی که دراین بازار رقم خورد، چهره بسیار بدی را از این بازار به نمایش گذاشته است. یعنی در دوران رایست جمهوری آقای روحانی مردم تشویق به حضور در بازار سرمایه شدند شدند و پول های خود را به بورس بردند اما با سوء مدیریت متحمل چنان ضرری شدند که حالا اعتماد کافی به بورس نیست.
الله داد تصریح کرد: در این دوران مردم بدون علم کافی اقتصادی و فقط با توجه به افزایش روز افزون شاخص بورس با طمع کسب سود از نوسان گیری وارد بازار سرمایه شدند و دولت نیز به دلیل میل به جمع آوری نقدینگی از بین مردم مانع این کار نشد در حالی که اگثر افزاد حتی از مفاهیم ساده بورسی نیز بی اطلاع بودند. بدیهی است که شخصی که قصد سرمایه گذاری داخل بورس را دارد باید حداقل هایی را بلد باش و ضمنا باید مشاوره اقتصادی مجربی وی را همراهی کند اما به هر جهت در دوران آقای روحانی بورس برای مردم عادی نا امن شد و مردم خیلی علاقه‌ای به سرمایه گذاری در آنجا نشان نمی‌دهند. از طرف دیگر در سیستم های سرمایه گذاری کوچک اگر کسی سرمایه گذاری کند، انتظار می رود که سود دریافتی اش حداقل باید از سود بانکی بالاتر باشد؛ پس بدیهی است که اگر سود خوبی عاید وی نشود، سرمایه خود را به بانک برمی گرداند و یا وارد فعالیت های سوداگرانه و سفته بازی خواهد کرد.
معضلی به نام قوانین دست و پاگیر ضد سرمایه ای
الله داد در ادامه تاکید کرد: زمانی که عضو اتاق بازرگانی بودم از طریق کمیسیون مختلف به مجلس شورای اسلامی تاکید کردیم که مشکل ما وضع قانون است؛ یعنی در واقع تعداد زیادی قانون بی دلیل و بدون وجه داریم که نه تنها کمکی به تولید نمیکند بلکه اگر دولت و مجلس هم بخواهند کار درستی را انجام دهند این قوانین دستاو پا گیر مانع خواهند شد. بنابراین بهترین کار این است که مقررات اضافی حذف شده و مقرراتی واحد تعریف شود.
آفتی به نام اقتصاد دولتی
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: یک اشکال خیلی بزرگی توی اقتصاد ما وجود دارد و آن هم اقتصاد دولتی است! اقتصاد وقتی دولتی می شود؛ رشد سرمایه و بازدهی بالای بخش خصوصی در آن چندان اثر نخواهد کرد. در حال حاضر کشور ما کلی شرکت دولتی دارد که سودآور نیستند و در واقع به حیات خلوت برخی از وزرا تبدیل شده اند اما حتی با ابزار قانونی مانند اصل ۴۴ و دیگر قوانین خصوصی سازی هم نتوانسته ایم این شرکت‌ها را از صحنه تولید کشور خارج کرده و شرایط را برای شکل گیری یک رقابت واقعی آماده کنیم. توجه داشته باشید که تولید اصلی و شکل گیری سرمایه گذاری در سایه رقابت پدید می آید؛ چرا که شکوفایی هر کسب و کار در سایه رقابت پدیدار می شود.
وی ادامه داد: مردمی که سرمایه کوچک دارند به وضوح مشاهده می کنند که ارزش پول آن ها به شدت در حال کاهش است و بزرگترین عامل کاهش ارزش پول ملی نیز ناترازی در بودجه دولت است. هم اکنون دیگر بسیار روشن است که کسری بودجه را دولت از مسیر‌هایی تهیه میکند که خود آن منجر به تورم می شود و کاهش ارزش پول را در پی دارد.بدیهی است که مردم در اینجا با این حقیقت مواجه می شوند که راحت‌ترین راه برای حفظ ارزش پول آن ها بردن سرمایه به بازار‌های سوداگری است .
رئیس پیشین مؤسسه عالی بانکداری ایران، تاکید کرد: برای اصلاح این وضعیت لازم است که دولت در مرحله اول دولت باید با فرض این که جذب سرمایه ها همکاری یک یا حتی دو ساله نیست اقدان به برنامه ریزی دقیق و بلند مدت کند. در واقع لازم است برنامه‌هایی نوشته شود که با کاهش مقررات مزاحم در بخش تولید، شرایط برای صادرات را نیز تسهیل کند. بررسی عملکرد همه کشور‌هایی که موفق شدند و بازار‌های سرمایه شون توفیق پیدا کردند نمایانگر این روند است که در آن ها ابتدا صنعت رشد کرده و توسعه صنعتی آن ها در بازار بین المللی محک خورده شده است. در حال حاضر دولت برنامه ریزی دقیق و درست برای توسعه صنعتی و آینده نگری با هدف تولید برای صادرات را ندارد.
انتهای پیام/
