هنر؛ بهترین روایتگر فرهنگ ایثار و شهادت

به گزارش خبرنگار آنا، علیرضا شهرستانی رئیس دفتر نماینده ولی فقیه در استان کرمانشاه در مراسم یادواره شهدا و افتتاحیه راهیان نصر سال جاری که در دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه برگزار شد با بیان اهمیت هنر در مقوله معنوی راهیان نور و تأثیر آن به‌عنوان یک خروجی مؤثر و نتیجه گرا، خواستار توجه دانشجویان بسیجی به مؤلفهٔ هنر، ویژه هنر روایت متن و تصویر از مکان‌های یادمان دفاع مقدس را دلیل ماندگاری این رویداد معنوی دانست.

وی با مقایسه نمونه‌های خیالی و غیرواقعی از روایت نویسندگان نامی دنیا در مقابل رویداد‌های واقعی در دفاع مقدس از نمونه خانواده شهدای رضوان مدنی در کرمانشاه که چهار شهید را در دفاع از ایران و انقلاب اسلامی تقدیم کرده‌اند، مرز بین خیال تا واقعیت را در دوران دفاع مقدس با زبان شیوا و دلنشین ادبی و حماسی ترسیم کرد.

رئیس دفتر امام جمعه کرمانشاه افزود: مقام معظم رهبری در آیین تجلیل از پیشکسوتان دفاع مقدس در سال ۱۳۹۹ فرمودند: «شنیدم در تهران آثار نویسندگان خارجی مانند ویکتور هوگو و چارلز دیکنز روی صحنه می‌رود، خب کار خوبی است؛ اما باید کاری کنیم که آثار ما نیز در اینجا و در دنیا به روی صحنه برود» این فرمایش، نشانگر آن است که ظرفیت‌های هنری کشور باید به‌گونه‌ای فعال شوند که روایت‌های فاخر از فرهنگ ایثار و شهادت در قالب نمایش و دیگر هنر‌های مؤثر به جهانیان عرضه شود.

این مدرس دانشگاه و پژوهشگر حوزه ادبیات با اشاره به اهمیت معرفی شهدا از طریق زبان هنر، عنوان کرد: علامه محمدتقی جعفری در کتاب امام حسین(علیه‌السلام)، شهید فرهنگ، پیشرو انسانیت می‌فرماید«آرزوی قلبی‌ام از زمان طلبگی نوشتن کتابی درباره شخصیت امام حسین بود و حاضر بودم تمام زندگی‌ام را بدهم تا مردی، چون ویکتور هوگو در مورد امام حسین مطلب بنویسد» این نکته نشان می‌دهد که هنر می‌تواند بستری برای ارائه شخصیت‌های والای تاریخی باشد و در این میان، معرفی امام حسین (علیه‌السلام) و شهدای اسلام با ابزار هنر، ضرورتی انکارناپذیر است.

شهرستانی معرفی شهدا را از طریق زبان خلاقانه هنر ضروری خواند و بیان کر د: اثری، مانند«بینوایان» ویکتور هوگو سالیان سال است که جهانیان و به طبع ایرانیان را تحت تأثیر قرار داده و در این اثر، شهردار یک شهر شانه خود را زیر ارابه‌ای چرخ شکسته می‌گذارد تا شانه‌های شهروندش آسیب نبیند؛ به‌راستی که اثری هنرمندانه و تأثیرگذار است.

وی اضافه کرد:در ادبیات انقلاب اسلامی ایران، شهردار شهیدی را می‌شناسیم که بی‌ریا و بی‌ادعا گاهی در کسوت پاکبان بود و در سال‌های دفاع مقدس، وقتی که دید ارابه انقلاب در معرض شکستن است این شهردار انقلابی؛ شهید مهدی باکری، نه‌تنها شانه؛ بلکه جان خود را زیر چرخ انقلاب گذاشت تا از حرکت بازنماند و جان شریف خود را برای مردمش نثار کرد.

این پژوهشگر حوزه ادبیات با مروری بر تأثیر هنر در معرفی قهرمانان، مطرح کرد: غربی‌ها قهرمانان واقعی ندارند و به‌ناچار به خلق شخصیت‌های خیالی مانند«پطروس فداکار» روی می‌آورند که ساخته و پرداخته تخیل است درحالی‌که در کرمانشاه حقیقتی باشکوه رقم خورد و چهار برادر خانواده«رضوان‌مدنی» همزمان در جبهه بودند که سه نفر از آنها به شهادت رسیدند و حتی داماد خانواده، مسعود امیری که دانشجوی پزشکی بود، نیز به شهادت رسید و حسین رضوان مدنی جانباز شد، این خانواده نمونه‌ای از رشادت و فداکاری حقیقی بوده؛ اما برای این قهرمانان واقعی نه فیلمی ساخته، نه قصه‌ای نوشته و نه شعری سروده شد، اینجاست که رسالت هنرمندان بیش‌ازپیش جلوه‌گر می‌شود.

شهرستانی با اشاره به اینکه شهید حسین ادبیان نمونه‌ای از این قهرمانان واقعی است، تبیین کرد: این شهید دلیر ارتشی در عملیات یورش هوایی(هلی‌برن) در ارتفاعات بازی‌دراز در اردیبهشت‌ماه ۱۳۶۰ رشادتی از خود نشان داد که سزاوار ماندگاری در تاریخ است. این نوع جان‌فشانی‌ها نیازمند ثبت و معرفی از طریق هنر بوده تا نسل‌های آینده نه‌تنها نام شهدا را بشناسند؛ بلکه جان‌مایه ایثار آنان را نیز با دل و جان درک کنند.

وی در ادامه به مقایسه‌ای میان برخی شخصیت‌های ادبی پرداخت و ادامه داد: در اثر «بینوایان» ویکتور هوگو، ژان وال‌ژان که شخصیتی خیالی است با فداکاری‌هایش برای نجات دیگران تصویر می‌شود و همین امر، او را به نماد تبدیل کرده؛ اما اگر فراتر از داستان و تخیل بنگریم، قهرمانان واقعی، همان‌هایی که در میدان‌های نبرد حاضر شدند و نه‌تنها دارایی‌شان؛ بلکه جان خود را برای وطن فدا کردند درحالی‌که ژان وال‌ژان در نهایت به زندگی بازمی‌گردد و تقدیرش در چارچوب داستان محدود می‌شود، شهیدان به راستی از همه‌چیز گذشتند تا عزت و امنیت کشور باقی بماند، همین تفاوت، ضرورت پرداختن به قهرمانان واقعی را بیشتر آشکار می‌سازد.

این استاد دانشگاه با تأکید بر ضرورت تلاش نظام‌مند برای فعال‌سازی ظرفیت‌های هنری در راستای تبیین و ترویج مفاهیم ارزشی دفاع مقدس، توضیح داد: مقام معظم رهبری در پیام‌هایی که هرساله به کنگره‌های شهدا در سراسر کشور ارسال می‌کنند، همواره بر استفاده از شیوه‌های هنری برای معرفی فرهنگ ایثار و شهادت تأکید دارند. این موضوع بیت‌الغزل فرمایشات ایشان درباره شهدا است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد. هنر، زبانی جهانی بوده که اگر با اخلاص و صداقت همراه شود، می‌تواند فرهنگ ایثار و شهادت ایرانیان را در همه جهان طنین‌انداز کند.

مسعود باغفلکی سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه نیز با اشاره به تاریخچه آغاز و علت رویداد بزرگ فرهنگی راهیان نور در مناطق عملیاتی جنوب و غرب، خواستار توجه بیشتر گردشگری دفاع مقدس در غرب کشور ویژه کرمانشاه شد و اطلاق عنوان زیبای فرمایش رهبر فرزانه انقلاب را مبنی بر اینکه کرمانشاه سینه ستبر و چهره زیبای ایران است انگیزه‌ای مهم برای توجه به این جغرافیای مهم عرصه دفاع مقدس برشمرد.

سردار محمد طالبی از فرماندهان و یادگاران دوران دفاع مقدس هم با نام بردن از برخی شهدای دفاع مقدس ویژه شهدای عملیات غرب کشور، عملیات مرصاد را مهم‌ترین عملیات در طول سال‌های دفاع مقدس برشمرد و گفت: دشمن با این حمله همه ایران را هدف غایی خود قرار داده بود و این برای دفاع نهایی همگان در آن تاریخ از انقلاب اسلامی وظیفه و اهمیت مهم بود که تعداد شهدای رزمنده و مردمی در کرمانشاه را آمار مهم از تقدیم شهدا به انقلاب و کشور در کرمانشاه قابل توجه است.