گره‌کور ورود مهاجران بی‌تخصص به اقتصاد کشور؛ این سیل کنترل‌شدنی است؟
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا، مسئله مهاجرت امروز تبدیل به یک دغدغه جهانی شده؛ فرقی ندارد مهاجرت کاری باشد یا تحصیلی، پناهندگی باشد یا طیق قواعد قانونی، هجمه افرادی که بنا به دلایل مختلفی خواهان تغییر زیستگاه خود هستند، به صورت فزاینده‌ای در حال افزایش است و این اتفاق می‌تواند مزایا و معایب خود را به همراه داشته باشد. فارغ از آنکه با هر مهجرت، یک کشور سرمایه‌های انسانی خود را از دست می‌دهد، کشور مقصد نیز با مسائل مهم و حیاتی مانند منابعی که صرف پذیرش فرد مهاجر در اجتماع و بازار می‌کند مواجه است که چالش مهم‌تری است.
ایران شرایط مساعدی ندارد که سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی بین‌المللی علاقه‌ای به جاری کردن سرمایه‌های خود در آن داشته باشند. از سویی دیگر هم‌مرزی با کشور‌های دچار بحران در منطقه مانند افغانستان، باعث شده تا مقصد جالبی برای افراد پناهنده و درگیر چالش‌های اجتماعی باشد. اما این جذابیت، تا حد زیادی یک‌سویه بوده و انتقادات زیادی به حجم زیاد مهاجران به‌ویژه مهاجران افغانستانی تبار وارد می‌شود.
چندی پیش ابوترابی، عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شورا‌های مجلس شورای اسلامی ضمن گلایه از عدم سامان‌دهی مناسب شرایط مهاجران، گفت: «هر اتباع افغانستانی که گذرنامه توریستی می‌گیرد یک میلیارد تومان برای وزارت خارجه درآمد هزینه دارد و نیروی انتظامی هم هر سه ماه این گذرنامه‌های توریستی را مهر می‌زند و نفری ۴۰۰ هزار تومان بابت این موضوع دریافت می‌کند هر اتباعی که می‌خواهیم از کشور طردشان کنیم هفت الی هشت کارت ایرانی در جیبشان است و کار به‌جایی رسیده که اتباع در اسنپ هم کار می‌کنند.»
مهاجران به ایران سود می‌رسانند؟
پیش از این نیز برخی افراد دلیل عدم سامان‌دهی و یا حتی اخراج مهاجران غیرقانونی را منافع مالی برای دولت عنوان کرده بودند؛ از مسئله منابع مالی که مستقیما به خزانه دولتی واریز می‌شود گرفته تا پایین آمدن دستمزد کارگران ساختمانی و یا روزمزد به علت وجود اتباع در بازار کار. گسترده شدن ورود مهاجران افغانستانی به ایران در پی قدرت گرفتن طالبان در این کشور و تشدید چالش‌های سیاسی، بسیاری از نگرانی‌ها را برای ایرانیان به همراه داشته که دولت در برابر این اتفاق مهم اقتصادی و اجتماعی چه خواهد کرد. آیا منافع مالی را همچنان به سامان‌دهی اتباع ترجیح خواهد داد یا در پی گلایه‌های شدید مردم و مسئولان، چاره‌ای خواهد اندیشید؟ از این مهم‌تر، آیا واقعا حضور گسترده این افراد، سود مالی برای ایران به همراه دارد؟
بافت جمعیتی آسیب دیده است
پیمان مولوی، کارشناس اقتصادی در گفتوگو با خبرنگار آنا، درباره تاثیر ورود مهاجران افغانستانی به کشور گفت: استفاده از پتانسیل‌های مهاجران در حوزه‌های مختلف اقتصادی مانند سرمایه‌گذاری، تخصص و ... پسندیده است، اما آیا مهاجرانی که امروز از مرز‌های مختلف شرقی وارد کشور می‌شوند، جزو این دسته‌ها هستند؟ کسی مخالف ورود مهاجران براساس روند استاندار نیست، اما اتفاقی که طی سال‌های اخیر در ایران رخ داده، غیر عادی و مخرب است. ورود حجم زیادی از مهاجرانی که بدون تخصص و سرمایه وارد بازار کار اغلب سیاه شده‌اند، وضعیت متشنج فعلی را بدتر می‌کند. از بحث کاهش دستمزد برای گرفتن کار گرفته تا مسائل و چالش‌های دیگر اقتصادی، فرهنگی و امنیتی، همه از نتایج مهم و مستقیم ورود مهاجران بدون تخصص و سرمایه آن هم بدون مدیریت و نظارت رسمی است.
وی ادامه داد: رویکردی که بنده دارم آن است که کشور در حال زیان دهی بوده و بافت جمعیتی به دلیل اشباع شدن از مهاجران به‌ویژه مهاجران افغان، آسیب دیده است. از سویی دیگر چه منابعی که برای مهاجران مصرف می‌شود و آیا سیستمی برای پالایش ورود این افراد وجود دارد یا خیر. همگی سوالاتی هستند که تمامی مردم این روز‌ها نسبت به آن حساسند.
کارگر ارزان به معنای تولید رانتی
مولوی در ادامه صحبت‌های خود به مسئله سود وجود کارگران افغانستانی اشاره کرد و در این‌باره توضیح داد: برخی معتقدند وجود کارگر افغانستانی مناسب تولید است چرا که کارگر در ایران نیست و این افراد هم کار می‌کنند و هم نسبت به سایرین دستمزد کمتری می‌گیرند. در حالیکه واقعیت موجود، نشان می‌دهد کسی در ایران به دنبال سوء استفاده از این جریان نیست و در حوزه کارگری هم هر کسی دنبال دستمزد حقیقی خود است. کسی که از نیروی کار ارزان و سیاه حمایت می‌کند، دنبال هزینه کم و تولید رانتی است؛ این فرد یک زمان دنبال انرژی رانتی می‌گردد و زمانی دیگر دنبال کارگر ارزان است تا بیشترین کار را کند. در اصل باید توازنی میان نیاز‌های موجود و بازار کار ایجاد کرد.
مشکل از مرزهاست؟
وی تاکید کرد: بحران ورود مهاجران در ایران طی دهه‌های گذشته نه‌تنها حل نشده بلکه به آن افزوده شده است؛ هیچ دولتی نتوانسته این جریان را مدیریت کرده و همزمان از مرز‌های خود برای جلوگیری از ورود مهاجران غیرقانونی محافظت کند. حال هم با وخامت بیشتر اوضاع اقتصادی و سیاسی منطقه، این جریان شدیدتر شده و براساس گفته خود مسئولان و نهاد‌های نظارتی، مهاجران غیرقانونی شیوه زندگی و کار کردن در ایران را به خوبی یاد گرفته و به سختی می‌شود آنها را سامان‌دهی کرد. به نظر می‌رسد این مشکل هم مانند سایر مسائل مهم اقتصادی در کشور، همچنان لاینحل باقی بماند.
انتهای پیام/
