سرفصل‌های منجمد؛ خلاقیت و نوآوری در دانشگاه‌ها قربانی مقررات
به گزارش خبرنگار آنا؛ امروزه تمام جنبه‌های زندگی بشر تحت تاثیر علم قرار دارد، علمی که در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود و خروجی آن دانش آموختگانی است که پس از کسب مهارت‌های لازم برای به نمایش گذاشتن نتایج دستاورد‌های خود راهی «بازار کار» می‌شوند، اما در این میان برخی مشکلات پیش رو در حین تحصیل و پس از آن مانع ارتباط جدی، عمیق و پیوسته بین جامعه دانشگاهی و صنعت می‌شوند که به تبع آن آسیب‌هایی را برای کشور به وجود خواهد آورد.
بیشتر استادان دانشگاهی معتقد هستند که علم را به عنوان علم دانشگاهی نگاه می‌کنیم نه علم محصول محور؛ بر این اساس دولت‌ها وظیفه دارند با کمک دانشگاه‌ها این فناوری‌ها را در اختیار اعضای جامعه قرار دهند تا آنها با بهره گیری از علمی مطلوب، دید و فهم گسترده تری نسبت به وقایع پیش روی خود داشته باشند.
به همین منظور؛ با هدف آسیب شناسی و اراه راهکار‌های علمی برای بهبود چالش‌های آموزش عالی گفت‌وگویی را با «محمدمسعود تجریشی عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی شریف» اختصاص داده‌ایم که مشروح گزارش را در ادامه می‌خوانید.
آنا: بروز رسانی سرفصل‌های دانشگاهی و انطباق با نیاز‌های روز کشور تا چه میزان مورد توجه واقع شده است؟ برنامه دانشگاه صنعتی شریف در این راستا چیست؟
تجریشی: در علم و گسترش علم کلمه «آزادی» وجود دارد و در همه دنیا استادان دانشگاه بر اساس قوه فکری خود آزادانه، اما در چهارچوب آیین نامه ارتقا تحقیق و توسعه می‌کنند، اما در ایران این مفهوم بیشتر در معنای سیاسی دیده شده است، زمانی که ستاد انقلاب فرهنگی شکل گرفت ماموریت جداگانه هر کدام از رشته‌های دانشگاهی مشخص شد، ولی در آیین نامه موجود همه دانشگاه‌ها برای تدریس سرفصل‌ها در هر منطقه‌ای که باشند باید از آن تبعیت کنند و اگر برنامه درسی جدید مطابق سرفصل‌های آیین نامه نباشد منع آموزش خواهد شد و همین مسئله خلاقیت و نوآوری و پاسخ‌های سریع به تحولات علمی را دچار مشکل خواهد کرد.
همه جا صحبت از هوش مصنوعی است، اما دانش آموخته ارشد این رشته یعنی دروس کوانتوم را تربیت نمی‌کنیم. وقتی آزادی عمل از دانشگاه‌های پیشرو گرفته شود تا حدودی از سرعت قطار علم و فناوری جهان عقب بمانیم؛ بنابراین در زمان برنامه ریزی تدوین سرفصل دروس نباید رشته‌ای را راه اندازی کنیم که دانشگاهی برای آن نیروی انسانی نداشته باشد و این یک مشکل کلان است.
دانشگاه در بند مقررات تدوین سرفصل ها؛ فاصله از تحولات جهانی
کارشناسی در تدوین سرفصل دروس می‌تواند اظهار نظر کند که خودش آن واحد‌ها را گذرانده باشد، اینکه دانشگاه صنعتی شریف بخواهد مطابق آیین نامه‌ها گرایش، دروس و رشته‌ای عمل کند و تابع مقررات باشد دیگر آزادی عمل نخواهد داشت و زمانی که این سد وجود داشته باشد فاصله بین دانشگاه و تحولات جهانی ایجاد خواهد شد.
اولین مسئله برنامه‌های درسی این است که برای سراسر کشور به یک شکل بدون توجه به وضعیت هر استان تدوین شده است. در رشته مهندسی عمران هم زمانی که تحولات هر ده سال یک بار اتفاق می‌افتد با نیمه عمر علم که هر ۵ سال یک مرتبه است وقفه وجود دارد.
بازنگری آیین نامه‌ها نشان دهنده پویایی است، اما یک مشکل اساسی در آن بی توجهی به موضوعات منطقه‌ای است و دوم اینکه نمی‌توان همه تحولات علمی در دنیا را وارد قوانین کرد؛ چرا که احتمال دارد تمام دانشگاه‌ها توان کافی برای ارائه آن مباحث را نداشته باشند. برنامه درسی جدید مهندسی عمران نوشته شده است، اما باید گفت که مهندس عمران فعلی دیگر مهندس عمران قدیم نیست و امروزه در حمل و نقل عمومی، اسنپ، پهپاد‌ها نقش‌های متفاوتی دارد، این موضوع نشان دهنده تحولات جدی در حمل و نقل و همچنین زلزله است که باید آموزش‌های مرتبط با آن به هر کدام از دانشجویان ارائه شود تا در آینده بتوان همه جانبه عمل کرد.
با تحولاتی در آینده رو به رو می‌شویم که نیاز است از هم اکنون دانش آموختگان دانشگاهی به شیوه‌ای تربیت شوند که در ساخت، تنظیم آیین نامه و بازار کار خلاقیت و نوآوری لازم را کسب کنند. در حال حاضر، برخی ساختمان‌های کشور بدون مصرف انرژی ساخته شده است؛ بنابراین به مرور به سمت تکنولوژی‌هایی که نیاز جامعه هستند گام بر می‌داریم.
قدرت آزادی عمل به برخی از دانشگاه‌ها برای تدوین سرفصل دروس باید داده شود و همچنین برخی از موضوعاتی که به صورت تحولی است باید آشنا شوند. یعنی هم مهندسان عمران باید با انرژی آشنا شوند و هم مهندسی انرژی باید با روش‌هایی آشنا شوند که چگونه می‌توانند در داخل ساختمان از طریق طراحی‌ها صرفه جویی انرژی داشته باشند. به این روش به سمت بین رشته‌ای‌ها می‌توان حرکت کرد، یعنی دانشجویان باید انرژی و مواد را بلد شوند و افرادی هم که مواد را فرا می‌گیرند باید بدانند که ساختمان چه شکلی است که این موارد در آیین نامه‌ها دیده نشده است و برای میانگین طراحی می‌شوند که این دو نقیصه به ساختار حکمرانی و تصمیم گیری برای میانگین باز می‌گردد. وارد دنیایی می‌شویم که بسیار پویا و تغییر پذیر است و انسان‌ها باید نسبت به هر موضوعی اگاهی داشته باشند، اما برنامه ریزی مرکزی و میانگینی بودن نمی‌تواند پاسخگوی نیاز‌ها باشد.
آنا: ساختار فعلی دانشگاه‌ها چقدر در قبال پذیرش دانشجویان نسل جدید، انعطاف پذیر است؟
تجریشی: رویکرد تمام دانشگاه‌های ایران، حتی بهترین دانشگاه‌های جهان از ابتدای تاسیس «سنتی محور» بوده و مقاومت به تغییر در آنها بسیار بالاست و هر تغییری را نمی‌توان به راحتی اعمال کرد.
حکومت حکمی در اداره دانشگاه ها!
در جمهوری اسلامی ایران، حکومت را مالک دانشگاه‌ها می‌دانند؛ بنابراین تعیین رئیس، تزریق بودجه و ... بر عهده نهاد‌های علمی نیست و قدرت تصمیم گیری و حس مشارکت اعضای هیئت علمی در مدیریت را به هیچ عنوان قبول نکرده‌اند، مدیریت سیستم آموزشی کشور تنها برای دانشگاه شریف به شیوه on و off بوده است، یعنی در یک دولت حق اختیار می‌دهند و بلافاصله با تغییر دولت همان حق را سلب می‌کنند؛ بنابراین نوع اداره دانشگاه در داخل کشور «حکمی» است و حکمت کمتر جاری می‌شود و همین عامل انعطاف پذیری را از دانشگاه‌ها گرفته است.
کارشناسی در تدوین سرفصل دروس می‌تواند اظهار نظر کند که خودش آن واحد‌ها را گذرانده باشد، اینکه دانشگاه صنعتی شریف بخواهد مطابق آیین نامه‌ها گرایش، دروس و رشته‌ای عمل کند و تابع مقررات باشد دیگر آزادی عمل نخواهد داشت و زمانی که این سد وجود داشته باشد فاصله بین دانشگاه و تحولات جهانی ایجاد خواهد شد
برای مثال، چالش محیط زیست به دانشجویان آموزش داده نمی‌شود و ارائه بیشتر از واحد‌های مصوب وزارت علوم و آگاهی قشر دانشجو خارج از آیین نامه قانونی امکان پذیر نیست. قدرت انعطاف پذیری که در غرب وجود دارد در داخل کشور نیست؛ چرا که همه عوامل را با رویکرد حکومت حکمی می‌بینیم نه حکومت حکمتی و اجازه نمی‌دهیم دانشگاه‌ها خودشان هیئت علمی جذب کرده یا دانشجوی دکتری پذیرش کنند و همین قدرت انتخاب نهاد علم را محدود می‌کند.
عدم حمایت‌های دولت از تزریق خلاقیت و نوآوری در درون دانشگاه‌ها
نقش کمرنگ خلاقیت و نوآوری درون دانشگاه‌های کشور از بابت حکمیت و نگاه سنتی مانع پیشبرد اهداف می‌شود و حتی دولت‌ها هم حمایتی در این زمینه ندارند که خود یک مانع اساسی در مقابل فناوری به شمار می‌آید.
آنا: چگونه فناوری‌های نوین با سرفصل‌های آموزشی تطبیق داده می‌شود؟
تجریشی: اگر هوش مصنوعی وارد جامعه شود، باید تغییر و تحول جدی در سیستم آموزشی کشور ایجاد کرد و زندگی کاملا متفاوت خواهد شد. برخی از دانشگاه‌های دنیا مانند سوئد می‌گویند که قبلا از پذیرش دانشجو در رشته‌های کامپیوتر و برق در ابتدا باید به صورت کاربردی با تلفن همراه آشنا شوند تا کارکرد قطعات را به درستی دریابند؛ مطالعه تئوری دروس در وهله آخر باید انجام شود. اما در برخی از دانشگاه‌های ایران با ورود یوتیوپ، معتقد بودند که دانشجو به جای حضور در آزمایشگاه بهتر است به صورت مجازی آموزش ببیند که این روند باعث ضربه به سیستم آموزشی کشور شد.
سیستم آموزش کشور نیازمند باز طراحی است
با تحولات بسیار جدی در آینده مواجهه هستیم و اصلا نباید صفرتا صد تجربیات کشور‌های دیگر را رونوشت کنیم، بلکه با توجه به ۱۲ سال دوره آموزشی مدرسه باید به طراحی سیستم آموزش کشور بپردازیم، دانشگاه نباید بزرگ باشد، بلکه با پویایی پاسخگویی نیاز‌های حال و آینده باشد و نیاز‌های صنعت و مسائل بومی را حل کند.
آنا: چگونه می‌توان تعامل و هم افزایی بین استادان و دانشجویان برقرار شود؟
تجریشی: انعطاف پذیری در ارائه دروس و دوره‌ها و نحوه ورود دانشجو به موضوع تاکید می‌شود. ارتباط بین استاد و دانشجو باید برقرار باشد، در دانشگاه‌های دنیا جلسات هفته‌ای میان این دو قشر برگزار می‌شود. در ژاپن ارتباط شخصی بسیار مهم است و در ایران هم لازم است که از فناوری‌ها حتما استفاده شود و دانشجو به امان خدا سپرده نشود، بلکه در محیط دانشگاهی علم را یاد بگیرند نه به شیوه مجازی!.
دانشجویان دارای مسائل و مشکلاتی هستند که لازم است در محیط فیزیکی دانشگاه برای رفع آنها اقدام شود، باید ارتباطات شخصی بیشتر شود و گروه‌های تحقیقاتی حضور یابند و در داخل آزمایشگاه‌ها مباحث مورد واکاوی قرار بگیرند.
آنا: استقلال دانشگاه‌ها در مباحث آموزشی و پژوهشی چگونه ارزیابی می‌شود؟
تجریشی: اگر استادان می‌خواهند نظراتشان به کرسی بنشیند، باید برای آن بجنگند، وزارت علوم نمی‌تواند برای دانشگاه‌ها استثنا قائل شود. تعداد دانشگاه‌های کشور زیاد است و حتی تعداد دانشجویان کشاورزی ایران نسبت به آمریکا بسیار بیشتر است، اما آیا وضعیت بهتر است؟ در واقع، تعدد دانشگاه نشانه قوی بودن علم نیست و دانشگاه‌ها را بدون جهت گیری خاص افزایش داده‌ایم.
بیشترین بیکاری کشور که تقریبا بیش از ۴۰ درصد را شامل می‌شود در بین تحصیل کرده هاست؛ چرا که هدفگذاری در زنجیره تحقیقاتی که بتواند دانشگاه را علمی اداره کند، نداشته‌ایم. در فرایند یک سیستم دولت و صنایع هیچ زمانی ضرر نمی‌کنند.
اگر دانشگاه شریف نسبت به دانشگاه‌های هم تراز خود ۳۰ درصد بیشتر نیرو و کارمند دارند، به علت دولتی بودن آن است؛ بنابراین آموزش دولتی یعنی اینکه تمام کارهایمان باید با وزارت علوم باشد، اما مشارکت در وزارت خانه کمتر می‌شود؛ چرا که فقط نمی‌توان برای یک دانشگاه تصمیم گرفت.
آنا: عدم برقراری ارتباط موثر و هم افزا بین صنعت و دانشگاه قصه قدیمی آموزش عالی است، مسئله‌ای که از دیرباز مورد بی مهری فراوانی قرار گرفته است و بی توجهی به روند آن شاید تاکنون آسیب‌های جدی به کشور وارد کرده است؛ بر این اساس تخصصی‌ترین راه حل برای جبران این معضل چیست؟
تجریشی: «ارتباط صنعت با دانشگاه» مسئله‌ای با عمر دراز در جامعه ایرانی است که هر ساله به روش‌های گوناگون مطرح می‌شود، برخی مسئولان معتقد هستند دانشگاه‌ها در این راستا به وظایف خود عمل نمی‌کنند، اما باید گفت که دانشگاه با هدف حل مسائل جامعه به تربیت نیروی انسانی ماهر و کاربلد اقدام می‌کند تا پس از دانش آموختگی بتواند با ورود به بازار کار در شناسایی نیاز‌های جامعه گام بردارد.
امروزه نرخ سرعت تحولات علم و فناوری جهان به میزانی زیاد است که دیگر دانش کسب شده قدیم پاسخگوی نیاز‌های جدید نیست؛ بنابراین فرایند تحقیق و توسعه در صنایع برای پاسخگویی به چالش‌ها کاملا احساس می‌شود، البته تا حدودی تحقیقات دانشگاهی در صنعت به ثمر نشسته است. برای مثال، صنایع بزرگی که مسائل روز مره را از طریق تحقیق و توسعه توسط امکانات واحد‌های مستقر در خود حل کنند، ممکن است با چالش‌های جدیدی مواجهه شوند که رفع آنها نیازمند نهاد علم است.
پیش بینی جهت گیری‌های آینده؛ وظیفه دانشگاه‌ها در قبال صنعت
حتی، ممکن است برای برخی از بنگاه‌های کوچک و متوسط که در شهرک‌ها مستقر بوده یا پخش هستند سوالاتی پیش آید که چگونه می‌توانند مسائل خود را به دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی بسپارند و در مقابل نهاد‌های علمی این وضعیت را سامان دهند؟، دانشگاه باید با راه اندازی واحد‌های مستقل به پیش بینی جهت گیری‌های آینده و ارزیابی سوالات بپردازد و آموزش دروس جدید و بروز، فعالیت دانشجویان در مراکز مرتبط و راه اندازی مراکز علمی برای پیشبرد این اهداف را در دستور کار خود قرار دهد.
آموزش هوش مصنوعی قبل از ورود به جامعه؛ ضرورتی اجتناب ناپذیر
قبل از ورود هوش مصنوعی به بستر جامعه باید خلاقانه و متفکرانه این فناوری به انسان‌ها آموزش و آزمایشگاه‌های تخصصی هم راه اندازی شوند. حتی، در مواردی ضرورت سرمایه گذاری بخش خصوصی و گاهی ورود دولت هم احساس خواهد شد.
بیشترین بیکاری کشور که تقریبا بیش از ۴۰ درصد را شامل می‌شود در بین تحصیل کرده هاست؛ چرا که هدفگذاری در زنجیره تحقیقاتی که بتواند دانشگاه را علمی اداره کند، نداشته‌ایم. در فرایند یک سیستم دولت و صنایع هیچ زمانی ضرر نمی‌کنند
طبق گزارش اخیر IBM اینگونه مطرح شد که حتما آموزش محاسبات کوانتومی از دوره کودکستان‌ها و دبستان‌ها آغاز شود که تحقق آن باعث خواهد شد تا بخش قابل توجهی از حمایت‌های IBM به سرمایه گذاری دولت‌ها در این زمینه منجر شود و محصول آنها حتما در بازار حضور یابد؛ بنابراین این عوامل باعث می‌شود تا IBM نسبت به مباحث کوانتومی مسئولیتی را عهده دار شود. اما، در ایران بخش‌های قوی صنعتی وجود ندارد و اگر هم وجود داشته باشد این مسائل را اولویت خود قرار نمی‌دهند. برای مثال، مسئله ناترازی انرژی که امروزه وجود دارد شاید تعداد کمی از فولاد‌ها برای جایگزین کردن انرژی‌ها گام برداشته‌اند؛ بنابراین صنایع بزرگ در کشور‌های خارجی که پیشران هستند دولتی به شمار می‌آیند و به جای اینکه بخشی از درآمد خود را برای آینده بگذراند وارد روزمرگی می‌شوند.
صنایع غیر پیشران؛ سدی در برابر سرمایه گذاری برای آینده فناوری
هم اکنون مشکل برقرار نکردن ارتباط با صنایع از دانشگاه نشئت نمی‌گیرد، بلکه معضل اساسی در اکوسیستم و پیشران نبودن صنعت است و باید بتواند بخشی از بودجه خود را برای آینده تحولات صنعت و فناوری سرمایه گذاری کند. در مقابل دولت‌ها هم باید بخشی از درآمد‌های خود را برای پاسخگویی به این نیاز‌ها هزینه کنند که هم اکنون شورای عالی عتف هم از لحاظ قانونی وظیفه دارد منابع مالی را تزریق کند و سیاستگذاری داشته باشد تا دانشگاه‌ها پیشران شوند و متناسب با هر مسئله‌ای نیازی را رفع کنند و همین به عنوان مرجعیتی شناخته می‌شود که می‌توان افق‌های آینده را دید.
همچنین، در کنار این موارد مسائل خاصی مانند امنیت غذایی وجود دارد که حل آنها نیازمند حرفه‌های خاص است، در این مورد هم خودشان سرمایه گذاری می‌کنند و هم احتمال دارد دولت‌ها با هدف افزایش بهره وری و کاهش مصرف انرژی صنایع کوچک و تخصصی‌تر به استقبال بیایند.
از نیاز مهندس پلاستیک تا سونامی سنسورها؛ لزوم انعطاف پذیری دانشگاه‌ها
حتی، برخی از شرکت‌های شهرک‌هایی که در کشور مستقر هستند و قبل از انقلاب وجود داشته‌اند نیازمندی خود را به مهندسی پلاستیک اعلام می‌کنند، اما در دانشگاه‌ها نیروی انسانی متخصص این حرفه تربیت نمی‌شود، پس دانشگاه‌ها باید انعطاف پذیر شوند و به تربیت نیروی مهندسی پلاستیک اقدام کنند، همچنین در آینده با سونامی سنسورها رو به رو خواهیم شد که می‌توانند در بهبود زندگی نقش داشته باشند.
دولت در برخی از کشور‌ها با صنایع پیشران و دانشگاه‌ها کنسرسیومی برای تحقق روی مسائل مختلف تشکیل می‌دهد. برای مثال، در آینده باتری بسیار مهم و حیاتی می‌شود که جامعه دانشگاهی با تفکر روی مسائل به رفع مشکلات آن خواهد پرداخت.
فقدان نظام فناوری برای تبدیل نهاد علمی به ثروت
هم اکنون، نظام فناوری و حل مسئله در کشور وجود ندارد و نباید انتظار داشته باشیم که دانشگاه‌ها تمام مسائل جامعه را تک نفره حل کنند، بلکه حمایت‌های جدی نیاز است تا بتوان به کمک همه اعضای یک کشور جریان پیشرفت را پیش بگیرند و ثروت آفرینی کنند.
ضرر‌های میلیاردی صنایع به علت عدم مدیریت بحران انرژی
برای جبران ضرر ۶۰۰ میلیون دلاری فولاد مبارکه از نداشتن برق و گاز لازم است کارشناسان متخصص برای مدیریت بحران مصرف انرژی برق وارد میدان شوند. وزارت نفت پژوهشکده انرژی را راه اندازی کرده است، اما این دو هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند، این موضوعات نشان می‌دهد که نهاد علمی در کشور داریم، اما در نظام فناوری برای ثروت آفرینی به فرایند حل مسئله تبدیل نشده‌اند، شاید مشکل حاکمیت است که با وجود فراهم بودن تمام تجهیزات هنوز نقشی در فعال شدن اکوسیستم ایفا نکرده است. باید گفت که حل مسائل صنایع جزء کوچکی از فرایند ارتباط با صنعت است، اما هنوز اکوسیستم کار نمی‌کند و اگر فعال شود احساس مردم نسبت به علم مثبت خواهد شد.
عمده پول‌های تحقیق و توسعه در کشور توسط دولت هزینه می‌شود، امسال ۳۵ درصد هزینه برق افزایش یافته و دولت مدعی است نمی‌تواند هزینه‌ها را پوشش دهد، یعنی دولت‌ها بهره برداری خوبی در هیچ زمینه به خصوص در تحقیق و توسعه و پژوهش ندارند؛ بنابراین باید چرخه معیوب ارتباط صنعت و دانشگاه اصلاح شود و برای بهره برداری حتما هدفگذاری جدی صورت بگیرد.
هم اکنون، نظام فناوری و حل مسئله در کشور وجود ندارد و نباید انتظار داشته باشیم که دانشگاه‌ها تمام مسائل جامعه را تک نفره حل کنند، بلکه حمایت‌های جدی نیاز است تا بتوان به کمک همه اعضای یک کشور جریان پیشرفت را پیش بگیرند و ثروت آفرینی کنند
وظایف ارتباط صنعت با دانشگاه ها، چاپ مقالات و ... در آیین نامه ارتقای استادان دیده شده و اگر حمایت مطلوبی صورت بگیرد و جهت یابی خوبی داده شود، قطعا منجر به کاربردی شدن دستاورد‌ها خواهد شد.
شناسایی و حمایت از دانشگاه‌های خط شکن با کمترین امکانات
رئیس دانشگاه مالزی پس از بازدید از دانشکده برق دانشگاه شریف گفتند که دستگاه‌های معتبرتری از ایران داریم و حتی بودجه مناسبی هم تزریق شده است، اما به سختی می‌توانیم مقاله‌ای در IEEE) آی تریپل‌ای) چاپ کنیم، اما در ایران سطح استاندارد دستگاه‌ها پایین، بودجه نامناسب و تحریم هم وجود دارد، ولی تعداد زیادی مقاله در IEEE) آی تریپل‌ای) چاپ می‌شود. این به این معناست که بسیاری از دانشگاه‌ها با کمترین امکانات خط شکنی می‌کنند و نشان می‌دهند که با انگیزه بسیار مسائل جامعه را حل می‌کنند و در راستای ارتقای علم و دانش در کشور و دنیا گام برمی دارند؛ بنابراین شناسایی این افراد و واریز بودجه به این بخش قطعا بهتر شدن وضعیت کشور نسبت به شرایط کنونی را به همراه خواهد داشت.
آنا: آینده علم و فناوری کشور در کدام مسیر جریان خواهد یافت؟
تجریشی: کلید بهبود شرایط ایراد گرفتن از خود است، زمانی دانشجوی تحصیلات تکمیلی می‌تواند به خوبی بدرخشد که از او نقد کنند؛ اگر از همان ابتدا با خوش بینی پیش رویم آینده خوبی پیش رویمان نخواهد بود.
لازم است در ابتدا وضعیت فعلی خود را شناسایی و بررسی کنیم، قرار بود تا سال ۱۴۰۴ رتبه اول منطقه باشیم، اما اگر به آن دست نیافتیم باید با آسیب شناسی جدی مسیر پیش رو را هموار کنیم تا مضحکه دنیا نشویم.
زمانی که خود را اصلاح نکنیم و اشتباهات را نپذیریم و از جهت گیری‌های منطقه‌ای و جهانی با خبر نشویم و رصد‌های جدی انجام ندهیم، نباید انتظار ارتقا داشته باشیم.
مجلس بودجه پژوهش نمی‌دهد، اما دنبال مقصر می‌گرد
اسناد بالادستی جهتگیری‌های کشور را نشان می‌دهد، در آن اهداف ۷ ساله مشخص شده است ولی وقتی بودجه سالانه را نگاه می‌کنیم امکان تحقق آن وجود ندارد. در این برنامه جهت گیری‌های سیاست‌ها به جهت گیری‌های برنامه توسعه تبدیل می‌شود و سپس در آن جهت گیری‌ها تبدیل به بودجه سالانه می‌شود. در بهبود آلودگی هوا به دنبال مقصر می‌گردیم، اما وقتی مجلس بودجه‌ای اختصاص نداده است، پس نمی‌توان به نتیجه رسید.
برای جبران ضرر ۶۰۰ میلیون دلاری فولاد مبارکه از نداشتن برق و گاز لازم است کارشناسان متخصص برای مدیریت بحران مصرف انرژی برق وارد میدان شوند. وزارت نفت پژوهشکده انرژی را راه اندازی کرده است، اما این دو هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند، این موضوعات نشان می‌دهد که نهاد علمی در کشور داریم، اما در نظام فناوری برای ثروت آفرینی به فرایند حل مسئله تبدیل نشده‌اند
آنا: چالش مهاجرت نخبگان را چگونه می‌توان حل کرد؟
تجریشی: کشور باید بودجه حوادث غیر مترقبه در نظر بگیرد تا از مهاجرت نخبگان جلوگیری شود؛ وقتی آسیب شناسی نمی‌کنیم و از بابت مطرح کردن مشکلات خود ترس داریم. هم اکنون؛ شاید مهاجرت نجومی پزشکان هستیم، به گفته معاون وزیر بهداشت ۳۰ هزار پزشک در فعالیت پزشکی مشغول نیستند، آسیب شناسی نشان می‌دهد که حقوق این افراد مطلوب نیست؛ اما کشور چشم خود را نسبت به این مسئله بسته است و ظرفیت دانشجویان پزشکی را بدون توجه به در نظر گرفتن زیرساخت‌ها امکانات افزایش می‌دهد و در زمان انجام فرایند عملی با مشکل رو به رو خواهد شد و با سونامی پزشک بی سواد در آینده مواجهه می‌شویم.
آسیب شناسی؛ شرط اصلی پیشرفت کشور
شرط موفقیت کشور برای آینده در گام اول آسیب شناسی وضعیت موجود و هدفگذاری بر اساس توانمندی‌ها و سپس اختصاص بودجه مورد نظر است؛ باید قبول کنیم مسئله داریم، همه کشور‌ها این فرایند را قبول کرده و در نظام آنها مشکلی پیش نیامده است؛ متاسفانه با آرزو‌های خود زندگی کرده و فکر می‌کنیم جوانان آینده هم باید همان را پیش ببرند، علم و فناوری در حال تغییر و تحول است و حاکمیت باید پاسخگوی این نیاز‌ها باشد، اما هم اکنون به دنبال مسائل حاشیه‌ای است.
انتهای پیام/
