نابرابری در دسترسی به هوش مصنوعی افزایش خواهد یافت
با سرعت گرفتن گسترش ابزارهای هوش مصنوعی، جهان وارد مرحلهای شده است که کیفیت تجربه کاربران، بیشتر از هر زمان دیگر، به میزان دسترسی آنها به قدرت محاسباتی و سرویسهای پیشرفته بستگی دارد. کارشناسان میگویند تا سال ۲۰۳۰، جهان نهتنها شاهد حضور گسترده رباتتاکسیها و رباتهای خانگی خواهد بود، بلکه با شکاف عمیقتری میان کسانی که میتوانند هزینه این فناوریها را بپردازند و کسانی که خارج از این دایره قرار میگیرند روبهرو میشود. این شکاف، از کار و تحصیل گرفته تا حملونقل و خدمات شهری، بر واقعیت زندگی روزمره اثر خواهد گذاشت.
همزمان، پیشبینیها نشان میدهد که جهشهای سریع فناوری الزاما به تغییرات سریع اجتماعی منجر نمیشود. در حالی که مدلهای هوش مصنوعی در سه سال اخیر با سرعتی بیسابقه در اختیار مردم قرار گرفتهاند، پذیرش پایدار و تبدیلشدن آنها به بخشی عادی از زندگی بشر روندی کندتر دارد. بسیاری از کاربران، پس از دورهای از هیجان و کنجکاوی، استفاده مداوم از این ابزارها را کنار میگذارند و جامعه نیز با آهنگ خودش به این فناوریها عادت میکند. با این حال، اثرات بلندمدت آنها هنوز مبهم است و کارشناسان معتقدند هنوز نمیدانیم این فناوری برای چه چیزهایی واقعا مناسب است.
پیشرفت سریع فناوری در برابر کندی تغییرات انسانی
«ویل داگلاس هون»، دبیر ارشد بخش هوش مصنوعی در (MIT Technology Review)، در گفتوگو با «فایننشالتایمز» (Financial Times) تاکید میکند که میان سرعت پیشرفت مدلهای هوش مصنوعی و تغییرات اجتماعی یک فاصله طبیعی وجود دارد. او میگوید: پیشرفت فناوری سریع است، اما جامعه با سرعت انسان حرکت میکند. به باور او، هنوز نه متخصصان و نه کاربران، درکی روشن از سازوکار کامل این فناوری یا کارکردهای نهایی آن ندارند. وی توضیح میدهد که نسلهای جدید مدلهای زبانی دیگر مانند گذشته جهشهای بزرگ ارائه نمیکنند و همین موضوع باعث شده نوآوریها بیشتر به سمت کاربردهای تازه حرکت کند؛ نمونههایی مثل مرورگرهای مجهز به مدلهای هوشمند یا سرویسهای مخصوص مشاغل. در کنار مدلهای زبانی، روشهای دیگر هوش مصنوعی مانند یادگیری تقویتی و مدلهای جهان نیز دوباره در مرکز توجه قرار گرفتهاند؛ فناوریهایی که میتوانند تعامل هوش مصنوعی با دنیای فیزیکی را واقعیتر کنند.
انفجار سرمایهگذاری و آینده شرکتهای بزرگ
موج جهانی استفاده از هوش مصنوعی در کشورهای فقیرتر عملا معنایی ندارد؛ زیرا بدون اینترنت و برق پایدار، هوش مصنوعی ابزاری بیمصرف است. به همین دلیل، جهان در دهه آینده نهتنها پیشرفتهتر، که نابرابرتر نیز خواهد شد
اما در این گفتگو «تیم بردشا»، خبرنگار ارشد فناوری، نگاه متفاوتی دارد. او باور دارد که تا سال ۲۰۳۰، جهان چهرهای کاملا متفاوت خواهد داشت و انقلاب هوش مصنوعی به شکل گستردهای در زندگی مردم حضور پیدا میکند. اما در عین حال هشدار میدهد که این مسیر، همراه با فروپاشی بخشی از هیاهوی سرمایهگذاری نیز خواهد بود.
این خبرنگار پیشبینی میکند بسیاری از استارتاپهای هوش مصنوعی که امروز با سرمایههای کلان فعالیت میکنند، طی یکی دو سال آینده از بازار حذف خواهند شد و هزینه اجرای مدلهای بزرگ آنقدر بالاست که شرکتهایی بدون پشتوانه مالی سنگین نمیتوانند خدمات خود را ادامه دهند. در نهایت شرکتهایی مانند (OpenAI) یا غولهای فناوری که زیرساخت لازم را در اختیار دارند، بیشتر از همه دوام میآورند؛ اما آنها نیز احتمالا خدمات خود را گرانتر خواهند کرد.
این روند، ساختار جدیدی ایجاد میکند: کسانی که پول بیشتری میپردازند، مدلهای پیشرفتهتر و سریعتری دریافت میکنند و در نتیجه بهرهوری بالاتری خواهند داشت. بهاینترتیب، نابرابری دیجیتال وارد مرحلهای تازه میشود.
رباتتاکسیها و رباتهای خانگی؛ ابزار عمومی یا کالای لوکس؟
در بخش دیگری از این گفتوگو، «بردشا» به آینده هوش مصنوعی فیزیکی میپردازد؛ جایی که خودروهای خودران و رباتهای انساننما وارد زندگی روزمره میشوند. او میگوید رباتتاکسیها احتمالا تا پایان دهه در اغلب شهرهای بزرگ عادی میشوند و رباتهای خانگی هم در بسیاری از خانهها حضور خواهند داشت. اما هزینه واقعی قدرت پردازش لازم برای کارکردن این سیستمها میتواند قیمت نهایی آنها را چنان افزایش دهد که تنها طبقه مرفه قادر به استفاده از آنها باشد.
تنها در صورت وقوع یک جهش بزرگ در بهرهوری محاسباتی، کاهش چشمگیر هزینه GPU و اجرای مدلها، ممکن است این شکاف کاهش پیدا کند. در غیر این صورت، مسیر نوآوری شاید از سیلیکونولی به چین، هند یا حتی بازیگران جدیدی منتقل شود.
زندگی دیجیتال در ۲۰۳۰؛ پیشرفت سریع، بازتوزیع نابرابر
در پایان بحث، «ویل داگلاس هون» دوباره به مسئله اصلی بازمیگردد: شکاف. او میگوید حتی امروز پرداخت ۲۰۰ دلار در ماه برای سرویسهای حرفهای تجربهای کاملا متفاوت برای کاربران میسازد؛ تجربهای که نسخه رایگان نمیتواند نزدیکش شود و تاکید میکند که با افزایش هزینهها، این فاصله بیشتر هم خواهد شد.
«داگلاس هون» همچنین یادآوری میکند که موج جهانی استفاده از هوش مصنوعی در کشورهای فقیرتر عملا معنایی ندارد؛ زیرا بدون اینترنت و برق پایدار، هوش مصنوعی ابزاری بیمصرف است. به همین دلیل، جهان در دهه آینده نهتنها پیشرفتهتر، که نابرابرتر نیز خواهد شد.
انتهای پیام/
