حدیثی از پیامبر(ص) که پرستاران را سر شوق می‌آورد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، پرستاری، تنها یک شغل نیست؛ گذر از خود است به‌خاطر خلق خدا. پرستاری از یک بیمار در پیشگاه خداوند به قدری ارزشمند است که پیامبر اسلام(ص) در حدیثی که در جلد ۷۳، ص۳۶۸ بحارالانوار آمده، فرمودند: «کسی که یک شبانه‌روز بر سر بیماری بایستد و از او پرستاری کند، خداوند او را در روز قیامت، همنشین ابراهیم خلیل(ع) می‌کند و همچون برق از پل صراط می‌گذرد.»

این فراز از کلام نبوی، پرستاری از بیمار را از حیطه تکلیف معمولی فراتر برده و به آن، جامه‌ای از قداست می‌پوشاند. همنشینی با خلیل الله، پاداشی است که دل در آرزوی آن می‌تپد و عبور برق‌آسا از صراط، نویدی است برای رهایی از هراس‌های آن روز سترگ. این تشبیه زیبا و هنرمندانه، سرعت و سهولت گذر آن بنده مخلص را به تصویر می‌کشد که گویی صراط برای او، نه راهی پر مخاطره، که مسیری است درخشان و روان.

اما پیام حدیث به اینجا ختم نمی‌شود. پیامبر(ص) در ادامه می‌فرمایند: «و هر که در برآوردن نیاز بیماری بکوشد، از گناهانش بیرون آید، همچون روزی که از مادر زاده شده است.» اینجا است که مفهوم خدمت، به تولد دوباره تعبیر می‌شود. گویی دستی که به قصد اطعام یا تسکین درد بیمار دراز می‌شود، آبی است که صفحه وجود را از سیاهی گناه می‌شوید و روح را به پاکی اولیه بازمی‌گرداند.

وقتی پیامبر اکرم(ص) این حدیث را فرمودند، مردی از انصار با طرح این پرسش که «ای رسول خدا! اگر بیمار از خویشاوندان باشد، چه؟» پیامبر(ص) پاسخی می‌دهند که نقطه اوج این تعالیم است: «بزرگ‌ترین ثواب از آن کسی است که در رفع نیاز خاندان خود بکوشد.» این جمله، سنگ بنای اخلاق اجتماعی در اسلام است. پررنگ‌کردن مسئولیت نسبت به خاندان، تاکیدی است بر این که فضیلت، از خانه آغاز می‌شود و بزرگ‌ترین عبادت‌ها، خدمت به همان کسانی است که نخستین حلقه از دایره ارتباطات ما را تشکیل می‌دهند.

در این حدیث پیامبر(ص) سخن خویش را با هشداری به پایان می‌برند و می‌فرمایند: «و هر که خاندانش را ضایع گذارد و قطع رحم کند، خداوند او را در روزی که به نیکوکاران پاداش می‌دهد، از پاداش محروم سازد و او را ضایع و نادیده گیرد.» این عبارت، تقابل زیبایی با بخش اول حدیث دارد. همان‌گونه که خدمت به خویشاوندان، اوج ثواب است، نادیده گرفتن آنان و قطع پیوندهای خونی، اوج گناه و سبب هلاکت ابدی معرفی شده است. ضایع گذاشتن در دنیا، نتیجه‌ای جز ضایع شدن در آخرت ندارد.

سخن پایانی

پرستاری از بیمار و رسیدگی به خویشاوندان، تنها یک کار نیک نیست؛ بلکه راهی است مستقیم برای تقرب به خداوند، پاک شدن از گناهان، و ایمنی در قیامت. این سنت نبوی، جامعه را به سمت همبستگی و مهرورزی رهنمون می‌سازد و فرد را به مقامی می‌رساند که زبان از توصیف آن عاجز است.