قزوین میزبان هشتمین دوسالانه ملی خوشنویسی ایران/ خط تعلیق هم وارد رقابت شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، در این نشست که با حضور آیدین مهدی‌زاده (رئیس شورا)، علی هوشمند (دبیر شورا)، جعفر واحدی، احمد عبدالرضایی، میرحیدر موسوی، علی‌اشرف صندوق‌آبادی، مجتبی ملک‌زاده و علیرضا بخشی برگزار شد، اعضا ضمن مرور اهمیت دوسالانه، به معرفی تغییرات و برنامه‌های این دوره پرداختند.

لزوم همفکری فراتر از دوسالانه

آیدین مهدی‌زاده در سخنان خود حضور کنگره اساتید خوشنویسی ایران در قالب شورای سیاست‌گذاری این رویداد را مایه افتخار دانست و گفت: شورای سیاست‌گذاری در پایتخت خوشنویسی ایران، قزوین، تنها به برگزاری دوسالانه محدود نیست و باید در مسائل مختلف این حوزه نقش مشورتی و هدایتگر ایفا کند.

او با اشاره به برگزاری جشنواره‌ها و برنامه‌های خوشنویسی در کشور‌های همسایه طی ده سال اخیر افزود: ایران به عنوان مهد بیش از بیست نوع خط خوشنویسی باید نسبت به این رویداد‌ها واکنش جدی نشان دهد. لطافت خط فارسی برای ما که سکاندار این عرصه هستیم، مشهود است و وظیفه داریم آن را حفظ کنیم.

قزوین؛ میزبان هنرمندان خوشنویس کشور

مهدی‌زاده در ادامه با تأکید بر مطالبه‌گری هنرمندان خوشنویس سراسر کشور گفت: نقش‌آفرینی آنان در این رویداد یک خواست جدی است و قزوین توانسته میزبانی مناسبی برای این برنامه‌ها فراهم کند.

وی از حمایت نهاد‌هایی همچون انجمن خوشنویسان، دارالکتابه، معاونت قرآن وزارت ارشاد و شهرداری قزوین در مسیر برگزاری دوسالانه قدردانی کرد.

یاد بزرگان و ورود خط تعلیق به رقابت‌ها

علی هوشمند، دبیر شورا و مدیرکل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در قزوین، در این نشست با یادآوری مسیر تاریخی خط و پیشرفت آن گفت: در این دوره برای نخستین بار پس از هشت دوره، یاد استاد سیدعلی‌اکبر گلستانه را گرامی می‌داریم. بزرگداشت نام بزرگان سنتی همواره در دستور کار دوسالانه بوده است.

او افزود: در این دوره، خط «تعلیق» به عنوان یک خط اصیل ایرانی در بخش رقابتی قرار گرفته و بخش پژوهش نیز به دوسالانه افزوده شده است. فراخوان منتشر شده و امروز نیز پوستر رسمی رونمایی می‌شود. دریافت آثار تا آبان‌ماه ادامه دارد و در صورت نیاز ده روز هم تمدید خواهد شد.

توجه به اقتصاد هنر در کنار نمایشگاه

هوشمند با اشاره به تغییر رویکرد دوسالانه تأکید کرد: در این دوره فضا برای هنرمندان فراهم شده تا کارشناسی اولیه روی آثار خود داشته و قیمت‌گذاری انجام دهند. هدف این است که تنها به برگزاری نمایشگاه محدود نشویم و به مسئله اقتصاد هنر نیز توجه جدی داشته باشیم.

آیدین مهدی زاده در بخش پرسش و پاسخ درباره بین المللی شدن جشنواره گفت: در فکرمان بود ولی تلاش داشتیم گام به گام با نگاه به حوزه های مختلف و با توجه به شرایط منطقه و کشور جلو برویم وگرنه بین المللی بودن برنامه ماست. منتها ما حتما نشست های مختلف خواهیم داشت و از حضور هنرمندان منطقه ای و بین المللی برنامه ریزی کردیم. برنامه ریزی برای اعزام هنرمندان برگزیده به دیگر کشورها نیز خواهیم داشت.

برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی و شکل‌گیری بانک اطلاعاتی

مهدی‌زاده در ادامه سخنانش اظهار داشت: برنامه داریم آثار را در کشور عراق به نمایش بگذاریم و نمایشگاه‌های مشترکی با کشورهایی، چون ترکیه، مالزی، اندونزی، یونان، عراق و چند کشور دیگر برگزار کنیم که طرح‌های آن ارسال شده است.

او افزود: این جشنواره را به عنوان یک بانک اطلاعاتی قدرتمند می‌دانیم که باید به جای آیین پایانی صرف، به سمت آیین تقدیر حرکت کند. چرا که کار‌های ما پس از اختتامیه تازه آغاز می‌شود. همانند جشنواره هنر‌های تجسمی جوانان که آثار آن در دانشگاه هنر به نمایش درآمد و بلافاصله برگزیدگان به بنیاد ملی نخبگان معرفی شدند. دوسالانه خوشنویسی نیز چنین ظرفیت گسترده‌ای دارد.

لزوم ایجاد موزه خوشنویسی در قزوین

علی هوشمند نیز با تأکید بر اهمیت زیرساخت‌های فرهنگی گفت: باید تمهیدی برای ایجاد موزه و فضای دائمی خوشنویسی در قزوین بیندیشیم. در این زمینه با یونسکو و کمیسیون فرهنگی مجلس هم رایزنی کرده‌ایم. پایتخت خوشنویسی باید موزه دائمی داشته باشد، هرچند این موضوع فرآیندی زمان‌بر است و نمی‌توان گفت تا پایان سال قطعاً محقق می‌شود؛ اما آغاز آن صورت گرفته است.

انتخاب خط تعلیق؛ یک تکلیف هویتی

هوشمند درباره انتخاب خط تعلیق به عنوان بخش رقابتی این دوره توضیح داد: این انتخاب محصول بحث و گفت‌وگوی اساتید در شورای سیاست‌گذاری است. مؤلفه‌هایی همچون اقبال نسل کنونی به این خط و دیرینگی تاریخی آن مورد توجه قرار گرفت. از این‌رو این انتخاب یک تکلیف هویتی است و خودِ برگزاری رقابت در این زمینه می‌تواند سنگ محکی برای این خط باشد.»

در همین زمینه علی‌اشرف صندوق‌آبادی نیز گفت: در انجمن خوشنویسان تصمیم گرفتیم خط تعلیق را به همان دلایلی که مطرح شد مورد توجه ویژه قرار دهیم.

نقاشی‌خط؛ از چالش‌ها تا برنامه‌های جدید

میرحیدر موسوی با اشاره به جایگاه نقاشی‌خط یادآور شد: در دوره ششم دوسالانه، بخش نقاشی‌خط به فراخوان اضافه شد، اما با سیل انتقادات از سوی هنرمندان مواجه شدیم که خواستار جداسازی این بخش بودند. به همین دلیل پیشنهاد دادیم بخش نقاشی‌خط و پژوهش جداگانه کار شود که این تصمیم در حوزه پژوهش قطعاً عملی خواهد شد.

مهدی‌زاده نیز در تکمیل سخنان او افزود: ما قصد نداریم هیچ حوزه‌ای را مورد غفلت قرار دهیم و نقاشی‌خط نیز مورد توجه ما خواهد بود. با وجود ۳۰۰ نگارخانه در تهران و ۵۰۰ نگارخانه در کشور، هنوز هیچ‌کدام به طور مشخص به خوشنویسی اختصاص ندارد. این هنر میان دو وزارتخانه سرگردان مانده، در حالی که خوشنویسی ریشه و سرچشمه هنر‌های نوین است. برگزاری حراج ویژه خوشنویسی و اکسپو ضرورتی است که تأخیر در آن به معنای شرمندگی ما خواهد بود.

نگرانی از وضعیت نگارگری و از دست رفتن میراث

مهدی‌زاده در ادامه گفت: متأسفانه وضعیت نگارگری حتی از خوشنویسی هم بدتر است. امسال یکی از استادان بزرگ این حوزه را از دست دادیم که خود هشداری جدی برای از دست رفتن میراث ارزشمند ماست. امیدوارم وزارت میراث فرهنگی نیز به همان اندازه که ما دغدغه داریم، در این زمینه جدیت به خرج دهد.

در همین راستا، صندوق‌آبادی نیز اعلام کرد: به زودی نخستین نشست هم‌اندیشی ویژه نقاشی‌خط برگزار خواهد شد.

موسوی با بیان اینکه جامعه خوشنویسی بزرگترین جامعه هنری کشور است، گفت: الان بخش جوانان به لحاظ کیفیت خیلی خوب هستند، سرعت پیشرفتشان خیلی خوب است حتی توان معرفی ان‌ها را داریم که از دوره قاجار و صفوی عقب نیستند، در بخش فروش اثر اگر مشکلی هست مربوط به دولت و حراج‌ها و سیاست‌های ان‌ها است، پس سیاست گذاری‌های حراج به سمت مسن‌ها رفته است و ما یک بازنگری کلی از وزارتخانه لازم داریم که نسل جوان‌ها هم بتوانند درحراج‌ها شرکت کنند.