طرح ایران دیجیتال جزو ۵ پروژه برتر اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی شد
به گزارش خبرگزاری آنا؛ این مراسم امروز با حضور مقامات ارشد وزارت آموزش و پرورش، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، مدیرانی از بخش خصوصی، دانش‌آموزان برگزیده و جمعی از خانواده‌ها از سراسر کشور در دانشگاه صنعتی شریف، به عنوان قطب فناوری و نوآوری ایران، برگزار شد. در این رویداد که بخشی از پویش آموزش فناوری کشور محسوب می‌شود، برگزارکنندگان ضمن تشریح دستاوردهای ملی و بین‌المللی این طرح، چشم‌انداز آینده آموزش هوش مصنوعی در نظام تعلیم و تربیت ایران را ترسیم و بر ضرورت همگانی‌سازی این آموزش‌ها به عنوان یک مهارت بنیادین برای نسل جدید تأکید کردند.
از ۷۳۰ هزار دانش‌آموز تا سکوی برتر اجلاس WSIS
سیدمصطفی آذرکیش، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش، در این مراسم اعلام کرد که طرح «ایران دیجیتال» که با هدف آموزش رایگان، آنلاین و پروژه‌محور هوش مصنوعی راه‌اندازی شده، با استقبالی چشمگیر مواجه شده و بیش از ۷۳۰ هزار دانش‌آموز از سراسر کشور در آن شرکت کرده‌اند. وی افزود: «از این تعداد، بیش از ۴۲۷ هزار نفر در بستر همکاری با معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان آموزش دیده‌اند و مابقی نیز با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تحت پوشش قرار گرفته‌اند.»
آذرکیش در سخنان خود اعلام کرد که طرح «ایران دیجیتال» در اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی (WSIS) که توسط اتحادیه بین‌المللی مخابرات، به عنوان یکی از آژانس‌های تخصصی سازمان ملل متحد، برگزار می‌شود، توانسته پس از رقابت با بیش از ۱۰۵۰ طرح نوآورانه از سراسر جهان، به عنوان یکی از پنج طرح برگزیده دنیا انتخاب شود؛ موفقیتی که به گفته او یکی از برجسته‌ترین دستاوردهای این طرح به شمار می‌آید. وی افزود این افتخار بین‌المللی که اعتبار جهانی برای مدل آموزشی ایران به همراه آورده است، گویای استاندارد بالای محتوای آموزشی و مدل اجرایی «ایران دیجیتال» در مقایسه با نمونه‌های مشابه جهانی است.
آمار‌ها همچنین از مشارکت فعال و عمیق دانش‌آموزان حکایت داشت؛ به طوری که در طول اجرای طرح، بیش از سه میلیون کد از سوی دانش‌آموزان در سامانه ثبت شده و با همکاری ۲۰ هزار معلم برای راهبری دانش‌آموزان، این فرآیند آموزشی پشتیبانی شده است. این حجم از تعامل، گواهی بر جذابیت و کارآمدی پلتفرم آموزشی و نقش حیاتی معلمان به عنوان تسهیل‌گران این مسیر است.
چشم‌انداز راهبردی آموزش و پرورش
معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش با تأکید بر اینکه «سواد دیجیتال، مهارت خواندن و نوشتن قرن بیست و یکم است»، اظهار داشت که آموزش هوش مصنوعی دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است. آذرکیش تصریح کرد که این طرح در راستای تحقق اهداف سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و سند ملی هوش مصنوعی اجرا می‌شود و افزود: «نقش کلیدی خانواده‌ها در ارتقای کیفیت آموزش، که در سند تحول بنیادین نیز به آن تأکید ویژه شده، در موفقیت این طرح کاملاً مشهود است. حمایت آنها یک حلقه مکمل برای اکوسیستم آموزشی کشور است.»
وی افزود: «یکی از تکالیف ما در سند ملی هوش مصنوعی، اصلاح و به‌روزرسانی رشته‌های تحصیلی است. در همین راستا، پیشنهاد ایجاد رشته هوش مصنوعی در دوره دوم متوسطه در حال پیگیری است تا مسیر استعدادپروری از سنین پایین‌تر آغاز شود. هرچند بیشترین مشارکت در این طرح مربوط به دوره اول متوسطه بود، اما با صدور بخشنامه‌های جدید، به دنبال اجرای گسترده‌تر طرح در دوره دوم متوسطه و حتی مقطع ابتدایی هستیم.»
به گفته او، سه مسیر اصلی برای این آموزش‌ها تعریف شده است: ۱) آموزش عمومی برای آشنایی با مفاهیم پایه و اخلاق هوش مصنوعی، ۲) آموزش استفاده از ابزار‌ها برای حل مسائل واقعی، و ۳) توانمندسازی دانش‌آموزان برای تولید ابزار‌ها که نیازمند مهارت‌های پیشرفته است. این برنامه‌ها همچنین با اهداف برنامه هفتم توسعه کشور، که تربیت ۵۰۰ هزار نیروی متخصص در حوزه اقتصاد دیجیتال را پیش‌بینی کرده، کاملاً همسو است.
هوش مصنوعی، یک انقلاب بنیادین در تمدن بشری
عمادالدین فاطمی‌زاده، رئیس دبیرخانه ستاد توسعه فناوری هوش مصنوعی، در سخنرانی خود هوش مصنوعی را در شمار کشفیات بنیادین تاریخ بشر مانند کشف آتش، کشاورزی و اختراع خط دانست که مفاهیم اساسی انسان را به چالش می‌کشد. وی گفت: «هوش مصنوعی مفاهیمی مانند خلاقیت، تفکر، نوآوری، شیوه یادگیری، حافظه و حتی هویت انسانی را مورد بازتعریف قرار می‌دهد و بسیاری از مشاغل آینده را متحول خواهد کرد. به عنوان نمونه، در حوزه رادیولوژی پزشکی، هوش مصنوعی به رقیبی جدی برای انسان تبدیل شده است، اما این تحول به حوزه‌هایی مانند حقوق، مالی و هنر نیز کشیده خواهد شد.»
وی ابراز امیدواری کرد که با تداوم همکاری میان معاونت علمی، وزارت آموزش و پرورش و وزارت ارتباطات، جمعیت تحت آموزش مهارت‌های هوش مصنوعی به دو میلیون نفر برسد؛ هدفی که در صورت تحقق، ایران را به یکی از پیشگامان آموزش همگانی هوش مصنوعی در سطح منطقه تبدیل خواهد کرد.
فاطمی‌زاده یک دغدغه مهم و استراتژیک را نیز مطرح کرد: «برای پیشرفت در این حوزه، علاوه بر برنامه‌نویسی، تسلط بر دانش ریاضیات پایه یک ضرورت است. الگوریتم‌های یادگیری ماشین بر ستون‌های ریاضیاتی، چون جبر خطی، حسابان و آمار استوارند. متأسفانه در سال‌های اخیر شاهد کاهش استعداد‌ها در رشته ریاضی بوده‌ایم، در حالی که ریاضیات زیربنای هر نوع پیشرفت در هوش مصنوعی است. اگر می‌خواهیم از یک مصرف‌کننده صرف به یک تولیدکننده و نظریه‌پرداز تبدیل شویم، باید برای بازگرداندن جایگاه رشته ریاضی به سطح ده سال پیش تلاش کنیم.»
رویکرد آموزشی و نقش بخش خصوصی
محمد باقر تبریزی به عنوان مجری این طرح، به تشریح رویکرد آموزشی نوآورانه آن پرداخت. وی توضیح داد که برای جلوگیری از ایجاد فضای آموزشی خشک، تمامی محتوای دوره بر پایه بازی‌وارسازی و داستان‌محوری در پلتفرم جونیورا طراحی شده است. او افزود: «فرآیند طراحی محتوا با مطالعه و الگوبرداری از معتبرترین منابع جهانی آغاز شد. سپس تیم ما ساعت‌ها فکر و ایده‌پردازی کرد تا این مفاهیم پیچیده را به زبان بازی و ماجراجویی برای دانش‌آموزان تعریف کند. پیش از انتشار عمومی، محتوا در اختیار یک گروه کوچک از دانش‌آموزان قرار گرفت تا مطمئن شویم که برای آنها جذاب و قابل فهم است و پس از دریافت بازخوردها، اصلاحات نهایی انجام شد.»
در این پلتفرم، دانش‌آموزان با مفاهیمی مانند الگوریتم‌های مهم، مقدمات یادگیری ماشین و شبکه‌های عصبی به زبان ساده آشنا می‌شوند و در پایان هر دوره، با ساخت یک پروژه عملی، آموخته‌های خود را به کار می‌گیرند. به گفته تبریزی، تنها در سطح اول این دوره، حدود سه هزار پروژه کاربردی، از ساخت چت‌بات‌های ساده تا مدل‌های تشخیص تصویر، توسط دانش‌آموزان ساخته و ارسال شد. وی همچنین به سوابق اجرایی این تیم اشاره کرد و گفت: «در سال ۱۴۰۲، دوره‌های حضوری کدکمپ را در استان قم با حضور ۵۳۰۰ نفر و در مازندران با ۳۶۰۰ نفر برگزار کردیم که این تجربه‌ها، به مثابه پروژه‌های آزمایشی، بازخورد‌های ارزشمندی برای طراحی برنامه بلندمدت و ملی «ایران دیجیتال» فراهم آورد.»
صدای دانش‌آموزان: فرصتی برابر برای همه
در بخشی از این مراسم، دانش‌آموزان برگزیده از استان‌های مختلف کشور از جمله لرستان، خوزستان، اصفهان و خراسان رضوی تجربیات خود را به اشتراک گذاشتند. آرین گنجی، دانش‌آموز پایه هشتم از استان لرستان، در سخنان خود گفت: «متاسفانه در شهر ما هیچ کلاس یا فرصتی برای یادگیری هوش مصنوعی وجود نداشت تا بتوانیم استعداد خود را محک بزنیم. طرح ایران دیجیتال این فرصت را به صورت رایگان برای من و بسیاری دیگر فراهم کرد.» این حضور گسترده و داستان‌های مشابه، نشان‌دهنده موفقیت طرح در تحقق عدالت آموزشی و جذب استعداد‌ها از مناطق کمتربرخوردار بود؛ جایی که دسترسی به آموزش‌های باکیفیت و نوین همواره یک چالش بوده است. این طرح ثابت کرد که استعداد، مرز جغرافیایی نمی‌شناسد و تنها به فرصتی برای شکوفایی نیاز دارد.
معرفی برگزیدگان مسابقه و طرح ملی
یکی از بخش‌های اصلی این رویداد، تقدیر از دانش‌آموزانی بود که در دو بخش «مسابقه ملی هوش مصنوعی» و «طرح ملی ایران دیجیتال» درخشیده بودند. در بخش مسابقه ملی که به صورت رقابتی و در سطح بالایی برگزار شد، برترین‌ها معرفی شدند. علی عصمت پرست از استان تهران به عنوان نفر اول، حامد غفاری اقدس دیگر دانش‌آموز تهرانی به عنوان نفر دوم، و علی نجف پور از استان زنجان به عنوان نفر سوم معرفی شدند و هر سه موفق به کسب مدال طلا گشتند. همچنین محمدرضا درویشی از استان خراسان رضوی نیز به عنوان نفر چهارم، مدال طلای این مسابقات را از آن خود کرد.
در ادامه، برندگان مدال نقره معرفی شدند که به ترتیب عبارت بودند از: پوریا اثناعشری از استان تهران (نفر پنجم)، علی فتوی از استان تهران (نفر ششم) و آرشا شکری از استان آذربایجان شرقی (نفر هفتم). مدال‌های برنز این رقابت نیز به معراج بخارائی از استان فارس (نفر هشتم)، محمد بهجت پور از استان یزد (نفر نهم) و مهدی جعفرپور از استان آذربایجان غربی (نفر دهم) تعلق گرفت.
علاوه بر رتبه‌های برتر، از ده‌ها دانش‌آموز دیگر نیز با اهدای جوایزی تقدیر به عمل آمد. اما نکته قابل توجه، تنوع عناوین اهدایی در بخش «طرح ملی ایران دیجیتال» بود که نشان از یک ارزیابی جامع و چندبعدی داشت. در این بخش، جوایز به دسته‌هایی مانند «کاربردی‌ترین پروژه»، «نوآورانه‌ترین پروژه» و همچنین تقدیر ویژه از «بتاتسترها» (دانش‌آموزانی که پیش از انتشار عمومی، در آزمودن و بهبود محتوای آموزشی مشارکت فعال داشتند) تقسیم شد.
این رویکرد نشان داد که هدف طرح تنها شناسایی نخبگان رقابتی نبوده، بلکه خلاقیت، کارآمدی و روحیه مشارکت نیز از ارزش بالایی برخوردار است. پراکندگی جغرافیایی برندگان نیز خود گواهی دیگر بر موفقیت طرح در مقیاس ملی بود؛ دانش‌آموزانی از استان‌های تهران، زنجان، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، فارس، یزد، همدان، اصفهان، گیلان، خوزستان، مرکزی، لرستان و مازندران در میان برندگان دیده می‌شدند که این موضوع، گاهی در تحقق شعار «عدالت آموزشی» و فراهم آوردن فرصت برابر برای همه استعداد‌های کشور را به نمایش گذاشت.
این مراسم با اهدای جوایز به نفرات و تیم‌های برتر فصل تابستان و با تأکید بر این پیام که این رویداد، آغازی برای یک تعهد بلندمدت برای ساختن آینده ایران با تکیه بر استعداد‌های جوان است، به کار خود پایان داد.
انتهای پیام/
