روایت بی‌واسطه و دیدنی زنان هنرمند نوگرا در موزه هنرهای معاصر تهران
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا ـ زهره سعیدی: نمایشگاه «به گزارش زنان» در موزه هنرهای معاصر با بخش «پیشگامان» آغاز می‌شود و شکوه ریاضی، اولین بانوی نقاش نوگرای ایرانی که اولین زن ایرانی است که در پاریس هنر خواند، حضورش در این مسیر هنری را جلوه‌گر می‌سازد سپس به بخش «پرتره» می‌رسیم، زمینی که هنرمندان زن، با انتخاب سوژه‌های شخصی و گاه معمولی، دیدگاهی متفاوت به تصویرگری خودآگاه ارائه داده‌اند.
انتزاع، طبیعت و زندگی روزمره: زبان هنر، روایت زنانه
بخش هنر انتزاعی، پویایی، فرم و ساخت کلی آثار را بدون اتکا بر واقعیت بیرونی بررسی می‌کند؛ بخش قابل توجهی از این آثار متعلق به بهجت صدر و منیر فرمانفرماییان است. در مقابل، طبیعت‌نگاری و زندگی روزمره، بازتاب تجربه‌های حسی و محیطی زنان را در قالبی ملموس و درخشان به نمایش می‌گذارند؛ این تنوع موضوعی در کنار نوسنت‌گرایی و پرداختن به مسائل اجتماعی، فضای نمایشگاه را به یادماندنی‌تر می‌کند.
انگیزه و رویکرد نمایشگاه
رضا دبیری‌نژاد، رئیس موزه، اشاره کرده بود که حضور زنان یکی از شاخص‌های هنر نوگرای معاصر است و موزه قصد دارد این روایت را از دل گنجینه خود به نمایش بگذارد. او تأکید دارد که چنین اقداماتی نه فقط بازتاب هنر، بلکه بازنویسی نمادین تاریخ‌نگاری هنر رسمی است.
کیوریتورها و ساختار نمایشگاه
گروه کیوریتوری نمایشگاه شامل افسانه کامران (پژوهشگر و مدیر هنری)، توکا ملکی (پژوهشگر هنر و رئیس افتخاری موزه در افتتاحیه) و سجاد باغبان‌ماهر (کیوریتور) هستند. علاوه بر فضای موزه، با همکاری گالری‌های مختلفی مانند خانه هنرمندان ایران و گالری‌های مستقل، برگزاری رویدادهای پژوهشی و نمایش فیلم‌های مستند نیز در کنار نمایشگاه انجام می‌شود.
یادبود و ارزش فرهنگی
نمایشگاه با یاد و نام شهیدان منصوره عالیخانی و مهرانگیز ایمن‌پور افتتاح شد و حضور تقدیرشده‌هایی مانند ملی‌پوشان پارالمپیک، فضایی همزمان ادبی و اجتماعی را ایجاد کرده است.
فارغ از حاشیه‌ها: حضور کمتر دیده‌شده‌ها
نمایشگاه فرصتی است برای نمایش آثاری که پیش‌تر دیده نشده‌اند، تقریباً ۶۰ درصد از آثار انتخاب شده، برای اولین بار به معرض دید گذاشته شده‌اند این یعنی مخاطب با هنرمندانی مواجه می‌شود که شاید نام‌شان درخشید، اما اثرشان همچنان در سایه بود و حالا این سایه‌ها کنار رفته‌اند.
طراحی صحنه‌ای برای گفتوگو
چیدمان آثار به گونه‌ای است که هر اثر صدا دارد: مجسمه‌های کوچک در گوشه‌ای ساکت منتظر مکث شما هستند و تابلوهای رنگی با ضربه‌های جسورانه قلمرو دید را به تصاحب خود درمی‌آورند. هدف آن است که بازدیدکننده نه فقط ببیند، که شنونده فعال باشد. فضای نمایشگاه بسان گفت‌وگویی بصری بین اثر و مخاطب طراحی شده است.
به عبارتی نمایشگاه «به گزارش زنان» فراتر از نمایش آثار یک زن یا چند زن است؛ آن، بازخوانی تاریخ هنر نوگرای ایران است از دریچه نگاه زنان، تنها زبانی که می‌تواند عمق تجربه زیسته و تاریخ‌نگاری را به‌گونه‌ای دیگر روایت کند. اثری زنده از تلاش، حضور و روایت زنانه که بی‌واسطه با مخاطب سخن می‌گوید.
جلوه‌های بصری و سبک‌های متنوع
- بهجت صدر با آثار کرکره‌ای‌ش، مینیمالیسم و هندسه را در هم می‌آمیزد و فضای بصری تکرارنشدنی می‌سازد.
- منیر فرمانفرمائیان در خلق فرم‌ها و آینه‌کاری‌های بازتاب‌دهنده، نور و فضا را در بازی با التقاط سنت و مدرنیته به حرکت درمی‌آورد.
- طلیعه کامران با مربع‌های زرد و هندسی‌اش در بوم‌های نقاشی، تعلیق بصری و رنگی را پدید می‌آورد که مخاطب را در حالت تأمل قرار می‌دهد.
- پریوش گنجی در اثری بدون عنوان با تکنیک مرکب روی بوم، از زبان شعر تصویر و تأثیر نقاشی شرق دور در ساختار‌های ظریف بصری بهره برده است.
روایت اجتماعی و مقاومت فرهنگی
- نیلوفر قادری‌نژاد در اثر چهار لته‌ای «توده ز بن می‌کند ریشه مستکبرین»، با رویکردی واقع‌گرا و اکسپرسیونیستی، فضای پس از انقلاب را بازتاب داده است آثاری که، چون سندی بصری، تجربه جمعی را روایت می‌کنند.
- لیلی متین‌دفتری و ناهید حقیقت با تمرکز بر زندگی روزمره، دغدغه‌های اجتماعی و تحول ارزش‌ها را بدون تأکید بر فرم‌های رسمی بازنمایی می‌کنند.
تنوع تکنیکی و رسانه‌ای
- در کنار نقاشی‌های برجسته، آثار به سمت تکنیک‌هایی، چون نقاشی پشت شیشه (شهین عظیما)، ماژیک رنگی روی عکس (رعنا جوادی)، و نگارگری معاصر (گروه دنا و…) نیز پیش می‌روند و گفتمان‌هایی نو در ارتباط هنر و زنانگی شکل می‌دهند.
ایران درودی؛ روایت‌گر سوررئالیسم ایرانی
ایران درودی نیز به‌عنوان یکی از هنرمندان برجسته هنر معاصر ایران شناخته می‌شود. آثار او ترکیبی از سوررئالیسم و سمبولیسم‌اند که در فضایی بی‌زمان صورت می‌گیرند و انبوهی از نور، رنگ و حرکت را به بیننده عرضه می‌کنند . در یکی از تابلوهای شناخته‌شده‌اش، با نام «رگ‌های زمین، رگ‌های ما»، موضوع ایران مدرن، نفت و پیوند با خاک، در قالبی سمبولیک و تأثیرگذار به تصویر کشیده شده است مجموعه‌ای دیگر از آثار درودی به مناظری سوررئال تعلق دارد که در آن‌ها زمان و مکان در هم می‌آمیزد و «امید» و «تحول» با زبانی بصری به مخاطب منتقل می‌شود. درودی امیدوار بود بتواند موزه‌ای اختصاصی برای نمایش آثارش در ایران بسازد، مکانی که بتواند شاهکارهایش را به‌گونه‌ای ماندگار در خدمت هنر و زنان ایرانی قرار دهد. او تمامی نزدیک به ۱۹۵ اثر خود را به‌صورت رسمی به ملت ایران بخشیده و سال‌ها برای ساخت این موزه پیگیر بود. تعدادی از آثاراو دراین نمایشگاه عرضه شده است.
به نظر می‌رسد نمایشگاه«به گزارش زنان» می‌تواند امتیاز ۸ از ۱۰ بگیرد. این نمایشگاه با وجود تنوع قابل توجه آثار و حضور چهره‌های شاخص، توانسته است جایگاهی مهم در هنر معاصر ایران کسب کند، اما در زمینه معرفی دقیق‌تر آثار و افزایش تعامل مخاطب، جای پیشرفت بیشتری دارد. این ارزیابی نشان می‌دهد نمایشگاه در مجموع موفق عمل کرده و توانسته فضایی الهام‌بخش و امیدوارکننده برای هنر زنان ایجاد کند.
انتهای پیام/
