زلزلههای پیاپی در عسلویه؛ هشدار درباره گسلهای فعال و ساختوسازهای پرخطر

به گزارش خبرنگار آنا، صبح امروز، در ساعت ساعت ۰۷:۲۴:۳۲ مرکز لرزهنگاری کشور از زمینلرزه ۴.۹ ریشتر و در عمق ۲۱ کیلومتری زمین، در شهرستان عسلویه واقع در استان بوشهر خبر داد.
این سومین بار متوالی طی ۳ روز گذشته است که زمینلرزهای به قدرت بیش از ۴ ریشتر شهرستان عسلویه را میلرزاند.
نخستین بار روز شنبه ۴ مرداد ماه در ساعت ۱۳:۴۰ بود که زمین لرزهای به قدرت ۴.۷ ریشتر در عمق ۱۰ کیلومتری زمین حوالی عسلویه را لرزاند.
دومین بار روز یکشنبه ۵ مرداد ماه بود که دقیقاً راس ساعت ۱۲ ظهر مین لرزهای به قدرت ۴ ریشتر و در عمق ۲۵ کیلومتری زمین عسلویه را لرزاند.
در پی این حوادث، تیمهای امدادی برای ارزیابی میزان خسارات احتمالی به روستاهای نزدیک کانون زلزله اعزام شدند و به حالت آماده باش درآمدند.
این زمینلرزهها که طی ۳ روز متوالی به وقوع میپیوندند سبب شد تا علت و جزئیات آن را جویا شویم.
مهدی زارع، استاد برجسته زلزلهشناسی، در گفتوگو با خبرنگار آنا با اشاره به وقوع زمینلرزههای پیاپی اخیر در حوالی شهرستان عسلویه اشاره کرد و این منطقه را بخشی از یک سامانه گسترده لرزهخیز در جنوب ایران دانست.
زارع با اشاره به زلزله تاریخی در بندر سیراف، وقوع زمینلرزه در منطقه عسلویه را ناشی از فعال بودن گسلها و ساختار زمینشناسی خاص منطقه دانست و گفت: منطقه عسلویه بخشی از خمیدگی جبهه کوهستان است و گسلهای فعالی دارد. همچنین وجود گنبدهای نمکی باعث میشود زلزلهها به صورت خوشهای و پیاپی رخ دهند.
تأثیر ساختوسازها و زمین مصنوعی در تشدید لرزشها
این استاد زلزلهشناسی با تأکید بر تغییرات انسانی در این منطقه افزود: بخش زیادی از زمینهای منطقه برای احداث تاسیسات انرژی به صورت مصنوعی ایجاد شدهاند. خشککردن بخشهایی از ساحل و ساخت بسترهای جدید، مانند آنچه در ژاپن یا شیلی هم دیده میشود، موجب تقویت و تشدید امواج لرزهای میشود.
وی همچنین با اشاره به ساخت ساختمانهای بلندمرتبه برای کارکنان صنایع انرژی در این منطقه گفت: وقتی زلزلهای با بزرگی حتی ۴.۵ ریشتر رخ میدهد، تکان آن برای کسانی که در طبقات بالا قرار دارند بسیار شدیدتر حس میشود. بنابراین هم لرزهخیزی ذاتی منطقه و هم ساختارهای انسانی، تجربه زلزله را برای ساکنان عسلویه ملموستر و نگرانکنندهتر میکند.
ارتباط فعالیتهای نفت و گاز با تحریک زمینلرزهها
زارع در بخش دیگری از صحبتهایش اظهار داشت: در نواحی شمال و جنوب خلیج فارس، استخراج نفت و گاز میتواند باعث تحریک یا تسریع زمینلرزهها شود. این به آن معنا نیست که این فعالیتها مستقیماً باعث زلزله میشوند، اما ممکن است وقوع برخی زمینلرزهها را جلو بیندازند.
وی به نمونههایی از زمینلرزههای اخیر در سواحل جنوبی خلیج فارس، در نزدیکی قطر، بحرین و عربستان در زمستان ۱۴۰۳ اشاره کرد و هشدار داد: این الگو در ایران هم دیده میشود و لازم است وزارت نفت و سایر نهادهای مرتبط توجه جدی به این مسئله داشته باشند.
آیا زلزلههای کوچک میتوانند مفید باشند؟
این استاد زلزلهشناسی در پاسخ به این پرسش که آیا این زمینلرزههای خفیف میتوانند از بروز زلزلههای بزرگ جلوگیری کنند، گفت: زمینلرزه در ذات خود پدیدهای آسیبزا است. اینکه بگوییم زلزلهای مفید است، از دیدگاه علمی من تناقض دارد. ما اطلاعات کافی نداریم تا بگوییم زمینلرزههای کوچک مانع از وقوع زلزله بزرگتر شدهاند. اینها فرضهایی ذهنی هستند که هنوز پشتوانه علمی مستندی ندارند.
زارع گفت: گرچه زلزلههای اخیر در عسلویه تلفات جانی یا تخریب جدی نداشتهاند، اما موجب نگرانی و فشار روانی در میان مردم شدهاند که باید با توجه به ساختار زمینشناسی منطقه و تأثیر فعالیتهای انسانی، رویکردی علمی و پیشگیرانه نسبت به مخاطرات زلزله در عسلویه و مناطق مشابه اتخاذ شود.
انتهای پیام/