افول اروپا در برابر چین؛ گزارش صریح مجلس فرانسه از شکست راهبردی غرب و بن‌بست وابستگی به آمریکا
مجلس ملی فرانسه در یک گزارش رسمی که به‌تازگی منتشر شده، با زبان صریح و گاه هشدارآمیز، اتحادیه اروپا را به «تجزیه عینی در برابر چین» متهم کرده و از ناتوانی ساختاری این اتحادیه در بازی قدرت‌های جهانی پرده برداشته است. گزارش با عنوان «روابط اتحادیه اروپا و چین»، محصول کمیسیون امور اروپایی پارلمان فرانسه و به ابتکار خانم سوفیا چیکیرو تهیه شده است. بر اساس تحلیل این سند، اروپا از یک دهه پیش، عملاً از رقابت جدی با پکن در حوزه‌های فناوری، صنعت، اقتصاد و نفوذ ژئوپلیتیکی بازمانده و در یک فضای بی‌تعریف بین تقابل و انفعال گرفتار شده است.
این سند با مرور تحولات پنج سال اخیر، تصریح می‌کند که دیگر نمی‌توان چین را صرفاً «شریک» یا «رقیب تجاری» دانست. چین اکنون یک قدرت ساختاری است که با طراحی دقیق، زیرساخت‌های فناورانه، میدان‌های نفوذ ژئوپلیتیک و توانمندی مالی، در حال جایگزینی تدریجی آمریکا در عرصه جهانی است. در همین حال، اتحادیه اروپا، به جای بازتعریف راهبرد، همچنان در سایه آمریکا حرکت می‌کند و هیچ ابتکار مستقلی برای مواجهه با این واقعیت نوین جهانی از خود نشان نمی‌دهد.
در بخش‌های متعددی از این گزارش، از وابستگی بی‌سابقه اروپا به سیاست‌های کاخ سفید و بازگشت احتمالی ترامپ به‌عنوان یک «تهدید ساختاری» برای ثبات قاره یاد شده است. به باور نویسنده گزارش، اروپا با اتکا به ناتو، وابستگی انرژی به آمریکا، و پذیرش یک‌جانبه‌گرایی در تنظیم مناسبات با چین، عملاً استقلال راهبردی خود را از دست داده است.
در ادامه، با نگاهی واقع‌گرایانه به وضعیت فناوری و نوآوری، به این واقعیت اشاره شده که چین اکنون در ۲۶ خوشه فناورانه از ۱۰۰ خوشه برتر نوآوری جهانی پیشتاز است؛ موضوعی که نه‌تنها آمریکا، بلکه کشور‌های صنعتی، چون آلمان را نیز به چالش کشیده است. در مقابل، اتحادیه اروپا با تمرکز بیش‌ازحد بر تنظیم‌گری و تدوین مقررات بدون توسعه ظرفیت‌های تولید و سرمایه‌گذاری در زیرساخت، عملاً از چرخه رقابت عقب افتاده است. مثال واضح این مسأله، قانون جدید هوش مصنوعی اتحادیه موسوم به *AI Act* است که در گزارش، آن را نوعی «بروکراسی بازدارنده» توصیف کرده‌اند.
نکته قابل‌تأمل دیگر در این سند، نقد جدی به سیاست‌های تجاری سخت‌گیرانه اتحادیه علیه چین است. اعمال تعرفه‌ها، تحریم صنایع چینی و ممنوعیت مشارکت در برخی پروژه‌ها نه‌تنها تأثیری بازدارنده نداشته، بلکه باعث افزایش نفوذ برند‌های چینی در بازار اروپا شده است. شرکت‌هایی مانند BYD با وجود فشارها، همچنان رشد می‌کنند و نشان می‌دهند که اروپا در مدیریت ابزار‌های اقتصادی خود دچار نوعی فقدان اثربخشی راهبردی است.
گزارش همچنین تصریح می‌کند که ساختار فعلی روابط اروپا و چین که از سال ۲۰۱۹ با سه‌گانه «شریک، رقیب، دشمن» تعریف شده، دیگر پاسخ‌گو نیست. در پیشنهاد راهبردی این سند آمده است که باید این سه‌گانه کنار گذاشته شده و با رویکرد «گفت‌وگوی سخت و مشروط» جایگزین شود تا مسیر همکاری، بدون انفعال و با حفظ منافع متقابل بازتعریف شود. در این میان، توصیه اصلی گزارش به نخبگان فرانسوی و اروپایی آن است که به‌جای پیروی بی‌چون‌وچرا از راهبرد آمریکا، باید یک الگوی مستقل از تعامل با چین طراحی شود.
در بخش‌های پایانی، گزارش پیشنهاد‌هایی مشخص ارائه می‌دهد: از جمله بازگرداندن ابزار‌های حاکمیتی در حوزه اقتصاد (سهمیه‌بندی واردات، الزام انتقال فناوری، قیمت پایه کالا‌های استراتژیک)، بازطراحی بانک سرمایه‌گذاری اروپایی برای پروژه‌های فناورانه، و تقویت پیوند با قدرت‌های شرقی به‌ویژه چین برای مقابله با سلطه‌جویی ارزی، تجاری و امنیتی آمریکا. در این راستا، فرانسه به عنوان تنها کشور عضو شورای امنیت در میان کشور‌های اروپایی، مسئولیت سنگینی برای پیشبرد این مسیر برعهده دارد.
این سند، در نهایت به‌وضوح تصریح می‌کند که بدون طراحی یک الگوی مشارکت فعال، مستقل و در عین حال صریح با چین، اروپا به حاشیه رانده خواهد شد. موضوعی که نه‌تنها اقتصاد، بلکه امنیت و جایگاه جهانی این قاره را به خطر می‌اندازد.
متن کامل گزارش را اینجا بخوانید.
انتهای پیام/
