زیارت «جامعه کبیره» منظومهای کامل معرفتی برای تبیین ابعاد توحید، نبوت، امامت

حجتالاسلام سیدعباس موسوی مطلق، استاد اخلاق و کارشناس مذهبی، در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری آنا با اشاره به زیارت جامعه کبیره آن را یکی از برجستهترین آثار حدیثی شیعه دانست و بیان داشت: این زیارتنامه شریف، از نظر محتوایی یک منظومه کامل معرفتی است که بهروشنی ابعاد توحید، نبوت، امامت، معاد و فلسفه حیات اهلبیت را تبیین میکند.
وی گفت: امام هادی (ع) در این زیارت، ویژگیهای ائمه را با بیانی دقیق، منطقی و عرفانی بیان کردهاند. ساختار منظوم، پاسخگویی به شبهات، و توجه همزمان به معرفت عقلی و شهودی باعث شده تا این زیارت به حق، دانشنامه امامت نام گیرد.
امام هادی، الگوی جوان امروز
این استاد اخلاق با اشاره به ضرورت الگوسازی صحیح برای نسل نوجوان و جوان ابراز داشت: امام هادی علیهالسلام الگویی از علم، وقار، عزتنفس و آزادی معنوی بود. او در سختترین شرایط سیاسی، با ایمان و آگاهی، چراغ راه شیعیان شد.
وی ادامه داد: اگر بخواهیم حضرت را برای نسل نوجوان معرفی کنیم، باید بگوییم: امام هادی (ع)، یک قهرمان آرام و باهوش بود که در دل سختترین روزگار، به مردم امید، ایمان و معرفت آموخت.
این خطیب ابراز داشت: حضرت (ع) در حدود ۶ تا ۸ سالگی، پس از شهادت پدر بزرگوارشان امام جواد علیهالسلام به امامت رسیدند و از همان دوران خردسالی، با پاسخهای حکیمانه و علمی به پرسشهای پیچیده، موجب شگفتی علما و بزرگان زمانه خود میشدند.
وی افزود: نقلهای متعددی از بزرگان مانند یحیی بن هرثمه و ابن سکیت نشان میدهد که حضرت، علوم الهی را بدون آموزش ظاهری میدانستند. این امر از نشانههای روشنی است که به مقام امامت از سوی خداوند دلالت دارد.
عقل کامل در کودکی؛ سنتی الهی در تاریخ امامت
حجتالاسلام موسوی مطلق با تأکید بر اینکه سه تن از ائمه اطهار در کودکی به امامت رسیدهاند، ابراز داشت: امام جواد، امام هادی و حضرت ولیعصر علیهمالسلام هر سه در خردسالی عهدهدار مقام امامت شدند. این امر بیانگر آن است که عقل و علم امام، اکتسابی نیست بلکه الهی و ذاتی است.
سبک زندگی خانوادگی امام؛ ترکیبی از نظم و محبت
وی با اشاره به ویژگیهای اخلاقی امام هادی علیهالسلام ادامه داد: تقوا، وقار، عبادت مستمر، هوش سرشار و قدرت استدلال در سن کم از ویژگیهای بارز حضرت در کودکی بود.
این استاد اخلاق اظهار داشت: با وجود جایگاه علمی و معنوی بالا، ایشان بسیار متواضع بودند و با اعضای خانواده، خدمه و اطرافیان با ادب، محبت و مهربانی رفتار میکردند. این روحیه برای ما الگویی تربیتی است.
وی گفت: خانواده ایشان مبتنی بر پرهیز از اسراف، عبادت منظم، رعایت حقوق همسر و فرزندان و رفتاری اخلاقمحور بود. این سبک زندگی میتواند الگویی روشن برای خانوادههای امروزی باشد؛ بهویژه در عصری که خانوادهها از ضعف روابط عاطفی، بینظمی و خشونتهای کلامی رنج میبرند.
مبارزه با تحریف در پوشش حکمت
حجتالاسلام موسوی مطلق خاطرنشان کرد: دوران امام هادی (ع)، مقارن با قدرتنمایی فرهنگی عباسیان بود. حاکمان عباسی با استفاده از ابزار سیاست و فرهنگ، تلاش زیادی برای تحریف معارف اهلبیت داشتند.
وی افزود: در برابر این هجمهها، امام هادی با درایت تمام، نهاد وکالت را میان شیعیان تقویت کردند. این نهاد، ساختار ارتباطی مؤثری برای اداره امور شیعیان و حفظ پیوند آنان با امام ایجاد کرد؛ ساختاری که زمینهساز دوران غیبت شد.
تربیت شاگردان و تدوین هویت شیعی
این خطیب تهرانی با اشاره به جایگاه علمی امام هادی (ع) تصریح کرد: ایشان با تربیت شاگردانی، چون علی بن مهزیار، ابن قولویه و ابن سکیت، پایههای معرفت شیعی را در سطحی علمی و دقیق استوار کردند. این فعالیتها نقش کلیدی در حفظ هویت فکری و اعتقادی شیعه داشت.
وی ادامه داد: هدایت معنوی و فکری شیعیان در سامرا، تقویت شبکه ارتباطی پیروان اهلبیت و پایداری در برابر فشارهای عباسیان، از جمله خدمات امام هادی در مسیر آمادهسازی تشیع برای عصر غیبت کبری بود.
انتهای پیام/