تبادل دانشجو؛ فرصتی برای توسعه یا زمینه‌ای برای فرار مغزها

تبادل دانشجو؛ فرصتی برای توسعه یا زمینه‌ای برای فرار مغزها
سیاستگذاری نامتوازن در حوزه تبادل دانشجویان بینالمللی در حال تشدید نابرابریهای آموزشی جهانی است. داده های جدید حاکیست کشورهای با درآمد بالا عمدتاً بر جذب دانشجوی خارجی متمرکزند (به عنوان منبع درآمد و جذب استعداد)، درحالی که کشورهای کمدرآمد - با اولویت دادن به اعزام دانشجو - ناخواسته به تشدید پدیده فرار مغزها دامن می‌زنند.

به گزارش خبرنگار آنا، تبادل بین‌المللی دانشجویان محرک کلیدی تبادل دانش جهانی، گفتگوی بین‌فرهنگی و توسعه مهارت‌هاست. این پدیده قابلیت اشتغال دانشجویان در بازارهای کار بین‌المللی را افزایش می‌دهد، به رشد اقتصادی-اجتماعی کشورهای میزبان کمک می‌کند و از نوآوری و همکاری در آموزش عالی حمایت می‌کند. بسیاری از کشورها سیاست‌هایی برای ترویج تبادل دانشجویان معرفی کرده‌اند؛ از برنامه‌های بورسیه و اصلاحات ویزا گرفته تا مشارکت‌های بین‌المللی و چارچوب‌های رسمیت بخشیدن به مدارک تحصیلی. با این حال، دسترسی به تبادل بین‌المللی همچنان محدود است و نابرابری‌ها به ویژه برای دانشجویان از زمینه‌های محروم ادامه دارد. از سیاستگذاران خواسته می‌شود تا استراتژی‌های فراگیر و هماهنگ را اجرا کنند تا فرصت‌های تبادل بین‌المللی در دسترس و عادلانه باشد.  

روندهای جهانی در اهداف ملی برای تبادل دانشجویان  

بر اساس داده‌های رصدخانه سیاست آموزش عالی، ۳۸٪ از کشورهای دارای برنامه ملی آموزش عالی، اهدافی برای افزایش تبادل بین‌المللی دانشجویان دارند. از میان این کشورها، کمتر از یک پنجم هر دو نوع تبادل ورودی و خروجی را هدف قرار داده‌اند. الگوهای منطقه‌ای قابل توجه است: بیش از نیمی از کشورهای آمریکای شمالی و اروپای غربی (۶۹٪) و اروپای مرکزی و شرقی (۶۴٪) اهداف تبادل را در برنامه‌های خود گنجانده‌اند، در حالی که کمتر از یک سوم کشورهای آفریقای زیرصحرایی (۲۴٪)، کشورهای عربی (۱۹٪) و شرق آسیا و اقیانوسیه (۲۷٪) چنین کرده‌اند. به طور کلی، تبادل خروجی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد - به ویژه در مناطقی با ظرفیت محدود آموزش عالی - در حالی که کشورهای با درآمد بالا تمایل دارند هر دو نوع تبادل دانشجویان ورودی و خروجی را ترویج کنند. علاوه بر این، کشورهایی که از سطح بالایی از تبادل ورودی برخوردارند، به طور قابل توجهی بیشتر احتمال دارد که آن را به عنوان یک هدف ملی در نظر بگیرند، که نشان می‌دهد بسیاری از دولت‌ها می‌خواهند الگوهای موجود را تقویت کنند.  

پیامدهای سیاستی و تحقیقات آینده  

دولت‌ها اغلب استراتژی‌های تبادل خود را با اهداف و واقعیت‌های ملی تطبیق می‌دهند. در حالی که کشورهای کم‌درآمد تمایل دارند بر تبادل خروجی تمرکز کنند تا فرصت‌های آموزشی را برای دانشجویان خود گسترش دهند، کشورهای با درآمد بالا بیشتر تبادل ورودی را در اولویت قرار می‌دهند که اغلب منبعی برای تأمین مالی مؤسسات و راهی برای تقویت اقتصاد و نفوذ بین‌المللی آنهاست. داده‌ها نشان می‌دهد در حالی که کشورهای با تبادل ورودی بالا اغلب هدف حفظ یا افزایش آن را دارند، کشورهای با تبادل خروجی بالا کمتر برای این منظور هدفگذاری می‌کنند که احتمالاً بازتابی از نگرانی‌ها درباره فرار مغزها است.  

در پرتو این روندها و اولویت‌های متفاوت، از سیاستگذاران خواسته می‌شود تا برنامه‌های تبادل فراگیر و متوازن را ترویج کنند، به رسمیت شناختن مدارک تحصیلی را تضمین نمایند و در مکانیسم‌های حمایتی برای دانشجویان از زمینه‌های کمتر نماینده‌دهی شده سرمایه‌گذاری کنند. تحقیقات آینده باید به بررسی تأثیرات بلندمدت سیاست‌های تبادل، بازگشت و ادغام فارغ‌التحصیلان آموزش‌دیده بین‌المللی و نقش مدل‌های جایگزین مانند تبادل مجازی در گسترش دسترسی عادلانه به تجربیات یادگیری جهانی ادامه دهد.

انتهای پیام/

رسپینا
گوشتیران
قالیشویی ادیب