آیا کنکور و شایستگی‌سنجی، معلم‌های نسل آینده را به درستی انتخاب می‌کند؟
به گزارش خبرنگار آنا، آیا می‌دانید که در سال گذشته، از هر ۲۵ نفر داوطلب کنکور، تنها یک نفر توانست به دانشگاه فرهنگیان قدم بگذارد؟ این عدد، تنها یک آمار سرد و بی‌روح نیست؛ بلکه شاهدی است بر رقابت سرسختانه و جذابیت حرفه‌ای که هزاران جوان ایرانی را به خود جلب کرده است. دانشگاه فرهنگیان، پلی است که نسل آینده معلمان ایران را شکل می‌دهد، معلمانی که نقششان در شکل‌دهی به آینده کشور، هیچ‌گاه قابل انکار نیست. اما سؤال اصلی اینجاست، با این همه علاقه‌مندی (۵۷ درصد داوطلبان کنکور!) و این همه رقابت، آیا فرآیند گزینش فعلی واقعاً می‌تواند بهترین‌ها را انتخاب کند؟ آیا از ابزار‌های دقیق و هوشمندانه‌ای استفاده می‌کنند که بتواند ذهنیت، شخصیت و شایستگی‌های عمیق یک معلم بالقوه را به درستی ارزیابی کند؟
گفت‌وگوی تفصیلی خبرگزاری آنا با ایوب ابراهیمی، رئیس مرکز نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت دانشگاه فرهنگیان درخصوص جزئیات کنکور فرهنگیان در ادامه قابل مشاهده است.
آنا: چگونه دانشگاه فرهنگیان بهترین‌ها را برای حرفه معلمی انتخاب می‌کند؟
ابراهیمی: تعلیم و تربیت به عنوان مهم‌ترین رکن تعالی و پیشرفت همه‌جانبه کشور اهمیت دارد. دانشگاه فرهنگیان، به عنوان پیشران و کانون تحول و تعالی وزارت آموزش و پرورش، نقشی محوری در تربیت نیروی انسانی متخصص، متعهد، مؤمن و عالم برای نظام آموزش و پرورش کشور ایفا می‌کند. این دانشگاه با توجه به اهداف بلندمدت اسناد ملی از جمله سند چشم‌انداز، نقشه جامع علمی کشور، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و سایر اسناد فرادست، به تربیت نیروی انسانی می‌پردازد.
دانشگاه فرهنگیان به عنوان دستگاه تربیت‌کننده معلمان نسل آینده، بسیار حائز اهمیت است و باید در مرکز توجه آحاد مختلف مردم، مسئولان و تمامی دستگاه‌های سهیم و مؤثر در تعلیم و تربیت کشور قرار گیرد، زیرا آینده کشور وابسته به نسلی است که امروز توسط این دانشگاه تربیت می‌شود.
اگر بخواهیم بخشی از تربیت را ناظر به ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و استعداد‌های فردی تفسیر کنیم، باید به چگونگی و مکانیسم انتخاب متقاضیان ورود به تربیت معلم توجه کنیم، قطعا این افراد باید از ذات معلمی برخوردار بوده، نسبت به آن عشق و علاقه داشته و از شایستگی‌های ویژه‌ای برخوردار باشند. بر این اساس آزمون ورودی مبتنی شایستگی‌های بنیادین معلمی طراحی و اجرا می‌شود، زیرا شغل معلمی از جمله مشاغل منحصر‌به‌فرد است.
آنا: با توجه به رقابت سنگین برای ورود به دانشگاه فرهنگیان، آیا ابزار‌های فعلی ارزیابی واقعاً می‌توانند بهترین نیرو‌ها را شناسایی کنند؟
علاقه‌مندی ۵۷ درصدی داوطلبان کنکور به شغل معلمی؛ جذب سالانه دانشگاه فرهنگیان تحت تأثیر ضوابط مشخص
ابراهیمی: سال گذشته، تقریباً یک میلیون و ۱۵۲ هزار نفر در کنکور سراسری شرکت کردند که از این تعداد، ۶۶۰ هزار نفر خواهان و متقاضی ورود به دانشگاه فرهنگیان بودند. این آمار نشان‌دهنده علاقه‌مندی ۵۷ درصدی داوطلبان به شغل معلمی است. با توجه به تنوع پذیرش دانشگاه در رشته‌های مختلف مورد نیاز وزارت آموزش و پرورش، داوطلبان در گروه‌های آزمایشی مختلف توزیع شده و رقابت برای ورود به دانشگاه فرهنگیان را تشکیل می‌دهند.
در حالی که تقاضا برای ورود به دانشگاه فرهنگیان بسیار بالاست، سوالی که مطرح می‌شود این است که سالانه چند نفر جذب این دانشگاه می‌شوند. سهمیه جذب دانشجومعلم در دانشگاه فرهنگیان بر اساس قانون متعهد خدمت به وزارت آموزش و پرورش، تابع ضوابط مشخصی است که هر ساله بر اساس توافق وزارت آموزش و پرورش، سازمان اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه و بودجه تعیین می‌شود.
هر ساله، بر اساس نیاز‌های اعلام‌شده وزارت آموزش و پرورش، تعداد مشخصی ردیف استخدامی توسط سازمان اداری و استخدامی کشور به این امر اختصاص داده می‌شود که ملاک پذیرش در دانشگاه فرهنگیان قرار می‌گیرد.
رقابت سنگین برای ورود به دانشگاه فرهنگیان؛ ضرورت استفاده از ابزار‌های تشخیصی دقیق
جذب دانشجومعلم در دانشگاه فرهنگیان تحت عنوان مشمولان قانون متعهد خدمت به وزارت آموزش و پرورش، تابع ضوابط مشخصی است که هر ساله در تعامل میان وزارت آموزش و پرورش، سازمان اداری و استخدامی کشور و سازمان برنامه و بودجه تعیین می‌شود.
گذشته حاکی از این است که سهمیه پذیرش همواره از ۲۵ هزار نفر تا دامنه ۳۰ هزار نفر متغیر بوده است. نظر به اینکه در سال گذشته ۶۶۰ هزار نفر برای ۲۷ هزار جایگاه متقاضی بودند، رقابت فوق‌العاده‌ای در این حوزه شکل یافت. این آمار نشان می‌دهد که تنها یک نفر از هر ۲۵ نفر می‌تواند در این فرآیند موفق شود. بر این اساس به منظور به‌گزینی، ضروری است از ابزار‌های اثربخش در تشخیص و تمیز افراد برای مشاغل معلمی استفاده شود. این ابزار‌ها باید توانایی تفکیک و تمیز دقیق افراد را داشته باشند تا بهترین نیرو‌ها برای این شغل منحصر‌به‌فرد انتخاب شوند.
آنا: ارزیابی شایستگی معلمی دقیقاً شامل چه مراحلی می‌شود؟ آیا مصاحبه، آزمون عملی یا سنجش روان‌شناختی نیز بخشی از این ارزیابی است؟
فرآیند گزینش ورود به دانشگاه فرهنگیان؛ توضیح کامل مراحل و جزئیات
ابراهیمی: دانشگاه فرهنگیان، به عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز آموزشی در حوزه تربیت معلم در ایران، هر ساله با اجرای یک فرآیند دقیق و چندمرحله‌ای، داوطلبان را برای ورود به دوره‌های آموزشی خود، ارزیابی می‌کند. این فرآیند شامل مراحل مختلفی است که هر کدام نقش مهمی در شناسایی و انتخاب افراد مستعد و شایسته برای حرفه معلمی دارد. در ادامه، به طور کامل و بدون حذف هیچ جزئیاتی، این فرآیند تشریح می‌شود.
آزمون کنکوراولین قدم در این فرآیند، شرکت داوطلبان در آزمون کنکور است. این آزمون شامل دو بخش اصلی است. داوطلبان در آزمون عمومی کنکور، که مرتبط با گروه آزمایشی خودشان است، شرکت می‌کنند. این بخش نشان‌دهنده تسلط آنها بر دروس پایه و تخصصی است.
داوطلبان در آزمون اختصاصی تربیت معلم هم زمان با آزمون گروه آزمایشی خود شرکت می‌کنند. این آزمون به صورت جداگانه برگزار نمی‌شود و محتوای آن صرفا در قالب دفترچه‌ای مجزا، موضوعات مرتبط با حرفه معلمی و تعلیم و تربیت را پوشش می‌دهد. (محتوا و چگونگی این آزمون هر ساله در دفترچه کنکور اطلاع رسانی می‌شود)
جمع‌بندی نمرات
نمراتی که داوطلبان در این دو بخش کسب می‌کنند، به صورت ترکیبی محاسبه شده و به نمره کل (تراز) تبدیل می‌شوند. این نمره نهایی، به عنوان نمره کل معرفی به مرحله ارزیابی شایستگی معلمی شناخته شده و معیار اصلی برای تعیین چندبرابر ظرفیت و ورود به مرحله بعدی است.
آنا: آیا مصاحبه، آزمون عملی یا سنجش روان‌شناختی نیز بخشی از ارزیابی است؟
معرفی داوطلبان برای ارزیابی شایستگی
ابراهیمی: پس از تعیین نمره کل، لیست داوطلبان بر اساس کد رشته محل متقاضیان و متناسب با ظرفیت پذیرش آن موقعیت، رتبه‌بندی می‌شود. در این مرحله، تعدادی از داوطلبان که نمرات بالاتری کسب کرده‌اند، برای شرکت در مرحله ارزیابی شایستگی معلمان انتخاب می‌شوند. این تعداد معمولاً سه برابر ظرفیت پذیرش برای هر کد رشته محل است. به عبارت دیگر، اگر برای یک رشته خاص در شهری مشخص، تعداد مشخصی ظرفیت پیش‌بینی شده باشد، سه برابر آن تعداد، از داوطلبان برتر به مرحله بعدی راه پیدا می‌کنند. این رویکرد به دانشگاه فرهنگیان اجازه می‌دهد تا از میان داوطلبان برتر، افرادی را که واجد شرایط بیشتری هستند، شناسایی کند.
ارزیابی شایستگی‌های معلمی (ارزیابی تکمیلی)
این مرحله، که از اهمیت بالایی برخوردار است، شامل دو بخش اصلی اعم از شایستگی عمومی و شایستگی مکتسبه است. شایستگی‌های عمومی در این بخش، ویژگی‌های شخصیتی و رفتاری داوطلبان مورد بررسی قرار می‌گیرد. انگیزه و علاقه به حرفه معلمی داوطلب باید انگیزه قوی برای ورود به حرفه معلمی داشته باشد و از این شغل به عنوان یک حرفه اصیل و مؤثر در جامعه، آگاهی داشته باشد.
توانایی برقراری ارتباط مؤثر با دانش‌آموزان، همکاران و والدین و همچنین تأثیرگذاری مثبت در محیط آموزشی، توانایی سازگاری با شرایط مختلف و حل مسائلی که ممکن است در محیط کار پیش بیاید، تفکر تحلیلی و حل مسئله توانایی تحلیل موقعیت‌ها، توانایی ایجاد ایده‌های جدید و رویکرد‌های نوین در تدریس و مدیریت کلاس، توانایی تصمیم‌گیری هوشمندانه و مبتنی بر داده‌ها و شواهد و ارائه راه‌حل‌های مناسب برای چالش‌های موجود از دیگر ویژگی‌های مکتسبه است. شایستگی‌های مکتسبه ناظر بر مدارک، مستدات و سوابق دوران تحصیلات به بررسی مهارت‌ها و توانایی‌های تخصصی مرتبط با شغل معلمی می‌پردازد.
سابقه و فعالیت‌های علمی و فرهنگی
شرکت در المپیادها، جشنواره‌ها و مسابقات علمی، فرهنگی و هنری که نشان‌دهنده علاقه و توانایی داوطلب در حوزه‌های مختلف است. عضویت در تشکل‌هایی مانند پیشتازان، فرزانگان، هلال احمر، بسیج دانش‌آموزی و انجمن اسلامی و داشتن گواهی‌هایی مرتبط با حوزه‌های مختلف، مانند مهارت‌های دیجیتال و فناوری اطلاعات که نشان‌دهنده مشارکت فعال داوطلب در فعالیت‌های اجتماعی است.
آنا: آیا نمره کنکور سراسری مورد نظر، نمره کل (تراز) است یا فقط دروس عمومی یا اختصاصی؟ و آیا برای داوطلبان کنکور ۱۴۰۴، همان نمره مرحله اول ملاک خواهد بود؟
محاسبه نمره نهایی و انتخاب پذیرفته‌شدگان
ابراهیمی: در نهایت، نمرات حاصل از مراحل مختلف، شامل نمره کل آزمون کنکور، نمره ارزیابی شایستگی‌های معلمی و نمره سوابق تحصیلی داوطلبان، با هم ترکیب می‌شوند. این ترکیب منجر به ایجاد یک نمره نهایی شده و به همراه نتایج حاصل از فرایند گزینش به عنوان معیار اصلی انتخاب پذیرفته‌شدگان در دانشگاه فرهنگیان قلمداد می‌شود.
فرآیند گزینش ورود به دانشگاه فرهنگیان، با توجه به مراحل مختلفی که شامل آزمون کنکور، ارزیابی شایستگی معلمین، بررسی سوابق تحصیلی و گزینش است، به دنبال شناسایی افرادی است که نه تنها از نظر علمی و تخصصی مستعد هستند، بلکه از نظر شخصیتی و رفتاری نیز واجد شرایط حرفه معلمی هستند. این رویکرد دقیق و چندجانبه، به دانشگاه فرهنگیان کمک می‌کند تا دانشجومعلمانی را جذب کند که می‌توانند در آینده، به عنوان معلمانی موفق و مؤثر، نقش مهمی در تعلیم و تربیت نسل آینده ایفا کنند.
شاید بپرسید، این همه زحمت و رقابت برای یک شغل چرا؟ اما حقیقت این است که معلمی، فقط یک شغل نیست، بلکه یک مأموریت است. هر معلم، هزاران زندگی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و هر تصمیم کوچکی که در کلاس درس می‌گیرد، می‌تواند آینده یک نسل را رقم بزند. دانشگاه فرهنگیان، با تمام این فرآیند‌های دقیق و چندمرحله‌ای، سعی دارد بهترین‌ها را برای این مأموریت مقدس انتخاب کند. اما آیا این کافی است؟ آیا می‌توانیم با این سیستم فعلی، واقعاً اطمینان حاصل کنیم که هر کسی که وارد این حرفه می‌شود، آمادگی لازم برای تغییر دنیای کوچکش، یعنی کلاس درس را دارد؟
انتهای پیام/
