فصل سوم؛ اپیزود ششم

داستان تن‌تن‌های مونث

به نظر شما تمام سیاحتگران یا جهانگردان دنیا فقط مرد بودند؟ آیا زنان هم این امکان را داشتند که با توجه به شرایط و تفکر قرون گذشته، بتوانند پا به پای مردان به نقاط ناشناخته‌ زمین سفر کنند؟ اصلا می‌دانید کلمه‌ سیاح یعنی چه؟

کد خبر : 968022

اشتراک گذاری

فصل سوم پادکست آنالوگ با یک کاراکتر جدید شروع به کار کرده است. راوی ما در این شروع جدید، به همراه یک دستیار هوش مصنوعی به بیان موضوعات و پدیده‌های مختلف در حوزه‌ی علم و فناوری، تاریخ، فرهنگ و... می‌پردازد. ما قصد داریم با دیالوگ بین یک هوش انسانی و یک هوش مصنوعی، به روایت جدیدی در پادکست سازی برسیم.

چادر کردیم رفتیم تماشا*

کلمه‌ی سیاح به معنای بسیار سفر کننده جهانگرد و ماجراجو است. این کلمه از ریشه ی عربی «سَاحَ» به معنای گردش کرد، رفت و آمد کرد و سیر کرد گرفته شده است. در فرهنگ فارسی عمید سیاح این گونه تعریف شده: «کسی که بسیار سیاحت و جهانگردی کند، جهانگرد، بسیار سیاحت کننده. این کلمه به افراد ماجراجو و جستجوگر بیشتر دلالت دارد، تا تنها گردشگر و مسافرِ صرف، که در ادبیات نیز دلایل آن آمده است. به عنوان نمونه در گلستان سعدی به اهمیت دوستی با سیاحان اشاره شده و آن‌ها را افرادی با نام نیک می‌داند. در تاریخ بیهقی نیز به افراد سیاح بسیار اشاره شده که نشان از اهمیت این اشخاص دارد. حال سوال اینجاست که زنان سیاح چطور؟

در طول تاریخ و در عصر حاضر، نمونه های بسیار درخشانی از زنان سیاح و ماجراجو وجود داشته و دارد. هیچ محدودیت بیولوژیکی یا ذاتی وجود ندارد که زنان را از تجربه سفرهای پر خطرکشف مکان های جدید و انجام ماجراجویی باز دارد. هرآنچه هست، محدودیت های ذهنی ساخته شده توسط جامعه در طول قرون و اعصار مختلف است. اتفاقا زنان با غلبه بر موانع اجتماعی و فرهنگی دستاوردهای چشمگیری داشته‌اند. در طول تاریخ، زنان بسیاری بوده اند که به سفرهای دور و دراز رفته اند، مناطق ناشناخته را کشف و ماجراجویی های بزرگی را تجربه کرده‌اند. از جهانگردان مشهور گرفته تا محققان و فعالان زن که برای اهداف خاصی سفر کرده اند.

خیلی جالب است که به صورت پیشفرض در ذهن ما اینطور جا افتاده که ماجراجوها و سفرکننده‌های محقق، حتما باید مرد باشند و تعجب می‌کنیم که درمورد زنان سیاح و محقق چیزی بشنویم.

دلیل این که تعجب میکنیم به خاطر تجربه های تاریخی ماست. واقعا محدودیت هایی برای زنان وجود داشته و هنوز هم وجود دارد. محدودیت هایی که به مسائل اجتماعی و فرهنگی مربوط بوده، که به نگرش های سنتی و کلیشه ای جوامع مختلف برمی‌گردد. در بسیاری از فرهنگ‌ها، نقش های سنتی برای زنان تعریف شده و عملی مثل گردشگری و سفر، به خصوص به تنهایی، برای آن ها مناسب تلقی نمی شود. بخشی از این رفتار به دلیل نگرانی‌های خانوادگی و مسئولیت‌های مراقبتی نیز هست. چون زنان مسئولیت بیشتری در خانه دارند و مراقبت از فرزندان به آن‌ها سپرده شده است. دلیل دیگر ترس از قضاوت و بدنامی و بخشی به دلیل محدودیت‌های قانونی و مذهبیست. اما با وجود همه‌ی این‌ها زنانی ماجراجو و سیاحتگر وجود داشته‌اند و دست به سفرهای دور و دراز زده‌اند. مثل جین بارت گیاه شناس و یا نلی بلای روزنامه نگار و حتی در ایران مثل عالیه خانم شیرازی، که در این اپیزود از پادکست آنالوگ درموردشان خواهید شنید.

*چادر کردیم رفتیم تماشا، نام کتاب سفرنامه‌ی عالیه خانم شیرازی است، که توسط نشر اطراف، به اهتمام زهره ترابی به چاپ رسیده است