تجربه‌های یک معلم از آموزش آنلاین؛ از چالش‌ها تا فرصت‌ها
به گزارش خبرنگار آنا، یادگیری آنلاین به طور فزاینده‌ای به شکلی محبوب و رایج برای توسعه حرفهای معلمان در سراسر جهان، چه در کشورهای ثروتمند و چه در کشورهای فقیر، تبدیل شده است.
دلایل جذابیت این روش به راحتی قابل درک است. این شیوه به وزارتخانه‌های آموزش و پرورش امکان می‌دهد تا فرصت‌های یادگیری حرفهای را به صورت گسترده در اختیار معلمان قرار دهند. معلمان می‌توانند از طریق تلفن‌های همراهی که بسیاری از آنها در دسترس دارند، به دوره‌های آنلاین دسترسی پیدا کنند. علاوه بر این، افزودن محتوای جدید به این دوره‌ها با هزینه‌ای نسبتاً کم امکان‌پذیر است. در نتیجه، یادگیری آنلاین می‌تواند هزینه‌های مالی و نیروی انسانی مرتبط با توسعه حرفهای را کاهش دهد، زیرا معلمان می‌توانند پس از ساعت مدرسه در جوامع خود در این آموزش‌ها شرکت کنند.
جذابیت کلاس‌ها و آموزش‌های آنلاین بر کسی پوشیده نیست. در واقع، آموزش آنلاین این فرصت را برای سیاست‌گذاران فراهم می‌کند تا یادگیری را در مقیاسی گسترده‌تر اجرا کنند. با این حال، این خطر نیز وجود دارد که برنامه‌های بی‌کیفیت، برنامه‌های باکیفیت را تحت الشعاع قرار دهند و در نهایت، معلمان و دانش‌آموزان متضرر شوند. برای بهبود کیفیت کلی برنامه‌های آموزش آنلاین، می‌توان با مسئولیت‌پذیر کردن این برنامه‌ها، طراحی دقیق برای تضمین کیفیت، استفاده از استانداردهای معتبر، ارزیابی‌های سخت‌گیرانه، به‌کارگیری چارچوب‌های تضمین کیفیت و اطمینان از صلاحیت مربیان آنلاین، گام‌های مؤثری برداشت.
با این حال، آموزش آنلاین همواره با چالش‌های متعددی نیز روبرو است. به همین منظور، بر آن شدیم تا با یکی از دبیران رسمی منطقه‌ی نه اداره آموزش و پرورش شهر تهران گفت‌وگویی داشته باشیم و به تبیین چالش‌ها و فرصت‌های این شیوه از آموزش بپردازیم.
مشروح گفت‌وگوی تفصیلی خبرگزاری آنا به شرح زیر است؛
آنا: بفرمایید تأثیر آموزش‌های آنلاین بر کیفیت یادگیری دانش‌آموزان و نقش معلم در این فرآیند به چه صورتی است؟
حاصلیان:
برای هر معلمی، لحظاتی که در کلاس درس سپری می‌شود، سرشار از تجربه‌های ارزشمند است. اگر بخواهم از تجربیات تدریس آنلاین صحبت کنم، شاید بتوان کتابی کامل از آنها نوشت؛ اما به طور خلاصه، به چند مورد از مهم‌ترین‌ها اشاره می‌کنم. اولین تجربه‌ای که نه‌تنها برایم بسیار مهم بود، بلکه باعث ارتقای مهارت‌های شخصی‌ام نیز شد و گاهی مرا سر ذوق می‌آورد، استفاده از فناوری‌های نوین و تکنولوژی در فرآیند تدریس و آموزش است. دلیل این موضوع این است که به نظر من، استفاده از فناوری‌های روز برای همه جذاب و سرگرم‌کننده است و وقتی این فناوری‌ها به ابزاری برای تقویت یادگیری تبدیل می‌شوند، تجربه‌ای شگفت‌انگیزتر خلق می‌کنند.
به یاد دارم در اوایل خدمتم در دهه هشتاد، اگر گزارشی به دفتر مدرسه می‌رسید که دبیری در کلاس از تلفن همراهش استفاده کرده است، مثلاً پیامکی خوانده یا تماسی پاسخ داده، حتماً پس از کلاس با تذکر معاونین مواجه می‌شد. در جلسات شورای مدرسه نیز همیشه تأکید می‌شد که معلمان با موبایل خاموش وارد کلاس شوند. در حالی که امروز، در روزهای تدریس آنلاین، موبایل به تنها راه ارتباطی دبیران با دانش‌آموزان تبدیل شده است. حتی بعدها که کلاس‌های هوشمند رواج یافت، اوضاع چندان بهتر نشد، زیرا بسیاری از محتواهای آموزشی از قبل تهیه شده بودند و اغلب نیازهای واقعی کلاس را برطرف نمی‌کردند. در برخی دروس نیز محتوای آموزشی مناسب اصلاً وجود نداشت.
اما شیوع کرونا ناگهان همه معلمان را در موقعیتی قرار داد که پیش از آنکه خودشان متوجه شوند، به تولیدکنندگان ماهر محتوای آموزشی تبدیل شدند. آنها می‌توانستند با توجه به نیازهای دانش‌آموزانشان، محتوای آموزشی مناسب و اختصاصی تولید کنند. به نظر من، این اتفاق یکی از بزرگترین و بهترین تجربه‌هایی بود که می‌توان از آن یاد کرد. تجربه دیگری که فکر می‌کنم بیانش خالی از لطف نباشد، به همین محتواهای آموزشی مربوط می‌شود. اگر محتوایی با کیفیت و متناسب با نیاز دانش‌آموزان تهیه شود، تعداد بسیار بیشتری از آنها می‌توانند از آن بهره‌مند شوند. مثلاً در درس شیمی دهم، مبحثی با عنوان «رسم ساختار لوییس» وجود دارد که هم برای تدریس و هم برای یادگیری دانش‌آموزان بسیار چالش‌برانگیز است. این مبحث همیشه زمان و انرژی زیادی از دبیر می‌گیرد، اما باز هم دانش‌آموزان به خوبی آن را یاد نمی‌گیرند. به گونه‌ای که تقریباً هیچ دانش‌آموزی در پایه دهم نیست که در این مبحث اشکال نداشته باشد.
در سال تحصیلی ۱۳۹۹، که مدارس کاملاً مجازی بودند، چاره‌ای نداشتم جز اینکه این مبحث را به صورت آنلاین تدریس کنم. بنابراین، با استفاده از پاورپوینت، نرم‌افزارهای تصویربرداری از صفحه نمایش، پی‌دی‌اف‌های کتاب، قلم نوری و سایر ابزارهایی که در اختیار داشتم، چند روز وقت گذاشتم و یک فیلم آموزشی تهیه کردم. نتیجه این شد که به گفته خود دانش‌آموزان، این فیلم به مراتب مفیدتر از کلاس حضوری بود. آنها می‌گفتند هر بار که مبحث را فراموش می‌کنند، به فیلم مراجعه کرده و مطالب را دوباره مرور می‌کنند. حتی چند بار از من درخواست کردند که برای سایر مباحث نیز فیلم‌های مشابهی تهیه کنم. اما از آنجا که مدرسه ما نمونه دولتی بود و یک بستر آموزشی خاص برای تدریس آنلاین در نظر گرفته شده بود، تهیه فیلم‌های آموزشی به عنوان «تدریس آفلاین» تلقی می‌شد و از ما خواسته می‌شد ترجیحاً در همان پلتفرم، تدریس آنلاین داشته باشیم. به همین دلیل، فیلم دیگری نساختم. سال بعد، با توجه به بازخوردهای مثبتی که از آن فیلم دریافت کرده بودم، با وجود حضوری بودن کلاس‌ها، دوباره آن را در اختیار دانش‌آموزانم قرار دادم. این بار نه‌تنها تدریس این مبحث برایم بسیار راحت‌تر بود و فقط به رفع اشکال محدود شد، بلکه دانش‌آموزان نیز به خوبی مبحث را یاد گرفتند.
آخرین تجربه‌ای که می‌خواهم به آن اشاره کنم، به نقش دبیران در کلاس مربوط می‌شود. در روش‌های آموزشی سنتی، نقش معلم در اجرا و انتقال درس بسیار محوری است. اما به مرور و با تجربه دریافتم که در تدریس آنلاین، می‌توان به راحتی فضا را به جستوجو و کشف دانش‌آموزان سپرد و آنها نیز به خوبی می‌توانند اطلاعات را به تنهایی به دست آورند. گویی این دانش‌آموزان برای این دوره و زمانه متولد شده‌اند و این شیوه آموزش برایشان کاملاً طبیعی است.
آنا: به نظر شما، آموزش آنلاین چه تأثیری بر کیفیت یادگیری دانش‌آموزان داشته است؟ آیا توانسته‌اید در فرآیند تدریس آنلاین، با چالش‌هایی مواجه شوید؟
حاصلیان: امروز با نسلی از دانش‌آموزان روبرو هستیم که گویا برای آموزش آنلاین از قبل آماده بوده‌اند. به نظر من، برای زندگی در دنیای آینده لازم است دانش‌آموزان در سیستمی آموزش ببینند که تلفیقی از آموزش سنتی و آنلاین باشد. در واقع، سیستم آموزشی سنتی به تنهایی دیگر نمی‌تواند نیازهای دانش‌آموزان را برای دنیای پیشِ رو فراهم کند.
آینده به انسان‌هایی نیاز دارد که مسئولیت یادگیری را خودشان به عهده بگیرند و سیستم آموزش آنلاین که دانش‌آموز محور است، این امکان را به نسل جدید می‌دهد تا پاسخ سوالات را علاوه بر کتاب درسی یا توضیحات تنها یک معلم، با جستوجو در منابع مختلفی که اینترنت بدون محدودیت زمانی و مکانی در اختیارشان قرار می‌دهد، به دست آورند یا از ابزارهای مختلفی استفاده کنند که میزان یادگیری‌شان را چندین برابر می‌کند. اگرچه این روزها با نوعی از بی‌سوادی و کاهش مهارت‌ها در نسل جدید دانش‌آموزان روبرو هستیم، اما نمی‌توانیم تمام تقصیرها را بر گردن آموزش آنلاین بیندازیم. یکی از مقصرین اصلی، کاهش ساعات آموزشی در دوره دبیرستان است. تدریس به شیوه معکوس که اساسش بر تدریس آنلاین و آفلاین است، به کمک آموزش سنتی آمده و توانسته بخشی از کمبودهای وقت در کلاس‌های حضوری را جبران کند.
برای کاهش مهارت‌هایی مانند خواندن و نوشتن یا غلط‌نویسی در دیکته، که مستقیماً به حضور دانش‌آموزان در فضای مجازی و کمتر خواندن کتاب و صحبت کردن مربوط می‌شود، باید راه‌حلی پیدا کرد تا نه از آن طرف بوم بیفتیم و نه از این طرف! بله، بسیار چالش‌برانگیز بود. بزرگترین چالش من در آغاز تدریس آنلاین این بود که نمی‌دانستم قرار است «چگونه» تدریس کنم! هر معلمی قبل از حضور در کلاس درس دو سوال اصلی از خود می‌پرسد: اول، چه چیزی را قرار است تدریس کنم؟ دوم، چگونه قرار است تدریس کنم؟ در زمان شیوع ویروس کرونا و آغاز آموزش‌های آنلاین، همه دبیران از جمله خودم پاسخ سوال اول را به خوبی می‌دانستیم.
آنچه که بسیار چالش‌برانگیز بود، چگونگی تدریس بود. آموزش سنتی بیشتر بر مبنای سخنرانی و ارتباط چهره به چهره یا نفس به نفس است. اما در آن زمان با شرایطی روبرو بودیم که نه تنها هیچ‌یک از طرفین یکدیگر را نمی‌دیدند، بلکه روش‌های تدریس سخنرانی نیز دیگر جوابگو نبود. واقعاً وقتی آن ایام را مرور می‌کنم، متحیر می‌شوم که چگونه آن را پشت سر گذاشتیم!
آنا: در حین تدریس آنلاین، آیا دانش‌آموزان همان‌طور که در کلاس‌های حضوری درگیر می‌شوند، در فضای مجازی هم توجه و مشارکت کافی دارند؟
حاصلیان: قطعاً مشارکت و درگیری در فضای مجازی به کیفیت کلاس‌های حضوری نمی‌رسد، اما بستگی زیادی به پلتفرم، سرعت اینترنت و خواست دبیر دارد. مثلاً اوایل تدریس آنلاین در فروردین و اردیبهشت سال ۹۹، بستر شاد تازه راه‌اندازی شده بود و ارسال یک پی‌دی‌اف ساده اغلب پنج تا شش دقیقه طول می‌کشید. بعضی مواقع هم پس از پنج دقیقه معطلی خطا می‌داد که ارسال نشده است. به همین دلیل، از آن زمان خاطرات خوبی از کارکردن در فضای شاد ندارم و دبیران و دانش‌آموزان به جای مشارکت و یادگیری دچار کلافگی می‌شدند.
در مهر همان سال، پلتفرم‌هایی همچون اسکای‌روم و ادوبی کانکت برای تدریس آمد که شرایط کمی بهتر شد، اما در بسیاری از مواقع سرعت اینترنت اجازه نمی‌داد که مثلاً دانش‌آموزان دوربین موبایلشان را روشن کنند و با پرسش و پاسخ‌های به موقع در کلاس مشارکت داشته باشند. به مرور با تسلط بیشتر دبیران و دانش‌آموزان بر بسترهای آموزشی آنلاین و بهبود فضاهایی مثل شاد، اگر دبیر بخواهد از دانش‌آموزان کار بگیرد و آنها در یادگیری درگیر باشند و مشارکت کنند، عملی است مگر آنکه به دلیل کمبود وقت، دبیر فقط بخواهد درس را به بودجه‌بندی مربوط به امتحان برساند. با این حال تأکید می‌کنم که کیفیت فضای کلاس و آموزش حضوری را ندارد.
درگیری و مشارکت در فضای مجازی به دل هیچ معلمی نمی‌چسبد! دقیقاً مثل تبریک تولد در فضای مجازی با انواع برچسب‌های کیک و فشفشه و صورتک‌های خندان که هیچ‌گاه جای کیک واقعی و صورت‌های خندان عزیزان در فضای حقیقی را نمی‌گیرد، اما برای رفع تکلیف بد نیست!
آنا: شما به عنوان معلم، چه راهکار‌هایی برای حفظ تعامل و انگیزه در دانش‌آموزان آنلاین به کار می‌برید؟ آیا ابزار خاصی استفاده می‌کنید؟
حاصلیان: تا اینجای صحبت احتمالاً متوجه شده‌اید که من از جمله معلمینی استم که نگرشم به تدریس در فضای آنلاین، مثبت است. مسلماً نمی‌توان چشم را بر روی اشکالات و کمبودهای متعددی که در تدریس مجازی وجود دارد، بست، اما داشتن یک دیدگاه مثبت و رویکرد حل مسئله می‌تواند به هر معلمی در عبور از موانع کمک بسیار زیادی کند. به گمانم همین نگرش مثبت و روحیه انعطاف‌پذیری معلم، مهم‌ترین عاملی است که می‌تواند به دانش‌آموزان انگیزه دهد و سبب شود در فضای مجازی نیز همچون فضای حقیقی، یاد بگیرند و تعامل داشته باشند.
اینکه معلمی با علاقه فناوری‌های نوین آموزشی را یاد می‌گیرد و برای دانش‌آموزانش فیلم‌های آموزشی مخصوص همان کلاس را تهیه می‌کند، قطعاً برای بچه‌ها انگیزه‌بخش است. چت‌های آنلاین، بازخوردهای به‌موقع، استفاده از روش‌های متنوع تدریس آنلاین مانند استفاده از پادکست، واقعیت افزوده، آزمایشگاه مجازی، بازی‌های آنلاین و غیره، استفاده از منابع متنوع غیر از کتاب درسی و مدیریت زمان می‌تواند به مرور نه‌تنها تسلط و ذوق دبیر را به آموزش آنلاین نشان دهد، بلکه شوق یادگیری را در دانش‌آموزان نیز ایجاد کند.
آنا: چه تفاوت‌هایی بین آموزش حضوری و آنلاین از نظر ارتباطات دانش‌آموزی و شیوه‌های تدریس می‌بینید؟
حاصلیان: یکی از مهم‌ترین تفاوت‌هایی که در شیوه تدریس بین آموزش حضوری و آنلاین وجود دارد، معلم‌محوری و دانش‌آموز‌محوری این دو سبک از آموزش است. در آموزش سنتی، معلم عمدتاً دانش را به دانش‌آموز منتقل می‌کند و جلسه بعد نیز او را ارزیابی می‌کند که آیا به خوبی درس را فراگرفته یا خیر. اما در آموزش آنلاین، معلم به عنوان «تسهیل‌گر یادگیری» شناخته می‌شود، عنصری که تنها کمک می‌کند دانش‌آموز راه و روش یادگرفتن را بیاموزد و نه دانش صرف.
از نظر ارتباطات دانش‌آموزی نیز، از آنجا که در آموزش‌های حضوری، تمامی دانش‌آموزان یک کلاس همزمان درس را دریافت می‌کنند، امکان توجه به توانایی‌های فردی یا علائق دانش‌آموزان کمتر می‌شود. مثلاً دانش‌آموزی که شیمی آلی را دوست دارد، در کنار دانش‌آموزی می‌نشیند که علاقمند به شیمی معدنی است. در حالیکه این دو در یک محیط و بستر مجازی به راحتی می‌توانند وقت خودشان را بیشتر در زمینه علاقه و توانایی‌هایی که دارند صرف کنند یا به عبارتی به طور غیرهمزمان آموزش ببینند.
به نظر من که در هر دو زمینه به اندازه کافی تجربه تدریس دارم، تدریس در فضای آنلاین، در صورتی که شرایط کمی بهتر از حال حاضر باشد، بسیار جذاب‌تر و خوشایندتر است.
آنا: از نظر شما، چه مهارت‌هایی برای یک معلم در تدریس آنلاین ضروری است که در آموزش حضوری نیازی به آنها نباشد؟
حاصلیان: کلاً یک معلم در فرآیند آموزش باید به مجموعه‌ای از مهارت‌های متنوع تسلط داشته باشد و نمی‌توان گفت مهارتی در تدریس مجازی ضرورت دارد و در تدریس حضوری نیازی به آن نیست. اما از آنجا که وقتی تدریس آنلاین و مجازی باشد، دیگر ارتباط مستقیم و چشم در چشم وجود ندارد، به نظرم اولین و مهم‌ترین مهارتی که یک معلم باید به آن مسلط باشد، حفظ مهارت‌های ارتباطی با دانش‌آموزانش است. اینکه خوب، واضح و روشن صحبت کند، حرفهای دانش‌آموزان را نیز با دقت گوش دهد و آنها را به هر طریقی که صلاح می‌داند در یادگیری و تدریس مشارکت دهد. مثلاً میکروفن یا دوربین‌شان را روشن کنند یا متن تایپ کنند.
معلمی که بخواهد در تدریس آنلاین موفق باشد لازم است که خودش نیز همواره یادگیرنده باشد. به این ترتیب با یادگیری فناوری‌های نوین و روش‌های استفاده از آنها در آموزش، می‌تواند مهارت‌های تدریس خود را ارتقا دهد و آموزشی کارآمد و مؤثر برای دانش‌آموزانش داشته باشد. مهارت بعدی، داشتن نظم و ساماندهی برنامه‌هاست، یا به نوعی مهارت مدیریت زمان. از آنجا که تدریس آنلاین در فضای خانه انجام می‌شود، بیشتر مواقع تدریس و زندگی شخصی معلم با یکدیگر تداخل پیدا می‌کنند.
در صورتی که مدیریت زمان و داشتن برنامه مشخص می‌تواند حد و مرز کار و زندگی را به خوبی از هم جدا کند که معلمین نه از کارشان باز بمانند و نه از زندگی شخصی. اوایلی که تدریس مجازی داشتیم، می‌دیدم که دیگر برای خودم و بسیاری از همکارانم روز تعطیلی وجود ندارد، چون در تمام مدت یا در حال تدریس بودیم یا در حال انجام کارهای مرتبط با آن. البته به مرور زمان و تسلط بیشتر به آموزش آنلاین، در حال حاضر گرچه به صفر نرسیده، اما خیلی کمتر شده است.
آنا: آیا والدین در این فرآیند نقشی دارند؟ به نظر شما همکاری والدین چگونه می‌تواند کیفیت آموزش آنلاین را بهبود بخشد؟
حاصلیان: نمی‌توان از نقش و تأثیر و حمایت والدین در آموزش و تربیت دانش‌آموزان غافل شد، حالا چه آموزش سنتی و حضوری باشد، چه آنلاین و مجازی. در آموزش‌های آنلاین، نقش حمایتی و پشتیبانی والدین تأثیر بیشتری نیز دارد. مانند اینکه وسایل حواس‌پرتی دانش‌آموزان را در هنگام آموزش‌های آنلاین برطرف کنند و به آنها در حفظ تمرکز در کلاس مجازی کمک نمایند. زیرا واقعاً محیط منزل نمی‌تواند مانند یک کلاس درس تمرکز دانش‌آموزان را در یادگیری فراهم آورد.
همچنین، والدین می‌توانند با برنامه‌ریزی دقیق، شرایط حضور در کلاس مجازی و انجام تکالیف را برای فرزندشان فراهم کنند و کمک کنند تا دانش‌آموز از انجام فعالیت‌های بدنی غافل نشود. از همه مهم‌تر نیز، آگاهی و شناخت کامل والدین از پلتفرم‌ها و بسترهای آموزشی و کار با ابزارهای دیجیتالی است که بتوانند در مواقع لزوم همیار و پشتیبان فرزندشان باشند.
یک نکته بسیار مهم دیگر که نباید از آن به راحتی عبور کرد، این است که برای حضور و آموزش در فضای مجازی بیش از فضای حقیقی، پایبندی به اصول اعتقادی و اخلاقی ضرورت پیدا می‌کند و نهادینه شدن این اصول در خانواده، کار را برای متولیان آموزش و معلمین بسیار راحت می‌کند. به عنوان مثال، در امتحان‌های حضوری، مراقبین به راحتی می‌توانند شرایط استاندارد امتحان را فراهم کنند. اما وقتی آموزش مجازی و آنلاین است، یکی از چالش‌های بزرگ برای دبیران، ارزشیابی شاگردان و حفظ امنیت امتحان است. پرورش دانش‌آموزانی متعهد، قابل اعتماد، با اخلاق و مسئولیت‌پذیر در بستر خانواده می‌تواند این امر را برای معلمین آسان‌تر نماید.
آنا: با توجه به تجربیات خود، فکر می‌کنید آموزش آنلاین به صورت دائم در کنار آموزش حضوری باقی بماند یا باید به حالت گذشته برگشت؟
حاصلیان: نسلی که آموزش آنلاین را تجربه کرده و توانسته آن را پشت سر بگذارد، دیگر به شرایط قبل برنمی‌گردد. به نظر من، آموزش سنتی و آنلاین به مرور و شانه به شانه هم پیش می‌روند و کم‌کم خواهیم دید که حد و مرز آموزش‌های سنتی کوچکتر و کمرنگ‌تر می‌شود تا جایی که یک روز، نسل آینده چشم باز می‌کند و می‌بیند اثری از آموزش‌های سنتی و قدیمی دیگر وجود ندارد. درست مانند جایگزینی خودروها به جای اسب‌ها. هنوز صحنه‌های مبهمی را به یاد دارم که اوایل دهه شصت، در حدود سن ۵ سالگی، در همین تهران خودمان، مادرم از یک گاری چوبی که به اسب بسته شده بود، خربزه خرید. هیچ‌کدام‌مان نفهمیدیم که دقیقاً چه زمانی خودروها جای آن گاری‌های چوبی قدیمی را گرفتند که حالا حتی در روستاها هم گاری چوبی که با اسب کشیده می‌شود، وجود ندارد.
آنا: در نهایت، چه پیشنهادی برای بهبود آموزش آنلاین به همکاران خود دارید تا کارآمدتر و مؤثرتر شود؟
حاصلیان: به هر سختی و کمبودی که بود، بالاخره روزهایی که چاره‌ای جز آموزش آنلاین وجود نداشت، سپری شدند. همیشه داشتن یک نگرش مثبت، رویکرد مبتنی بر حل مسئله و روحیه انعطاف‌پذیر، یا به قول عرفا، شاهد بودن بر قضایا بدون هیچ پیش‌داوری، می‌تواند راهگشا و حلال مشکلات و موانع باشد؛ حالا چه آموزش آنلاین باشد و چه هر مشکل و چالش دیگری. تنها توصیه‌ام به همکاران محترم این است که فضای مجازی به اندازه کافی ارتباطات انسانی را کمرنگ می‌کند، بنابراین تا جایی که برایتان امکان دارد، حضور جسمی و فیزیکی‌تان و صدای خودتان را از دانش‌آموزانتان دریغ نفرمایید. بگذارید هر درسی را که مجازی از شما می‌آموزند، با چهره و صدای خودِ شما باشد.
انتهای پیام/
