کتابخانه؛ حلقه گمشده سراهای محله در تهران

به گزارش خبرنگار آنا، با آغاز هفته کتاب و کتابخوانی در سراسر کشور، بار دیگر توجه‌ها به وضعیت زیرساخت‌های فرهنگی شهرها، به‌ویژه کتابخانه‌های محلی، جلب شده است. این مناسبت که فرصتی برای مرور دستاوردها و کاستی‌های حوزه ترویج مطالعه به‌شمار می‌رود، بیش از هر زمان دیگری ضرورت بازنگری در کارکرد سراهای محله را یادآوری می‌کند؛ مراکزی که قرار بود خانه فرهنگ و محل اتصال مردم به فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی باشند، اما در سال‌های اخیر و به‌ویژه پس از دوران کرونا، بخشی از هویت فرهنگی خود را از دست داده‌اند. این موضوع در محلاتی که از وجود حتی یک کتابخانه کوچک محروم‌اند، نمود بیشتری دارد.

علوی، عضو شورای شهر تهران در گفت‌وگو با خبرنگار آنا با اشاره به ضرورت توجه دوباره به کارکردهای فرهنگی سراهای محله اظهار کرد: در حالی که برخی مناطق از وجود کتابخانه‌های عمومی فعال برخوردارند، هنوز محلاتی در تهران وجود دارد که ساکنان آن حتی به یک کتابخانه کوچک محلی هم دسترسی ندارند. به گفته او، اگر سرای محله قرار است نقش «خانه فرهنگ» را ایفا کند، نخستین قدم باید ایجاد فضایی برای کتابخوانی باشد.

او با مرور عملکرد سراها در سال‌های کرونا افزود: کاهش حمایت‌های مالی شهرداری در آن دوره باعث شد بسیاری از این مراکز برای تأمین هزینه‌ها به سمت فعالیت‌های درآمدزا حرکت کنند؛ روندی که نخستین قربانی آن معمولاً کتابخانه‌ها بودند، زیرا درآمد مستقیمی ایجاد نمی‌کردند.

علوی تأکید کرد با صدور دستورالعمل‌های جدید، انتظار می‌رود احیای فعالیت‌های فرهنگی، به‌ویژه ایجاد یا تقویت کتابخانه‌های محلی، در اولویت قرار گیرد. به گفته وی، اعتبارات لازم برای بخش‌های درآمدزا پیش‌بینی شده و از این‌رو دیگر دلیلی برای کنار گذاشتن کتابخانه در سراهای محله وجود ندارد.

او در ادامه خاطرنشان کرد: کارشناسان حوزه فرهنگ معتقدند کتابخانه‌های کوچک محلی تنها محل امانت کتاب نیستند، بلکه می‌توانند بستر شکل‌گیری مشارکت اجتماعی پایدار باشند؛ ظرفیتی که متأسفانه در بسیاری از محلات تهران سال‌هاست مورد توجه جدی قرار نگرفته است.