چرا تسلط ایران بر علوم و فنون هسته‌ای را تحمل نمی‌کنند؟
شهید امیرحسین فقهی، معاون سابق سازمان انرژی اتمی در رویداد ملی فرصت هسته‌ای در ۲۹ آذر سال ۱۴۰۲درباره چرایی عدم تحمل تسلط ایران بر علوم و فنون هسته‌ای گفته بود:
نکته مهمی که در سایه فضاسازی‌های رسانه‌ای غربی‌ها، شاید خیلی از مردم ندانند این است که توسعه علوم و فنون هسته‌ای، گستره وسیعی از رشته‌های دانشگاهی و تخصص‌ها را در بر می‌گیرد؛ این رابطه دوطرفه است و سودش هم به هر دو طرف می‌رسد.
به‌عنوان مثال یکی از مواردی که ما در سازمان انرژی هسته‌ای ایران به سمت آن حرکت کرده‌ایم، دستیابی به فناوری ساخت «#شتابدهنده» است. شتابدهنده‌ها یک فناوری بسیار پایه و کاربردی هستند؛ به عنوان مثال اساس ساخت تلویزیون‌های رنگی را شتابدهنده‌ها تشکیل می‌دهند و کاربردهای آنها در صنعت و سلامت هم بسیار گسترده است.
برای ورود به این حوزه، دانش‌ها و فناوری‌هایی مانند ریخته‌گری‌های دقیق، شیمی، فیزیک، مغناطیس و همزمان‌سازی عملکردی میان دستگاه‌ها بسیار بااهمیت است؛ بنابراین ما نیاز به ارتباط با متخصصان این حوزه برای تحقیقات پیشرفته هستیم. همچنین این حوزه، از لحاظ خطرات ایمنی، درجه پایینی دارد و به همین دلیل، امکان توسعه همکاری‌های علمی و تحقیقاتی آن با طیف وسیعی از محققان و شرکت‌های دانش‌بنیان وجود دارد.
اما از نظر ما مهم‌تر از خود شتابدهنده و سایر دستاورد‌های صنعت هسته‌ای، ارتقاء نیروی انسانی و سطح صنایعی است که در این حوزه‌های تحقیقاتی با ما همکاری می‌کنند. هر صنعتی با صنعت هسته‌ای مشارکت کند، سطح توانمندی آنها ارتقاء خواهد یافت؛ چرا که به لایه‌های عمیق‌تر و پیشرفته‌تری از فناوری دست پیدا می‌کند. به عنوان نمونه اگر صنعت خودرو با نیروی انسانی خود به صنعت هسته‌ای خدمتی ارائه دهد، می‌تواند از آن دانش برای ارتقای کیفیت خودروی خودش هم استفاده کند.
الکترونیک و برق و قدرت، علم آلیاژ‌ها و سوپر آلیاژ‌ها و مواد با خلوص و گِرید هسته‌ای، فناوری خلأ و کنترل، همگی از فناوری‌های موردنیاز در ساخت شتابگر‌ها هستند که اغلب باید در بالاترین سطح باشند. مثلا کسی که بتواند کنترلگر شتابدهنده را بسازد و ذراتی با سرعت نور را کنترل کند، می‌تواند دستگاه‌های بسیار پیشرفته‌تری در صنایع مختلف را هم طراحی کند.
اینکه در مواردی از دستیابی ما به فناوری هسته‌ای ممانعت می‌شود، به‌خاطر سلاح نیست؛ بلکه همانطور که خودشان هم می‌دانند، به خاطر این است که علوم و فنون مرتبط با هسته‌ای، دریچه‌ای برای دستیابی به حاکمیت فناوری است.
انتهای پیام/
